If this is your first visit, be sure to check out the FAQ by clicking the link above.
You may have to register before you can post: click the register link above to proceed.
To start viewing messages, select the forum that you want to visit from the selection below.
Pokolj (genocid) Bosnjaka u Sahovicima 1924 godine Tags: Pokolj (genocid) Bosnjaka u Sahovicima 1924 godine Osvajanjem Sandzaka 1912 godine, crnogorska vlast uvodi svoju upravu, pa bjelopoljsku oblas dijeli na tri kapetanije: 1. - Sahovicku sa sjedistem u Sahovicima 2. - Bjelopoljsku sa sjedistem u Bijelom polju 3. - Brodarevsku sa sjedistem u Brodarevu Sahovicka kapetanija se sastojala iz 4 opstine. U svim opstinama, izuzev Nedakusa, koje je bilo na lijevoj obali rijeke Lim, stanovnistvo je bilo bosnjacke nacionalnosti. Podsticani od velikosrpskih okupacionih vlasti, posrbljeni crnogorci su neprekidno trazili povoda da se obracunaju sa tamosnjim bosnjacima, stanovnicima tih opstina. O genocidu u Sahovicima i Pavinom Polju skoro da niko nije smeo da pomene, a kamoli da napise ili objavi, u vrijeme SFRJ, ovaj zlocin se krio i zataskavao, o njemu ni danas mnogi ne znaju nista. Izuzetak cini pokojni Milovan Djilas koji je u svojoj knjizi "Bespravna zemlja", prvi opisao Sahovicki pokolj ( Istragu poturica ). O tome da ovaj pokolj nije bio spontani cin krvne osvete, kako su ga srpska i crnogorska stampa opisivale, vec temeljito pripreman zlocin, govore mnoge cinjenice. Prije nego sto je poceo napad na Sahovice i Pavino Polje (Vranes), izvrsena je opsezna priprema u organizacijskom smislu. U prilog tome govore i mnoga desavanja vezana za dogadjaj. Pouzdano se zna da je bilo organizovano oko 2 000 posrbljenih i dobro naoruzanih Crnogoraca iz Polja Kolasinskih, Kolasina i drugih mjesta, a na cijem celu su bili ugledni crnogorski funkcioneri kao: Nikola Djilas - penzionisani zandarmerijski major, Sekula Boskovic - rezervni major, Dimitrije Redzic - rezervni major i jos neki drugi prvaci na celu podivljalih plemena. Podrska im je data od bjelopoljskog poglavara Lazara Bogicevica, Milana Terica sefa finansijske uprave u B.Polju. Zatrazena su policijska pojacanja, koja su odmah stigla iz Pljevalja, Berana, Peci, a iz Pljevalja je bila pristigla cak i vojska. Ubistvo Boska Boskovica - povod za genocid Bosko Boskovic, crnogorski oficir, bio je skoro nepismen covjek, ali je kao vatreni pristalica ujedinjenja i prijatelj Svetozara Pribicevica, Predsjednika demokratske straneke, dogurao do nacelniuka Kolasinskog okruga. On je bio sin poznatog crnogorskog cetovodje Lazara Boskovica. Kao zestoka posrbica svojim okrutnim ponasanjem, zamjerio se Crnogorcima u gusenju pobune u Rovcima. Ova pobuna ugusena je u krvi, a desetine porodica Bulatovica otjerano u zatvore i poubijano. Unisteno je skoro citavo pleme Bulatovica. Boskovic se kao eksponent srpske vlasti u Crnoj Gori sa protivniccima izreziranog prisajedinjenja Crne Gore Srbiji. Bio je izuzetno aktivan u svrgavanju Kralja Nikole sa vlasti i njegovog denunciranja. Boskovic je poginuo 07.Novembra 1924 godine, na putu od Mojkovca prema Sahovicima u mjestu obod kod Cera. Danas svi koji su iz tog kraja znaju, da su Boska ubile crnogorske komite Rados i Drago Bulatovic iz Rovaca. Njih je angazovao Boskovicev glavni politicki rival i licni protivnik Dimitrije Bulatovic ucitelj iz Rovaca. Glavna namjera ovog ucitelj je bila da mu se osveti radi pogibije svojih rodjaka Bulatovica iz Rovaca za koju je Boskovic bio odgovoran. On je dogovorio sa svojim rodjacima likvidaciju Boska. Sobzirom da su znali da Boskovic mora peci preko Potrka, postavili su mu zasjedu u mjestu Cer. Bosko se tu pojavi u pratnji svog bliznjeg rodjaka Milete Boskovica, komite otvaraju vatru, Boska ubijaju dok se Mileta spasio ranjen. Nakon sto je ubijen 07. Novembra, vlasti naredjuju Bosnjacima da predaju oruzje. Ne sluteci nista, nemajuci veze sa ovom pogibijom, oni predaju oruzje. Toga istog dana po odlasku vlasnika, naoruzanje se dijeli pravoslavnim Crnogorcima. Boskoviceva sahrana je obavljena 09. Novembra, a prema pisanim podacima prisustvovalo je preko 2 000 ljudi, tako da se ne pmti veca sahrana na tome kraju ikom priredjena. Dzani su vatreni govori, za ubistvo bez ikakvog dokaza ili naznake optuzeni lokalni muslimani i Jusuf Mehonjic. Govornici su pozivali na osvetu, a Nacelnik kolasinskog okruga pozvao prisutne da se u roku od 24 sata osvete za Boskovu smrt. Raspaljena masa odmah je posla u napad na Bosnjake Sehovica i Vranesa. Ovaj iznenadni i podmukli napad izvrsen je 9 i 10 novembra. 1924 godine. Tako su posrbljeni Crnogorci, nakon Boskove sahrane i proturene lazne vijesti, krenuli, predvodjeni oficirima starocrnogorske vojske, u napad na vraneske Bosnjake. Napad je izvrsen pred noc i tokom noci tako da je stradao veliki broj stanovnistva. Podaci se krecu izmedju 600 i 700 ubijenih. Ubijani su na najsvirepiji i najpodmukliji nacin. U izvjestaju - Predstavci Kralju Aleksandru od delegata opstine Sahovici i Pavino Polje - pise sledece: "Nekim su ( kao Ibru Hasaovicu-starcu od 80 godina ) jos zivo meso rezali,nozem trbuh vadili, nekima su ( kao Zecu Hadzovicu ) zivima jezik cupali, neke su ( kao Naja Hodzica beba ) ni u majcinom krilu nijesu stedjeli,neke (kao Saba Hadzovica) najprije davili, a potom puskama ubijali, neke, kao sto je to uradio Vuksan Vukrovic, svoga bivseg agu Halila Hasanbegovica) na vjeru iz kuce izmamljivali, a potom nozem poklali, Adema Lukaca su prvo opljackali, a potom tjerali da se krsti kad je ovaj to odbio, odveliga i kao metu gadjali iz puske. Zivim cudom je ranjen preziveo, valjda ga Bog odredio da pretekne kao svedoka kako bi pricao o snazi, pravde i zakonitosti u nasoj drzavi". U svojoj knjizi "Zemlja bez pravde", Milovan je djilas takodje opisao ovaj pokolj u kome je kao vodja raspojasanih krvoloka bio i njegov otac Nikola djilas. Otac mu je priznao kao se sve to desavalo, kao i neke detalje tokom samog genocida. Djilas pise: " Takvog osvetnickog pokhoda nije nikad bilo. Covjek nije mogao ni slutiti da je nesto tako moglo biti skriveno u takozvanoj narodnoj dusi. Pljacka iz 1918 godine, bila je prema ovome djecija igra..." Dalje nastavlja sjecanje svog oca krvopije :" Nakon sto su taoci u Sahovicima bili poklani, isao je jedan seljak iz naseg sela Sekula, od jednog mrtvaca do drugoga i prereza im zile na nogama. tako se radi volovima, nakom sto ih se sjekirom oborilo, da se ne bi mogli ponovo dici, ukoliko su jos zivi. Neki su u dzepovima nrtvaca pronalazili komade secera natopljene krvlju koje su kasnije jeli. Djeca su bila otrgana od majcinih ruku i sestara i pred njihovim ocima zaklata ... Muslimkanskim svestenicima su cupali brade i urezivali krstove na celo. U jednom selu zavezali su grupu ljudi za plast i zapalili. Neki su kasnije pricali da je plamen iz zapaljenih tijela bio purpurno crven. Jedna grupa napala je jednu usamljenu kucu. Seljak je upravo gulio jagnje.Oni su imali namjeru da ga streljaju i zapale kucu, ali oguljeno jagnje im je dalo ideju da seljaka objese za noge na sljivu, jedan mesar mu je ogulio lobanju sjekirom, pazeci da ne povrijedi tijelo. Onda je zrtvi razrezao grudi. Srce je jos tuklo. Mesar je golom rukom istrgao srce i bacio ga psetu. Kasnije se pricalo da ga pseto nije taklo, jer, cak, ni pseto nece turskog mesa. Ako covjek hladno pomisli, moze da izgleda da nije ni bitno na koji nacin ljudi budu ubijani, i sta se posle toga dogadja sa njihovim tijelima. Ali nije tako.Upravo cinjenica da su oni pronalazili tako zaprepascujuce nacine ubistva, da su ljude klali kao zivotinje, dijeluje najuzasnijei otkriva cijelu mracnu proslostnjihove duse ubica. U ovoj zemlji ubistvo nije nista zastrasujuce. Na to se naucilo. Ali necovjecni nacin ovih ubistava i sadisticki uzitak u tome, pobudili su otpor i jednodusnu osudu iako se kod zrtava radilo o muslimanima ... Da nepravda bude potpuna, nisu muslimani bili oni koji su ubili Boska, nego crnogorski prvaci iz Kolasina. Moj otac je to kasnije saznao od jednog povjerljivog covjeka". Sahovicka kapetanija bila je odmah iza Bjelopoljske. U njoj je bilo 576 pravoslavnih i 1 580 muslimanskih domacinstava. U procentima Srba i Crnogoraca 26,8 a Bosnjaka 73,2 danas tamo nema vise ni jednog Bosnjaka. Posle genocida koji je zadesio cijelu sahovicku kapetaniju, prezivjeli Bosnjaci su se iselili odlazeci duboko u sandzak, za Bosnu ili prema Turskoj. Na njihova imanja su se naselili oni koji su zlocin i pocineli, tako da danas tamo zive njihovi potomci na tudjoj okrvavljenoj zemlji. Kako nista ne bi podsjecalo na Bosnjake i Islam, Crnogorci su porusili obe dzamije, prekrstili naziv mjesta Sahovice u Tomasevo dajuci mu ime po ratnom drugu Rifata Burdzevica - Trsa. Kojeg li samo bestidnog postupka, a sta bi se i ocekivalo od potomaka takvijeh monstruma. http://bosnjacicg.wiki.zoho.com/Pokolj-(genocid)-Bosnjaka-u-Sahovicima-1924-godine.
__________________ i am nice,.. simple and excessive,..
etich and legal norms for Intelligence and national Future - my people of The Turkish Otoman Kingdom
Prijepolje do 1912 - II Dio Prijepolje Prvi zapisi o Prijepolju I Nemanjićki period nije bijo ništa manje značajan, kako po građevinama možemo videti, tako sigurno i po drugim vidovima života. Svakako da se nisu mogla oko Prijepolja stvoriti dela vrijedna divljenjima, a da se tu, na njegovom današnjem mjestu, nije ništa nalazilo. Čudne su i Evlijine napomene o čudnoj džamiji i čudnoj sahat kuli (Vakuf). Svi su izgledi da neki od turskih velikana nije marijo za verske peopise koji nalažu da se vrata džamije drugačije postavljaju, a sahat kula ne pravi sa tako jakim zvonom. Međutim, pošto se zna da su turski velikodostojnici poznavali i postovali verske norme i propise , možda je u periodu prilagođavanja crkve i zvonare za potrebe i izgradnju džamije i sahat kule nedostojalo vremena, pa sadasnje građevine ostadoše svedoci nekih promena. Slobodno se može tvrditi da su današnja džamija i sahat kula u Vakufu nekom dogradnjom i adaptacijom dobili današnji oblik i namenu. To se da zaključiti i na osnovu ugrađenih komada obrađenog kamena sa izvesnim znacima i ornamentima u zidove džamije. I pre turskih osvajanja bilo je rušenja pa je moguće da se naš grad uvek podizao iznova. Znamo da je ovaj kraj 1374., podelom zemlje Nikole Altomanovića između Tvrtka i kneza Lazara, pripao Tvrtku, a početkom petnaestog veka već pripada vojvodi Sandalju i sinovcu mu Herceg Stepanu. Ako su Turci ovaj kraj jednom osvojili oko 1463. godine, znači 74 godine posle Kosova, pa ga morali na kratko napustiti zbog protivnapada Herceg Stepana i njegovih sinova, i opet osvoili konačno oko 1465. godine, sigurno da ga nisu ostavili neporušenog. Znači, bio je dobro porušen čim su sve građevine javnog karaktera posle ovog vremena bile građevine njihovih potreba. Turci su najverovatnije prilikom svog prvog u ove krajeve porušili i Prijepolje, kao sto su učinili i sa gradom Kovinom, gradom u Mileševu, pa i okolnim manastirima. Sigurno je Prijepolje kao grad bio umanjen 1623. i od Turaka, i od poplave, izgoreo je 1688., pa opet uništavan od Turaka 1689. godine. I okolni srednjovekovni gradovi svakako izgubiše po dolasku Turaka svoj politički, vojni, pa s obzirom na bližu poljoprivrednu okolinu, i ekonomski značaj. Nestalo je srpske vlastele, pa i život u ovim kamenim tvrđavama, a u njima je nekada moralo biti živo: dolazili bi i odlazili glasnic skupljali bi se za vojnu u pohode ratnici, odvijo se u njima bogat život srednjeg veka. Godine 1664., a sigurno i nešto ranije, kao i kasnije, naš grad je sa gradovima Kovin i Mileševo i još 36 gradova pripadao hercegovačkom sandžaku, a ovaj i još šest drugih sandžaka bosanskom vilaetu (po Čelebiji), za razliku od stanja u osamnaestom i devetnaestom veku kada je Prijepolje pripadalo novopazarskom sandžaku sa sedištem u Novom Pazaru, povremeno i Sjenici, zavisno od volje paša. Radi potpunijeg pregleda o Prijepolju, a o čemu negovori ni Evlija, pa ni neki drugi putopisci, daćemo i još nekoliko podataka i predpostavki o rušenjima u Prijepolju i okolini. Neki podaci ukazuju na povezanost rušenja od strane Turaka sa njihovim neuspesima na bojnom polju. Tako imamo njihov poraz kod Beča 1683. godine, I prodiranje austriske vojske sve do Skoplja, Peći i Prizrena pa opet povlačenje Austrijanaca sve do iza Save i Dunava. Tada pada i seoba pod Arsenijem Čarnovićem koja obuhvata ljude iz ovog kraja, odnosno tada su skoro okolni manastiri opusteli. Sve su prilike da je to priod ponovnog paljenja Mileševa, pa i crkve u Prijepolju, jer jedan zapis iz tog perioda kaže: ,, na Prijepolju crkvu, i požegoše, i poharaše i posekoše i porobiše sve…”. Sa azstriskom vojskom se tada povlačilo i oko 30.000 Srba i to je ta takozvana ,,velika selidba”. Prema dodacima štampanih spomenika Budimske arhive u Budimu je bilo početku osamnaestok veka I oko 20 porodica iz Prijepolja i Mileševa. To su one porodice koje su se povukle sa Čarnijevićima. Nisu bile mirne prilike ni za vreme austro-turskog rata 1735-1737. godine, a možda I 1737-1739. godine, jer tada dođe i do drugog narodnog ustanka i bežanja patrijarha pećkog Arsenija IV kada po H. Dučiću Mileševo strada po peti put. Ovi nemiri nisu mogli mimoići ni Prijepolje. Inače otkud grobovi troice paša Vejsil-paše, Pirin-paše i drugih u Ratajskoj, od kuda u zapisima uzgred stavljenim na knjige velike žalbe na stanje iz navedenog perioda. Ovako česte pohare, seobe i ratne najezde mora da su učinile svoje I u pogledu obrade zemlje. Pokrenuti su, i silom prilika nestalo je starosedelaca vičnih radu na zemlji i gajenju raznih kultura. Došli su ,,došljaci” iz brda i drugih krajeva u kojim zemlja nije davala sve ono što je bilo u ovim krajevim – vinova loza, voće i drugo. A novodošavši nisu ostajali ovde tako dugo da bi se naučili radu i gajenju. Pokrajine i obradive površine tako poznate iz srednjovekovnog perioda, kao župe – Crna Stijena, Zvjezda i druge, pa i ostale plodne i održavane baštine, nemaju više raniji karakter i značaj. To se verovatno osetilo i u životu tadašnjih stanovnika Prijepolja. Još je Nemanja u Nišu 1189. godine počastio cara Fidriha i Barbarosu čuvenom medovinom, što znači da je u tadašnjoj Raškoj bilo razvijeni i pčelarstvo, a da negovorimo o, za taj period razvijenom vinogradarstvu, voćarstvu, stočarstvu i dr. I po ostacima naziva – Vinogradi, Zavinograđe i sl. Može se zaključiti da je I u samom Prijepolju, kao I u njegovoj okolini vinova loza bila na ceni. A šta da se tek nasluti koliko je i kakve vrste poljoprivrednih proizvoda davala dolina Mileševke od Vakufa do Mileševa. Ako se imaju u vidu samo Evlijini opisi da su to bile divne bšte, pa bi bilo dovoljno, jer je dolina Mileševke dosta dobro zaklonjena, izložena najviše suncu, a imala je idealne uslove i za navodnjavanje. Pa i sada bi neki idealista, otklanjanjem vekovnog nanosa i kultivisanjem tog divnog kompleksa postigao dosta. Međutim stalne prisilne migracije stanovništva iz ovog kraja učinile su da se i taj tako sunčan predeo zapusti i podivlja. Možda je stvarno i bez preterivanja, tadašnje stanovništvo Prijepolja imalo u čemu i da uživa u toku predaha izmedu dima zagarišta I tako potrebnog teferidžgog odmora, jer je dolina Mileševke tada bila dolina zelenila. No Mileševka je umela da bude i goropadna i razorna. Ona je skoro celo Donje Prijepolje odnela u Lim. Odnela je i deo manastirskog konka u Mileševi, a pored toga I mnogo čega drugog. Čak se i stariji stanovnici Prijepolja sjećaju za njihovog vremena postojećih zgrada koje je ona odnela, a koliko ih je tek razorila još ranije. Prepis iz knjige: Milorada A. Krpovica "Prijepolje do 1912
Vrbica Dobila ime po vrbama koje su rasle pored potoka Nalazi se u dolinama potoka koji se sticu sa padina Turjaka u Trpeznicu Od predjela Police Vrbicu odvaja potok i Bukova strana, a od Trpezi Trpesko brdo Dijeli se na Donji i Gornji Vrbicu Bratstva Adrovici=porijeklom od Djuraskovica sa Ceklina (stara CG) Agovici, dosli iz Plava, a tamo iz Sjeverne Albanije Cemani, porijeklom Kuci (Bosnjaci) Talevici, iz Trpezi Cikotici, iz Trpezi isto prsli (Selmo Cikotic, general vojske BIH je iz Trpezi) Tiganji, presli iz Petnjice Vrbici ima i Djukica nekoliko kuca, iselili se iz Gorazda sa Police 1941. g. porijeklom od Vasojevica Trpezi nalazi se s obje strane Trpeske rijeke izmedju Djudja, Kutnjeg i Ivova brda, koja ga odvajaju od Vrbice Petnjice i Lagatora Naziv sela potice od trpeza koje su i vrijeme svetkovina drzane kod nekadasnje crkve (stari Srbi otisli) bratstva Skenderovici, porijeklom iz Brskuta u Bratonozicima Citokici, porijeklom od Bjelopavlica Muhovici, porijeklom iz Rovaca OSmanovici, isto iz Rovaca, rodjaci Muhovica Huremovici, od Bratonozica isto Durakovici iz Bratonozica Hodzici, iz "nekog daljeg kraja" Talevici i Muratovici Lagatore Nalazi se u donjem dijelu Popce, s obje njene strane, dijele ga od susjednog sela Kutnje brdo i Spasojevica Ime sela je vjerovatno vezano za "alagatore", vjesnike na putu Moguce i da je rijec Lagatori, krscanska konjica za Otomana, po tom Lagatori Postoje dvije verzije o postanku sela stari SRbi otisli nova bratstva Latici, porijeklom od Bratonozica (Bosnjaci) - rodjaci Huremovica u Trpezima Ramdedovici, iz Bratonozica isto (Bosnjaci) Ramcilovici, porijeklom Kuci (Bosnjaci) Rujovici, ne znaju porijeklo (ja mislim da su od Kuca) - Bosnjaci Novlici, Bosnjaci, rodjaci pravoslavnih Azanaca iz Bihora Marijici, iz Bjelopavlica ili od albanskih katolika, nisu sigurni (Bosnjaci) Bajramovici, starosjedioci, porijeklom iz Turske Radmance nalazi se u dolini Radmanske rijeke, izmedju Veljeg vrha i Radmanskih krsa Prevoj Pecko ga vezuje za susjedno selo Vrsevo, a klisura ga odvaja od Dobrodola bratstva Licine, porijeklom Kuci ili iz Like (vjerovatno Kuci Moguce i Albansko porijeklo Kozari, ne znaju odakle su (roda sa Muratovicima, Tiganjima i Taranisima) Hrastoderi (Rastoderi) porijeklom iz Kuca (Serbo Rastoder je rodjen 1955. u Radmancima) a i Rifat Rastoder od Rastodera su Krsijici u Radmancima Vrsevo nalazi se na blagim padinama koje se spustaju prema Vrsevskom potoku od Veljeg vrha, Krsa, prevoja Pecko i Noska bratstva HAjdarpasici, porijeklom od Hajdar-pase kom je dat spahilu u Bihoru (ne kaze odakle su dosli) mozda iz Slavonije Zverovici, porijeklom iz Kuca (Bosnjaci) Javorovci, porijeklom Skrelje iz S. Albanije Azane Nalazi se na blagim padinama Miraj-brda, na kome je prevoj koji naselje vezuje sa Godusom navodno stari Srbi u ovom selu nisu bili cifcije predanje kaze da je neki vojvoda Petar iz Sekulara trazio da se oslobodi dadzbina selo Azane i Zagradje gdje su mu bile udata odive (cerke ili rodice) srednjovjekovno mjesto vjerovatno jer ima ostataka starih crkava ima i neki natpis negdje iz 14. vijeka ovdje moze biti nesto starih Srba mada je vecina opet doseljena iz CG bratstva Vukajlovici (Vukajlovici, Popovici, Lukovici, Petrovici, Radosevici) - Srbi od njih su Lukovici Bosnjaci (par kuca samo) daljim porijeklom su od Ozrinica iz stare CG Ivezici, dosli iz Vrseva 1910 Stanisici, dosli iz Ivanja (Srbi) i bratstvo Bosnjaci, dosli iz Bosne na aginu zemlju poslije 1879. g. Tucanje Nalazi se s obje strane Tucanjstice izmedju Veljeg vrha i Babljace staro naselje..... ima ostataka "Grckog groblja" Cilovici, ne znaju porijeklo (kazu da su od "LAtina" - sto bi mogli biti katolickih Albanci) Sabotii, porijeklom od rovackih Bubanja (Smajo Sabotic, ono prosrpsko govno iz Berana je od njih) Babacici, iz Njegusa (Srbi) Agovici, presli iz Vrbice Veljici, presli iz Babina na Polici (Srbi)
Orahovo nalazi se u izvornoj celenci potoka koji utice u Tucanjstinu obiluje vodom bratstva AGovici, jedino bratstvo, porijeklom albanski katolici (S. Albanija, Plav, Tucanje i ond Orahovo) Petnjica ovdje ukljucuju i naselja Johovice i Laze dobila ime po pecinama u okolini nalazi se u ravni s obje strane rjecice Popce gdje se sticu putevi iz planinskog dijela Bihora Naselje se pocelo formirati oko dzamije u 2. polovini 19. vijeka spaljena za vrijeme Balkanskog rata 1912. g. U Petnjici zivi bratstvo Muratovica - po predanju dosli ovdje s Hajdar-pasom - kazu "prevezen je na bubanj preko mora" Naselje Johovica je na desnoj strani Popce ispod Korac-krsa nazvana po vodi Johovici danas u Johovici zivi bratstvo Koraci (ne kaze odakle su) od Koraca su Palamari (Bosnjaci su) u Lazama, drugom zaseoku Petnjice, zive Hadrovici Godocelje nalazi se na prisojnoj strani koja se sa brda Vrijeze i Ostre strijene u malim padinama postepeno spusta prema rijeci Ljesnici bratstva Nekada zivjelo brastsvo Maslaci, ali ih je raselio beg Mahmudbegovic sad tu zive Kocani (Esad Kocan je glavni urednik podgorickog Monitora) zatim Palamari (od Koraca iz Johovice-Petnjica) zatim Civovici i Kalenice (starosjedioci), ali mali broj kuca Godocelju pripada zaseok Paljuh tu zive Hodzici zatim Halilovici (ne znaju porijeklo, imaju rodjake u Ibarcu kod Rozaja) te Srbi Scekici (doseljeni iz PolicE) Ljesnica u dolini rijeke Ljesnice novije je naselje, iako ima staro srpskog groblje u mjestu Pendza bratstva svi Srbi Mirkovici, Vujosevici, Prelevici i Vujadinovici - svi Kuci zatim Djuraskovici, Brakocevici, Djurisici, Ivezici i Babacici, svi Srbi sada 8 naselja u tzv Bihorskoj planini Dobrodole, Bor, Savin Bor, Kruscica, Dasca Rijeka, Javorova, Murovac i Poroce Dobrodole se nalazi u prostranoj izvorisnoj celenci Popce staro naselje, pominje se 1585. g. ca cifciluk stari Srbi otisli bratstva Ligonje, Goljo i Klice - navodno potomci starih Srba (sada Bosnjaci) - mali broj kuca vecina su Sabotici iz Tucanja i Licine iz Radmanaca Bor nalazi se u prostranoj uvali izmedju planinskih strana Plocnika i Komarevca s jedne i Smiljevice s druge strane bratstva Mehovici Hadrovici iz Vrbice Bogavci iz Velidja kod Berana (Srbi) Savin Bor dijeli ga potok Sadrigaca od Bora nalazi se na blagim stranama brda Komarev laz ima i toponim Savino brdo nekada su tu zivjeli neki stari Srbi Grbosi i Sarovi ima srpskog groblje zivjeli su i neki CG Vasojevici, ali su odselili za Metohiju bratstva Prentici - porijeklom Kuci, ima ih i u okolini Rozaja (Bosnjaci) i Colovici, dosli iz Godocelja Kruscica Izmedju planine Kruscice i Klisure bratstva - Licine, dosli iz Radmanaca ("Dano Licina je 1927. g. u Kruscici imao 400 ovaca") Dasca Rijeka nalazi se u dolini Dasce rijeke koju sacinjava nekoliko potocica dijeli se na Gornje i Donje selo bratstva - Skrijelji (istog porijekla kao i Skrijelji u Javorovoj i Murovcu) za Skrijelje kaze da su dosla 2 brata i njihov bratic iz Malesije u S. Albaniji iza 1700. g. - 1 brat se nastanio u Javorovoj, drugi otisao prema N. Pazaru, a njihov bratic ostao u Dascoj Rijeci Rifat Skrijelj, predsjednik Udruzenja Bosnjaka porijeklom iz Sandzaka, je porijeklom odavde Javorova Javorova se nalazi na krecnjackoj zaravni zimedju duboke klisure i Porockog brda stari Srbi otisli danas tu zive samo Skrijelji Murovac nalazi se na krecnjackoj povrsi smatraju ga zaseokom Javorove naseljava ga bratstvo Skrijelji
Kalica u Gornjem Bihoru na padinama Borovog brda i Sirove gore dijeli se na Komarsku i Vlasku kalicu stari Srbi otisli danas tu zive Osmanovici, porijeklom od Bulatovica iz Rovaca kao i Skenderovici (dosli iz Trpezi) usput, neki crnogorski Kuci koji su zivjeli u Kalici, a potom se preselili u Pester Femica Krs nalazi se na stranama koje se od Previjanskog brda spustaju prema koritu Lima dobilo ime po Krsu i bratstvu Femi(ji)ca ciji su se preci doselili iza 1700. g. tu zive Femijici, dosli iz Bratonozica iz Brskuta i Scekici, presli iz Stitara Srbi Brzava nalazi se na terasama Lima s obje strane rijeke Brzave i u Brzavi zive Femici i Scekici (Srbi) Bubanje nalazi se na strani koje se od kose Vijenca spusta prema Limu stari Srbi zivjeli sada tu zive Srbi Bubanje i Petrici Prijeloge nalazi se u dolini Brzave, lijeve pritoke Lima, zauzima blage prisojne padine ogranaka Bjelasice staro naselje stari Srbi otisli nova bratstva (svi CG Srbi): Nedovici, Mihajlovici, Braunovici, Drobnjaci, Maslaci Rujista Dobilo ime po ruju, zauzima prisojnu stranu Male rijeke izvorisnog kraka Brzave staro stanovnistvo otislo novo stanovnistvo: Petrici, Koraci, Bugari i Bubanje (sve Srbi) Zagrad u dolini Zagradske rijeke koju sacinjavaju mnogobrojn potoci ciji su izvori u podnozju ogranaka Bjelasice i Vucjeg dola Naziv Zagrad nosi ime po nekom gradu koji je bio na Gradini staro stanovnistvo otislo danasnja bratstva Scekici, Bozovici, Jankovici, Vujosevici, Tomovici, Koraci (sve Srbi) Koraca inace ima i podosta Bosnjaka u Sandzaku (bio je poznat jedan bokser 80-ih) Stitare obuhvata nekoliko naselja na strana kose koja pada prema koritu Lima ta naselja su Stitare, Bijorici, Lukavica, Krlje i Glavace staro naselje
Stitare nastavak jedno vrijeme su ovdje zivjeli neki muslimani koji su se zbog cestih upada Brdjana morali iseliti na sigurniju - desnu stranu Lima" danas tu zive Scekici, Drobnjaci, Corovici, Koraci, Karlicici, Djokovici (sve Srbi) Crvljevine nalazi se na prostranoj terasi Lima staro naselje Najstarije stanovnistvo Crvljevina za koje se zna bili su neki muslimani. I sada se vide ostaci njihove kuce. Bogati aga je pobjegao od sramote, jer mu je cerka uzela slugu pravoslavnog Bogavca. Kazu da su od tog kasnije poislamljenog sluge Islamovici u Bioci) danas tu zive Scekici sada Skakavac/Raspore Skakavac je na maloj terasi Lma ispod okomitih strana (dobio ime po potoku kjoi se iz vrela stropostava niz stranu stari Srbi otisli Tmusici, Scekici, Tijanici (Svi Srbi)
Dobio sam prepis oko 30 naselja Bihora.Ima jos 50 naselja.To cu za 2-3 dana sve napisati Plav i Gusinje porijeklo 20 naselja Rozaje 26 Bihor oko 80 naselja To ce biti kad zavrsim porijeklo, za oko 120 naselja.Vidi se da sam najbolji na netu, a jos imam podataka masu
Godusa nalazi se u izvorisnoj celenci Goduske rijeke izmedju Sipanjskog brda, Rajeva dola, Musnice i Buckova krsa i drugih kosa odavno naseljeno staro pravoslavno selo ima staro groblje tu pravoslavni se iselili do 1809 bratstva Mucici, porijeklom od albanskih Gruda od Podgorice Durovici, porijeklom iz Kuca Mulici, rod sa Visnjicima u Crnisu Rebronje, rod sa Babacicima u Tucanju Musovici, dosli iz Godijeva Sabotici, dosli iz Tucanja Avdijici, dosli iz Crhlja Mustajbasici (Magarci), dosli iz Lozne Trubljani, dosli iz Trubine Lukacevici/Lukaci, dosli iz Kolasina Godijevo nalazi se u izvornoj celenci Godijevskog potoka, koji nastaje iz mnogobrojnih vreoca ispod krecnjackih odsjeka ima puno tragova starijih naselja pravoslavci se iselili 1809. g. (poslije Karadjordjevog ustanka) kaze, "aga je udario slugu Bajovica sto mu nije dobro osedlao konja. Sluga mu je na to odgovorio "Udari jos jedanput". Aga nije to ucinio, nego mu da cifluk, razumije se poslije primanja islama" bratstva danasnja Kijameti - navodno potomci starih Srba Sijarici - navodno isto potomci starih Srba (navodno su Kijama i Sijara bile sestre) Hodzici, ne znaju porijeklo Popare, isto nasi Tarusi, ne znaju odakle su Pepeljci, porijeklom iz Kuca Musici, porijeklom iz Plava negdje (vjerovatno Albanci) Zvrci, ne znaju porijeklo zatim Softici, dosli iz Vrbe Ramcici, dosli iz Kradenika Kajovici, dosli iz Kolasina Poslije 1919. g. dosli su i Srbi Drobnjaci is Stitara Resnik nalazi se izmedju Lima,, Nikolina potoka i Boljaninske rijeke staro pravoslavno selo, ali su stari Srbi otisli bratstva Bosnjaci Zejenlovici, dosli iz Komarana kao sto sam pomenuo , osim Sekulara i jos par rodova, vrlo je malo starih Srba Srpski rodovi Krgovici, Joksimovici, Kovacevici, Pavicevici, Radanovici, Ranitovici, Rudici, Lakici, Pesici, Kordici, Dobrasinovici, Rakovici, Sredojevici, Lukovici Potkrajci Jedan dio sela je na obodu bjelopoljske ravni, a drugi na obali Lima postoje tragovi "grckog groblja"" danas tu zive Omerovici, porijeklom iz Bajine Baste i Srbi Radovici, porijeklom iz Kuca ovo su jedni od rijetkih sandzackih Bosnjaka porijeklom iz Srbije Nedakusi postali u novije vrijeme prigradsko naselje jer su u njemu podignute fabrike Bratstva Rasovici, Babace, Ralovici, Sunjevarici, Rakonjci, Piperi, Cvijovici=pravoslavni Jevrici, Bjelici, Bakici, Scekici, Slavkovici, Vukovici, Jelici, Celjkovici od Bosnjaka: Madzgalji, Musovici, Kapetanovici i Malagici (iz Gornjeg i Donjeg Kolasina) muslimani se iseljavali poslije 1. svjetskog rata, a pravoslavni useljavali Muslimani (Rascevici, SAdikovici, Ganici, Bektasevici, Malagici) otosli za Makedoniju i Tursku mjesto njih dosli pravoslavci iz susjednih sela nakon rata za rad u fabrike dosli Kijameti, Colovici, Beganovici, Avdijici Sipovice stari SRbi otisli postoje ostaci groblja malo naselje u prostranoj uvali izmedju sumovite kose RAzmilovca, Komasce i Vrha, koji ga dijele od susjednih naselja bratstva Sijarici, prsli iz Godijeva zatim KAjevici, dosli iz Kolasina Negobratina nalazi se u prostranoj uvali oblika slijepe doline (oblast Korita) staro naselje, nekada imalo 70 kuca ostaci latinskog i grckog groblja stari SRbi iselili u doba Karadjordjevog ustanka novi stanovnici Mehovici, Bosnjaci porijeklom iz Kuca i Beganovici, presli iz Podgradja
Bioca Smjesteno je na uscu Ljesnice u Lim ispod Gradine na kojoj su ostaci starog grada Bihora od davnina naseljeno najstariji tragovi naselja su Crkvina u Dvoristima i groblje ispod PAcariske kuline (srpski ostaci) Do novijeg vremena postojao han za prenociste putnika blizu njega bila dzamija ciji se ostaci vide i sada (1967.g) dzamija bila srediste dzemata od 6 sela (BIoca, Podgradje, Gojevice, Poda, Srdjevac i Zurene) Stari Srbi otisli Bosnjaci Pacarizi iselili se 1912. godine (rod su sa Knezevicima u Budimlji, a ima ih u susjednom selu Gojevici) Pacariza imas puno u Prijepolju danas Pacarizi imali kulu ciji se ostaci vide sada u kraju Zenice Bili su tako silni da im Turci nisu smjeli pjevati prolazeci kroz Biocu" Bosnjaci Bikici su se takodjer iselili davno. DAnas ima Bakije, doseljeni iz Kuca krajem 18. vijeka (rod sa Dzogovicima u Zurenima i Kadijicima u GUsinju) Islamovici, dosli iz Rovaca Beganovici, starinom iz Kuca Jasarovici, dosli iz Gusinja (mozda Malisori) Nakon sto su Pacarizi i Bikici otisli, na njihova imanja se 1912. g. doseljavaju pravoslavci Vukovici, Bogavci, Scekici, Tmusici, Cimbalji, Stijovici, Drobnjaci, Koraci, Milosevici, Bahori BAhori su dosli u Biocu 1912. g. is susjednog sela Trubine i primili su pravoslavlje Gojevice nalazi se na padinama brda Sokolovine i STrmice koja postepeno padaju u dolinu Lima ostaci starog "grckog groblja" bratstva Pacarizi, imali cifluke u Prijelozima i Lukavici na lijevog strani Lima, izgonili su stoku na Bjelasicu (Kazu da je i jedan dio Bjelasie pripadao njima) Spahici (Bunguri), predak spahija dosao iz Prizrena i dobio cifluk Poda Poda se nalaze na terasama - podovima - Lima, po cemu su dobila ime PRostiere se od Lima do brda Tremljinice stari Srbi otisli danas Herovici (ili Erovici) - netacno navedeno porijeklo 2 brata Arslanagica iz Trebinja su ubili nekoga i dosli u Niksic a nakon toga jedan presao u bijelo Polje a drugi primio pravoslavlje ovaj musliman je bio Hercegovac (Hero), pa su se prozvali Erovici zatim Kolici, dosli iz Bjelovica kod Mojkovca, a starinom od Kuca Srdjevac SRdjevac, naziv potice od licnog imena nekadasnjeg vlasnika lezi pri utoku Goduske rijeke u Lim staro stanovnistvo otislo (latinsko groblje) bratstva Tokovici (vecinu ih potisnuo Kajabegovic, pa su presli u Kostenu i u Zajecice kod Sjenice) Mucevici - iz Gusinja porijeklom Dervisevici - dosli iz Gusinja, imali agaluke u Prijelozima i Femica Krsu - drzali barjak za jedan dio Bihora Hasanovici, rodjaci pravoslavnih Scekica Poslije 1912. g. naselili se pravoslavci - Bubanje, Scekici, Nedovici, Mihajlovici, Krunici, Bozovici Lozna jedno od centralnih sela u Bihoru, lezi u dolini Lozanske rijeke tamo gdje u nju uticu 2 potoka stari Srbi otisli Omer-beg Corovic imao kulu nekada u Loznoj bratstva Mehmed-pasa Corovic, rodonacelnik Corovica, dosao iz Osijeka poslije austrijsko-turskog rata kraje 17. vijeka Corovici imali spahiluke u Bihoru u Loznoj podigli cetvorospratnu kamenu kulu koj ase zavrsavala drvenim cardakom Corovici neki su se iselili za Ivanje i Suhodol, i Novi PAzar nakon 1912. g. zatim, Mustajbasici, rodjaci Hodzica u Godijevu Hajdarpasici, dosli iz RAdulica Sahmani, dosli iz Gusinja, porijeklom Grude a zatim Srbi: Lutovci (od Bratonozica), Jokici (isto Bratonozici), Sekulici, Markovici, Djurovici, Petrici upravo je autor ove knjige Milisav Lutovac Crnis nalazi se na zaravni i blagim stranama u podnozju Crniskog brda i Musnice stari SRbi otisli danas zive Hece, rodjaci pravoslavnih Corovica iz Stitara Bise, ne znaju odakle su dosli BAtilovici, dosli iz S. Albanije u Prijepolje, a potom u Bihor Visnjici, porijeklom od Kuca zatim Srbi: Bulatovici, Bogavci, Magdalenici, Pesici Trubina Nalazi se na zaravni koja se pruza u obliku prostranog bila izmedju dolina Ljesnice i Goduske rijeke stari Srbi otisli danas: Corovici (rodjaci ovih iz Lozne) Guberinici, Bosnjaci porijeklom iz Vasojevica Jokici, Petrici i BAhori (Srbi) Jagoce u dolini Goduske rijeke, izmedju Konove glave, Breze i Musnice stari Srbi otisli Bosnjaci - Sahmani ostalo SRbi (Kovacevici, Vojinovici, Drobnjaci, Radovici, Bulatovici)
Crnca nalazi se u donjem dijelu rijeke Crnce, pritoke Lima staro naselje, pominje se u Zickoj Hrisovulji stari Srbi otisli danas Srbi Guresici - dosli iz Podgorice Vukovici, Zivkovici - Srbi Klapije , rodjaci Kajabegovica Spahijici Dizdarevici, dosli iz Bijelog Polja Nakon 1919. g. ovdje su se doselili Bosnjaci Dizdarevici iz Donjeg Kolasina i Corovici iz Stitara te Srbi Bubanje, Tvrdisici, Kuscici, Markovici, Milici-Golici, Scekici i Nedovici Radulici nalazi se u dolini rijeke Crnce izmedju sumovitih kosa Oraha i Breze koje ga odvajaju od susjednih sela Jagoca i Godijeva stari Srbi otisli ovdje bilo sjediste aga Hajdarpasica Hajdar-Pasa u ovoj dolini podigao svoj dvor (Saraj), hamam, dzamiju i turbe od saraja se vide ostaci, dok je damija sva porusena Svi Hajdarpasici se iselili iz Radulica 1912. g. danas ovdje zive Srbi Bajovici, Radovici, Braunovici, Piperi, Bubanje, Stojanovici, Drobnjaci nema Bosnjaka danas Sipanje, zaseok Kradenik danas tu zive Fetici, porijeklom iz Kuca; te Smajlovici, ne znaju porijeklo Crhalj nalaze se ismedju brda Palja, ostrog vrha i Pozara na padinama strana koje su rasclanili potoci Crhalj je staro naselje danas tu zive Bubuljice (porijeklom iz Planinice), Celebici (negdje iz CG), AVdijici (iz Goduse), Kuci (Srbi) u Vrbama zive Softici (starosjedioci) i Mehovici (rodjaci onim u Loznoj i Bihorskoj planini) i Srbi Bubanje Ivanje nalazi se u dolini Ivanske rijeke, izmedju Krsa koji padaju sa Koritske visoravni, Gradine i Kulinske kose vecina starog stanovnistva otisla danas tu zive: Srbi Marinkovici, Malovici, Vukovici, Rovcani, Pavlovici od Bosnjaka: Hajdarpasici, Corovici, Trnjari (imaju rodjake Zajimovice u Bijelom Polju)
Kostici Kostici obuhvataju dva sela, Kostice i Raklje Kostice se nalaze u gornjem, a Raklja u donjem dijelu prisojne strane koja postepneo pada prema koritu Dubovicke rijeke Dobilo ime po bratstvu koje je tamo zivjelo postoje ostaci grckog i latinskog groblja danas tu zive Sukurice, navodno doseljeni sa Hajdar-pasom iz nekog sela Sukurova Mujanovici, rod sa pravoslavnim PEtricima u Rujistima i Nedovicima u Prijelozima zatim Bosnjaci Veskovici, od Bozovica iz Zagradja \zatim SRbi Scekici, Vukotici (iz Dapsica) Corovici iz Stitara zatim Srbi Vukovici, Nedovici zatim Bosnjaci Hoti - dosli iz Trebaljeva kod Kolasina 1878. g. i Bosnjaci Sabaovici iz Brestovika dosli Lahole nalazi se na zaravni iznad potoka koji ga dijeli od Brankovika danas tu zive: Zecirovici, od Bektasa, ne znaju odakle su dosli Dzogovici, porijeklom Kuci (Bosnjaci isto) Drpljani, dosli iz Drpa kod Kolasina poslije 1878. g. Femijici - dosli iz Femica Krsa Durakovici, dosli iz TRpezi Zaton Jedno od glavnih sela Donjeg Bihora pominje se kao zupa u Srednjem vijeku staro naselje otkriveni temelji zgrade rimskog hrama posvecenog boginji Junoni stari Srbi otisli Prije 1. svjetskog rata Hajdar-pasa i potomci ovdje izgradili kuce i naselili cifcije tada zivjeli Bosnjaci: Hajdarpasici, Ceranici (iz Vasojevica), Idrizovici (iz Ceklina), Kalici i Ljuce (Kuci) tu su bili dvorci Hajdarpasica sve do 1912. g. Jedan od njih bio predstavnik vlasti u Bijelom Polju tada zivjeli i neki doseljeni cg Srbi - Gacevici, Zlajici, Dangubici, Sebeci poslije 1918. g. Bosnjaci se iselili od Ceranica je ostao naziv Ceranska mahala naselili se dodatni Srbi: Obradovici, Koraci, Bozovici, Merdovici, Scekici, Vujosevici, Nedovici, HJankovici, Drobnjaci, Bubanje, Petrici, Bugari, Rovcani, Racici, Ivanovici, Maslovarici, Radulovici, Lipovci, Prelevici, Adamovici, Guresici, PEsici, Simonovici, Tomovici, Golici, Bogavci, Balevici, Dragovici Mojstir Mojistir je na desnoj strani Bistrice stari Srbi otisli danas: SRbi Jurisevici, Stanisici, Sebeci Bosnjaci: Avdijici, Cokovici (dosli iz Kolasina) Bosnjaci Bajramovici, BAzovici, Bejtici (ovi su rodjaci Idrizovica iz B. Polja) Mokri Lug Mokri Lug je na padinama brda Turave iznad rijeke Bistrice stari SRbi zivjeli nekada danas Srbi Balsici i Bosnjaci Kujovici (iz Vranesa) i Hasanbegovici (rodjaci Hajdarpasica) Mirojevici Selo se na nalazi na obodu aluvijalne ravni Bistrice i stranama doline Mirojevickog potoka staro naselje Stari Srbi otisli danas: Pilice, predak im bio sejmen, iselili se dosta za NP, Mak, Tursku Cose (Pilice), obrodili se s Pilicima Dizdarevici, dosli iz Oluja Musovici, dosli iz Kolasina Srbi. Djalovic i Grbovici Vrh ispod Koritske visoravni, na stranam potoka koji tu izvitre iz dosta velikog vrela stari Srbi otisli sve Srbi danas: Krunici,
Velickovici, Rabreni, Jacimovici Sarcevici, Balsici
Pasica Polje zahvata plodnu ravan pored Lima koja je pod kukuruzom i livadama. Jedan dio nosi naziv Brankovici, po ranijem stanovnistvu koje je tu duze zivjelo tragovi starih naselja Nosi naziv po Hajdar-pasi na ciju su zemlju doseljavani preci sadasnjeg stanovnistva za rad kao cifcije danas Ceranici - Bosnjaci porijeklom od Vasojevica Vrevici - doseljeni iz okoline Foce poslije 1878. g. Isakovici - isto kao i Vrevici Srbi: Pesici, Scekici, Bubanje, Nedovici, Femijici, Dangubici Dubovo naselje je u dolini Dubovske rijeke izmedju Osoja, Opornog i Golog brda (u Zickoj povelji se pominje kao dubov Gaj) Stanovnistvo se mijenjalo 1927. g. svi bosnjacki rodovi su prodali svoju zemlju i iselili se Hajdarpasici, rod sa ostalim Hajdarpasicima Malisici - kovac dosao zajedno sa Hajdar-pasom i primio islam Musovici - iz Potrkova kod Kolasina Memisevici i Puze - iz Cureva kod Foce 1878. g. Tetovci - iz Tetova Poslije 1927. g. svi se ti rodovi iseljavaju a naseljavaju se Srbi: Obradovici, Pesici, Bozovici, Scekici, Miladinovici, Petrovici, Jankovici, Bubanje u Sibljaku, zaseoku Dubova su naseljeni i Bosnjaci: Beganovici iz Podgradja, Pepeljci iz Godijeva, Ceranici iz Zatona Zurena nalazi se na padinama kose Galecera koja se spusta prema Limu prije 1927. g. stanovnici Zurena su bili: Dzogovici - doseljeni iz Kuca; prvo dosli u Potoke, a potom promijenili zemlju sa Kajabegovicima i presli u Zurene zatim Alajbegovici, dosli iz Lahola. Bili su starjesine nad spahijama. Alajbeg je otisao u Carigrad da potvrdi berat, pa kad se vratio, sve mu je bilo razgrabljeno. Otada je ostala izreka "Raznijeli sve kao Alajbegovu slamu" U Zurenu je ostala samo 1 kuca Dzogovica - ostali su se iselili pogotovu za Metohiju (Vitomirica) danas zive Srbi: Bubanje, Drobnjaci, Obradovici, Veljovici, Perisici
Potoci dolini potoka koji utice u Lim stari Srbi otisli danas Srbi - Miladinovici (iz Kuca), Drobnjaci i Bubanje Pripcice potice od naziva PRibac - Pripcici, smjesteno je na terasma Lima u podnozju brda Obrova stari Srbi su otisli do 1912. g. tu su zivjeli Hajdarpasici i njihovi cifcije Medjedovici i Rudici, te Karalici Nakon 1912. g. se tu doseljavaju Srbi: Obradovici, Scekici, Pesici, Merdovici, Bozovici, Popovici, Martinovici - Corci, LAinovici, Bismiljaci, Stojanovici, Petrici, FEmijici, Vujosevici, Grujici, Bulatovici, Zlajici i Kovacevici Obrov gromadasto brdo u okuci izmedju Bijelog Polja i Zatona nije poznat kao staro naselje danas tu zive Medjedovici, od Rovcana - Bulatovica (Avdo Medjedovic je odavde, poznati guslar) Hajdarpasici Drpljani, iz Drpa kod Kolasina Ceranici, rod onih iz Zatona i Pasica Polja te Srbi: Rakonjci, Kovacevici, Djurdjici, Cetkovici, Popovici Radojeva glava nalazi se na padinama Jablanovog potoka i doline Davrenika ispod brda Crvenjace nije staro naselje danas Mahmutovici (Posjerkovici), dosli iz Tuzle sa Bojadziciima iz Voljevca zatim Srbi: Jelici, Pajovici Stubo Dijeli se na Gornji i Donji Stubo Gornji stubo je na Koritskoj visoravni, a donji u slivu Bistrice sve Bosnjaci
danas Srbi - Miladinovici (iz Kuca), Drobnjaci i Bubanje Hamzici - doseljeni kao cifcije iz Lozne na zemlju Muratbasica iz Godijeva Sabanovici - rod Hodzica iz Godijeva i Musovica iz Goduse Beganovici, odsli iz Podgradja poslije 1912. Kajovici, dosli iz Polja kod Kolasina Mehovici, dosli iz Negobratine Musici, dosli iz Godijeva Rabreni, rod Rabrena iz ostalih sela Osmanbegovo selo dobilo ime po Osmanbegu Corovicu koji je kupio cifluk za dvije puse "sadelinke" Osmanbegovo selo je staro naselje, stari Srbi otisli danas Srbi: Rakonjci, Novcici, Bosnjaci: Smakici, iz Gusinja, porijeklom Kuci Lazovici (Dragutinovici i Radici) Lazovici ranije se zvalo Dragutinovici, po bratstvu koje je tu zivjelo Srbi: Lazovici, Novcici Bosnjaci: Radici, dosli iz Brda i primili islam
Korita Zaseoci Djalovici nalazi se na sastavcima suhih dolina kojima vode putevi prema Sjenici, Bihoru i Bistrici staro naselje, zvalo se Petrovici Srbi: Djalovici (Kuci) i Rajovici-Djojbase 2. CAMPARI nalazi se na prisojnoj strani dolinje Srbi: Campari, Slavkovici i Marinkovici 3. DUPLJACI nazvan po rodu koji je ti zivio prije seobe u doba prvog ustanka... potom naseljeno iz Lozne. Nalazi se u izvorisnoj celenci potoka izmedju kose Sokolovca i Vrhova, ogranaka Kruscice staro naselje Srbi: Dupljaci (iz Lozne), Djalovici i Kuci Bosnjaci: Tiganji, dosli iz Petnjice 4. LICINE (PECAR SELO) najvece koritsko naselje ispod brda Granice i Ladjevca, tamo gdje se dva-tri planinska potoka sticu i presjecaju krecnjacku povrs Stari Srbi iselili 1809. g. Tada su se doselili Karisici (muslimani porijeklom od Vasojevica), ali ih je Meko Licina otjerao sa zemlje , pa su otisli u Trijebine (danas sjenicka opstina) danas: Licine, porijeklom od Kuca, presli iz Radmanaca zatim Erovici, od arslanagica iz Trebinja Hece - dosli iz Crnisa Hadrovici, presli iz Vrbice (od Djuraskovica porijeklom) sve Bosnjaci 5. MILOVO POLJE nalazi se na mjestu gdje se spajaju jos dvije manje doline staro naselje danas: Mekici, dosli iz Radmanaca i Sahmani, dosli iz Jagoca
Dobrakovo nalazi se na obodu Limske doline. s juga se granici sa Metanjcem, sa jugozapada s Kanjem, s zapada s Milovim, s sjeverozapada Alomerskim Barama, a sa sjevera Gostunom ime dobilo po licnom imenu Dobrak koji se pominje u defteru Komaranske nahije 1485. g. bratstva: Arslanovici - rod sa Alicima i Kujovicima u Metanjcu i Hodzicima u Milovu; dosli iz Hercegovine krajem 18. vijeka Hasanovici, porijeklom od Kajovica iz Kolasina koji su dosli 1838. g. Kapetanovici, dosli iz Blata kod Sjenice, u koje su dosli iz Niksica 1878. g. Kolici, dosli iz Bjelojevica kod Mojkovca 1878. g. dosli na citluk Kajabegovica Sadikovici, dosli iz Vranesa (Donji Kolasin - blizu Sahovica) iz mjesta SAdici poslije 1924. g. STrikovici, dosli iz Niksica prije 1800. g. Mulici, dosli iz Hercegovine krajem 18. vijeka, prvo u Kovren, potom u Kukulje, a onda presli u Dobrakovo Dokare, prebjegli iz Pljevalja 1942. g. od cetnika Ljuce, dosli iz Kolasina 1878. g. (porijeklom Kuci od Podgorice) Dobrinje nalazi se na zapadnoj strani Kanjskog podrucja dobilo ime po licnom imenu Dobrin koje susrecemo u defteru Komaranske nahije 1485. g. koja je bila u sastavu Skadarskog Sandzaka do 1914. godine, selo bilo u posjedu aga Zekovica u 19. vijeku age Zekovici poceli naseljavati Srbe kao cifcije bratstva Hodzici, dosli iz vranesa poslije 1924. godine (sahovicki pokolj), rodjaci Hasanbegovica Kukuljci, dosli iz Kukulja, a porijeklom Kuci (rodjaci Halilovica) mogli bi biti i rodjaci Seferu Halilovicu Matinovici, dosli u 18. vijeku na Sokolac kod Sahovica, porijeklom od Martinovica sa Bajica kod Cetinja (Bosnjaci) Preljevici, dosli iz Kolasina 1878. g. (porijeklom Kuci) Zekovici - dosli 1780. g. iz Sjeverne Albanije, poticu od albanskih katolika Kastrata is S. Albanije Zekovici su ucestvovali u borbama protiv Karadjordjevih ustanika tokom 1807. g. kod Prijepolja. Istakavsi se u borbi, dobili su na dar sablju koja je cuvana sve do 2. svjetskog rata Ukazom turskih vlasti, proglaseni su gazijama (junacima). Borili su se u sastavu vojske Colak Mahmut bega Hasanbegovica iz Vranesa Srbi: Cakovici, Dacici, Drobnjaci, Gacevici, Gojacani, Konatari, Novoseli, Petrici, Rakonjci, Rmandici, Rovcani, Tomasevici, Vranici Kanje Kanje se nalazi u dolini Kanjske rijeke i njene pritoke Miocke i Dobrinjske rijeke stanovnici dosli u zadnjih 200-250 godina Bosnjaci - dosli iz okoline Foce nakon 1878. g. Halilovici, dosli iz Sutivana 1920-ih godina Hadzajlici - dosli iz Krokoceva Kujovici, porijeklom Ljaljevici iz Vranesa koji su doselili nakon sahovickog pogroma 1924. g. Suljevici - od 3 brata koji poticuu od Hajdarpasica (koji su dosli iz Slavonije iza austrijsko-turskog rata 1687. g.) Topuzovici - dosli iz Stitarice kod Kolasina iza 1858. g. kao Martinovici Suljevici - Huseinovici - dosli iz Vranesa krajem 19. vijeka Srbi: Bojovici, Gojakovici, Kovacevici, Kosovici, Raicevici, Sarici, Metanjac nalazi se na jugoistocnoj strani kanjskog podrucja oivicen sa istocne strane rijekom Lim na koju izlazi u duzini od 1.5km bratstva Alici, dosli iz Hercegovine oko 1800. g. Arslanovici, rodjaci Alica Kujovici, rodjaci Alica i Arslanovica Hasanovici, dosli iz Dobrakova (inace Kolasina) Sadikovici, dosli iz Vranesa 1924. g. iz Sadika kod Kovrena Srbi: Maskovici, Minici, Smolovici Milovo nalazi se na sjevernom dijelu kanjskog podrucja, na obroncima Milovskog Krsa i Vijenca Petrovici Bratstva Hodzici - Milovci, rodjaci Alica i Kujovica iz Metanjca Musovici, dosli 1878. iz Stricine kod Mojkovca u Vranes, a 1924. g. u Brodarevo, i na kraju u Milovo Srbi: Jevtovici, Knezevici, Konatari, Lalevici Mioce prostire se ispod Lise na njenim obroncima, oiviceno je Jedinom Bukvom, Osojem, Metanjcem i Okruglom njivom Dobilo ime po imenu Milko koje se pominje u defteru 1485. g. Od 1912. g. se pocinju iseljavati Bosnjaci (Ljaljevici, Bande i Oricici) 1903. g. je bilo 78 domacinstava, 18 srpskih i preko 60 bosnjackih Veci dio Mioca su bili citluci Zekovica, Idrizovica, Bejtica i Ljaljevica. Agrarnom reformom 1934. g. su svi citluci Zekovica dodijeljeni Konatarima i Kosovicima Ostali su dijelom prodali svoje citluke po vrlo niskim cijenama, a dijelom ih izgubili sudskim sporovima bratstva: Bande, dosli iz Velike Zupe kod Prijepolja u 17. vijeku - odselili skroz Ljaljevici, porijeklom iz Kolasina, ostala samo jedna kuca u Mioci Srbi: Bojovici, Cmiljanici, Dakici, Ilici, Jankovici, Jasnici, Jelici, Jeftovici, Knezevici, Konatari, Kosovici, Krstici, Lalevici, Medojevici, Pavlovici, Recevici, Rovcani, sarici, Vlahovici, Zorici, Zujovici Gubavac nalazi se na terasama Lima i Bistrice Dzamiju u selu je nekada podigao Hasan Hot, kada je gospodario ovim krajem u prvoj polovini 19. vijeka staro selo ali nema starog stanovnistva bratstva: Bucani, dosli iz Buca kod Niksica pocetkom 19. vijeka Kovacevici, dosli ili iz Bosne ili iz CG zatim Nuhovici i Topdzijici (sve Bosnjaci)
Rozaje i Stavicki kraj, 1960 izdanje
Ovdje cu postaviti, mozda uskoro, jer dobit cu prijepis iz te knjige na e-mail vezano za porijeklo stanovniika Rozaja, naselja i ostalo Pa, mozda dobijem vec danas neki prijepis u vezi toga
Balotici leze s obje strane Baloticke rijeke U selu ima vrlo malo tragova starijeg stanovnistva Izgled da se ovo selo zvalo drukcije i da su mu danasnje ime dali doseljeni Balotici Danasnji stanovnici sela su Balotici (50 kuca) Oni svi vode porijeklo od Dzara koji je pobjegao od krvi u rozajski kraj Naprije je pao u Godovo (Stavica/Tutin Zatim se vratio u selo Koljeno, pa odatle, posto su ga napali Malisori i zbog krvi mu zaplijenili 900 ovaca, naselio se u danasnje selo Dzaro je imao dva brata i sedam sinova Od sedam Dzarovih sinova su sedam "kabila" krajeva: Dautovici, Fejzovici, Mujovici, Mehovici, Kujovici, Redzepagici, ali se svi prezivaju Balotici Balotici kazu da su porijeklom Vuklje-Klimente (Albanci)
Bac je staro selo Zadavljeno nekih 30 kaludjera srpskih krajem srednjeg vijeka i od tada se poceo koristiti kao pojam Bac U Bacu zive 4 bratstva Kurbardovici - porijeklom iz Vusanja kod Gusinja Murici dosli iz Murina kod Plava, a prije toga iz Skadra (Albanci isto) Kosute/Sajici Kujovici, tj. Balote, dosli iz Balota prostire se na stranama i zaravnima iznad Ibra dijeli se na Donji i Gornji Bac kroz selo tece Backa Rijeka Na mjestu Dublju (dio Baca) je staro srpsko groblje i kraj njega crkvina
Ibarac Selo je u dolini Ibarca koji utice u Ibar kod Rozaja U dijelu Ibarca, Dragojlovac, staro je "latinsko" groblje (pretpostavljam da je iz ranokrscanskog perioda) Bratstva koja zive u Ibarcu Dacici (Sabovici, Halilovici, Demici) dosli su iz Dacica Matovici, Srbi, dosli iz Berana Brdjani, 3 kuce, Bosnjaci, dosli iz Bjelopavlica 1840. g. i primili islam Taranisi, 3 kuce, dosli iz BIhora u Paucinu, a potom u Ibarac Hodzici, dosli iz Metohije, dio plemena Krasnica (Albanci porijeklom) Hasovici, porijeklom iz Metohije
Dacici Selo je na jednoj terasi iznad rijeke Crnje (Crna Rijeka) ispod brda Ivovika Stari naziv sela je Ivovik Taj stari naziv potislo je novo ime koje je doslo po Dacicima koji su ga naselili Dacici su porijeklom Klimente Pobjegao je Daca od krvi sa tri sina iz Selca (Sjeverna Albanija) Sinovi su mu bili Kurto, Nisko i Leka Dacici u Dacicu govore u kuci arbanaski, ali svi znaju i srpski jezik
BAndzovu u osnovi stanovnistvo albanskog porijekla Dacici, od Dacica Ljajici, isto Albanci iz Novsica i Stare Rugove i Vuklje, takodjer Klimente maternji jezik stanovnistva u pomenutim naseljima je albanski, ali se govori i slavenski, osobito u novije vrijeme otkako se oradjaju sa Rozajcima slavenske govorne grupe Plunca ranije se zvalo Breza ponekad se zvalo i Mekovici po bratstvu koje je tu bilo naseljeno bratstva Dacici, dosli iz Dacica Ljajici, dosli iz Bandzova u podnozju Hajle Pluncani govore albanski, ali znaju i slavenski Posto je zemljiste sastavljeno od krecnjaka i sljunkovitih nanosa, naselje cesto oskudijeva u izvorskoj vodi, ali obiluje u pasnjacima i sumamam kojima je selo opkoljeno" Odmah iznad sela pocinje Suva dolina u kojoj su ljetnji stanovi Crnokrpe Dijeli se na Gornje i Donje Crnokrpe Kuce su po stranama iznad povrsi, a i oko malih dolina koje presjecaju povrs U Starom selu jos i sad se vidi prostrano srpsko groblje sa kamenim krstacama ima jos starije srpsko groblje Novi naseljenici su Kardovici Dacici Redzovici Tahirovici Corovici Seosnica Nalazi se u dolini Sesnicke rijeke koja protice kroz Rozaje i tu se uliva u Ibar U novije vrijeme Seosnicu zovi i Nurkovice (po bratstvu) Nurkovici (Causevici, Hamzici i Sabanovici) su porijeklom iz Kuca s Meduna Porebrice su iz Borostice s Pesteri (ovi su vjerovatno Albanci porijeklom) Suljovici, dosli iz Lucica i uzeli prezime Nurkovic Bacevac, kao zaselak Seosnice tu zive Kuci i Sutkovici
gornja i donja lovnica dobilo ime po lovu kojim se stanovnistvo bavilo Donja Lovnica Donja Lovnica je u dolini istoimene rijeke izmedju Kamenuse, Velikog Brada i Bajakuse Murici, porijeklom od Skadra Ramovici, rod sa Zejnelagicima, porijeklolm Klimente Zukovici, porijeklom albanci Grude iz okoline Podgorice (Bosnjaci danas Gornja Lovnica (planinski dio Lovnice) Gornja Lovnica je u dolini potoka koju zatvaraju kose Vitliste, Branjevine, Suhara i Zareni Murici (Sabovici i Jusufovici), presli iz Donje Lovnice Pepici, presli iz Dolova kod Tutina ma dosta livada, pasnjaka i suma Kalace (Zasmrjece) je u slivu Kalacke rijeke Kalaci su porijeklom od Kuca (ovo ne mora biti tacno - nedavno je izasla knjiga od jednog Kalaca i on tvrdi da su iz Azije) Muratovici, dosli iz Petnjice Sahovci/Saninovici, starosjedioci Kalaci, Zivot i obicaji se zove knjiga od Halila Kalaca Stariji mjestani kazu da su iz Anatolije Kazu da im je sultan dao zemlju Oni se naselili Kalacima pripada i jedan dio Djuranovica Luka pored rijeke Zupanice gdje su njihove najbolje livade Planine ovog sela jesu Vlah i Padalista Brojnije prezime Kalac ostaci starog sttanovnistva su vlasko ili losovskog groblje dakle, staro stanovnistvo je bilo starorasko pravoslavno otislo u seobama Srba, kao i vecina Srba Sandzaka Jablanica selo je na povrsi iznad desne obale Ibra pripadaju mu i tri zaseoka: Vrba, Dracinovac i Kajevici nekada bila naseljena srbima Danas naseljene Muricima (Omerovici, Demcevici, Sabovici i Selmanovici), 1960. g. uglavnom govorili albanski kuci Dzudzovici takodjer porijeklom Klimente Albanci Radetina Nalazi se na krecnjackoj povrsi izmedju Ibra, Vucanske Klisure i Mukovog Potoka isto nekada naseljeno srbima, koji su otisli Danasnje stanovnistvo porijeklom od Kuca Bibici Sutkovici, dosli kao sluge da rade na imanju Bibica i Ledinici, dosao sa Bibicima iz Kuca narodna pjesma o Radetini postoji zapisana u Turskoj prije 50-ak godina od nasih starih iseljenika iz Radetine Koljeno Selo je na prisojnoj strani bila koje se u obliku koljena spusta izmedju Zakamenjse Rijeke i Bogajskog potoka u Zupanicu Naselje je u lijpom kraju koji ima izgleda pravog alpskog pejzaza stari Srbi otisli danas zive Dedejici, doseljeni iz Kuca Mujovici i Husovici, isto iz Kuca Bralici od Skadra Grizice Selo je u dolini potoka koji dolazi ispod brda Sohe i utice u Bascansku rijeku kod Slane Bare stari Srbi otisli Djurovici (slave Nikoljdan), porijeklom kuci Veljovici, slave Lucindan, doseljeni iz KAlice (Bihor) Nije bilo Muslimana 1960 Danas Bosnjacko selo Grahovo Grahovo je izmedju rijeke Grahovace, Sarijica Potoka i Ibra Potok dijeli selo na dva dijela, Mucovice i Zekice stari Srbi otisli danas Murici (Zekici i Mucovici - Omerovici) i Balotici "Svi Murici u Grahovu govore samo srpski "bosnjacki" znaci, ova knjiga izasla 1960. g., a autoru muslimani Grahova vikali 1950-ih da govore bosnjacki Vuca na povrsi izmedju Bukovicke rijeke, vucanskog potoka i ibra stari Srbi otisli Danas Hoti (Mujanovici, Habibovici i Alijici) - Klimente Hoti su u Malin Dubravi, ne Vuci U Vuci su Kosute, iz Klimenata Balotici, iz Balotici Murici iz Jablanice i Kardovici iz Rozaja ovih Murica imas i po Pesteri i dan danas znaju govorit albanski
Paucina selo je u dolini PAucinske rijeke koju sacinjavaju Rikavac, Lulesko vrelo i mnogi manji potoci stari Srbi otisli novi Camici, od Klimenata Grlici, Alijici, Seferovici i Husovici - od albanaca Gasana iz Metohije Gasani Albanci se rodjakaju sa crnogorcima Bjelopavlicima Nalazi se u dolini Sredjanskog potoka, a nosi naziv nekog starog bratstva Sredjana koje je iseljeno danas zive tu Kurpejovici, dosli iz Morace od Kurte Pejova su tri sina i pod-bratstva tj. 4 a jedni od njih su Sinanovici Avdul Kurpejovic, ono govno iz Matice Muslimanske je odavde a od ovih Sinanovica je i elma Sinanovic, ona sisata pjevacica iz Novog Pazara Danas se to selo zove SINANOVICI, nekad Sredjani Bijela Crkva selo je na krecnjackoj povrsini ispod brda Vrsina Greben Krs dijeli naselje na dva dijela, preko Krsa i "Glavica Staro naselje, dobilo ime po "bijeloj" crkvi cije se razvaline vide kod groblja usred sela danas zive Veljkovici - Bulatovici iz rovaca (Srbi) Basca nalazi se u gornjem toku Bascanske ili Grihovske rijeke, tamo gdje ona ima mnogobrojne potoke staro stanovnistvo otislo danas Garovici, dosli s Meduna iz Kuca (ubili agu turskog u Podgorici) Radevici - Kurudze, dosli iz Morace Ratkovici/Bukumire dosli iz Bratonozica Rajovici/Pejcinovici dosli iz Berana (a tu iz Crne Gore) Djurovici, od Djurovica iz Grizice Bisevo Dijeli se na Gornje i Donje Gornje je u podnozju brda Gospodjin Vrh, a donje na krecnjackoj povrsi stari Srbi otisli danas Mukovici, Omerovici i Djozovici, dosli iz Kuca Kuci od Srba tu zive doseljeni Milicevici i Bulatovici
Besnik Nalazi se na prisojnoj strani Zupskog Potoka koji klisurom utice u Ibar Stari Srbi otisli danas Murici Dacici i Drazani (presli iz Drage kod Tutina), isto albanskog porijekla Bukovica prostire se uz dolinu Bukovicke rijeke sve do ispod planine Gradine stari Srbi otisli danas Belojice (Srbi) porijeklom od Bratonozica od Belojica su Kacari-Ibrahimovici, Bosnjaci Ratkovici, od Ratkovica iz Basce Martinovici, Hasici Brzaci i Drndari dosli iz Kolasina (Bosnjaci) Bogaji u dolini malog potoka koji utice u Zupanicu stari Srbi otisli danas Magdalenici (SRbi) dosli iz Morace Nema Muslimana 1960 Napomene Prva Muslimanska familija doselila 1986 Danas zivi preko 10 Muslimanskih familija Broj Bosnjaka je danas oko 30%
Rozaje stari Srbi otisli 4 mahale Kucanska 2 klimentske (Zejnelagica i Kurtagica) i Cigansku danasnje stanovnistvo ovo naselje lezi u terminalnom lednickom basenu s obje strane Ibra Polozaj Rozaja je odredjen plastikom zemljista i komunikacijskim linijama Od znacaja su dva prevoja: Turjak, preko koga vodi put uz LImske u Ibarsku dolinu, i Kula na Zljebu, kojim se prelazi iz Gornjeg Ibra u Metohiju Sa ovim putevima u Rozaju se ukrstaju putevi koji vode iz Novog Pazara i sa Kosov uz dolinu Ibra i i dalje preko prevoja na Cmiljevici za Skadar Amie Boue, francuski putopisac, 1837. g. kaze da Rozaje ima oko 60 kuca, dzamiju, hanovce i tvrdjavu u rusevinama Pred Balkanski rat 1912. g. Rozaje je imalo 40 trgovackih i zanatskih radnji staro stanovnistvo otislo do 1750. g. od novih prvi Bosnjaci bili Dazdarevici, dizdari Rozaja, a dosli iz Rasova u Bihoru, navodno potomci srpske vlastele takodjer su zivjeli neki Efendici, ali se nisu odrzali Dazdarevice su protjerali Nokici u Godovo (prema Tutinu Pocetkom 18. vijeka pocinje veliko doseljavanje Dolaze Kuci (Fetahovici, Beciragici, Ganici, Kardovici, Colakovici i Hadzici) od ovih Ganica je i Ejup ganic porijeklom a tada dolaze i Zejnelagici i Kurtagici (KIlimente) Kurtagici su Agovici, Catovici, Nuhagici i Ademagici - porijeklom iz Selca u Albaniji Zejnelagici (Zejnelagici ,Sutovici, Agici, Hasanagici) isto porijeklom iz Selca zatim Cigani Ikovici, Ukovici, Salovici, Bajrovici (Bajrovic su iz Niksica) Mujkovici iz Gusinja, Djerekarci s Pesteri (Albanci porijeklom), Corovici (iz Bihora) zatim dva obliznja mala naselja Susteri u zive Radenovici (Srbi), Kurpejovici, Mecke (Kuci) i Dacici a drugo naselje je Bandzovo Brdo Luboderi, dosli iz Berana i Bandzovici (iz Bihora) oba Bosnjaci
Rozajci, planinski ljudi i cvrsti Jaki, ponosni i snazni Dobar natalitet Imaju petlju da se nasele na 100% Srpsko selo, i za par godina, ga naprave Bosnjackim Bosnjaci u Bosni Nece u Srpska sela, samo oko Sarajeva je izuzetak, blizina grada Natalitet nikakav Nemaju petlju, sem par Krajisnika, da nasela 100% Srpsko selo, i naprave ga Bosnjackim Divim se Rozajcima, i volio bih kada bi svak bio kao oni
Pise prof. Rizah Gruda Ovaj text je objavljen u listu Sabah (New York 3 nov.2000) Utemeljivaci i osnivaci danasnjeg Gusinja su Omeragici. Prvi koji je primio Islam dolaskom Turaka u ove krajeve 1455. godine je Omeraga Salja, a njegovo ime bjese Deda Salja, katolicke vjere, Albanac. Tadasnje turske vlasti dadose Omer-agi velike posjede u Gusinju i Plavu. Omer-aga imao je dva sina, Hasan-agu i Tahir-agu. Hasan-aga napravio prvu kucu iznad rijeke Grncara i osnova Omeragica mahalu u Gusinju, a njegov brat Tahir-aga osnova Omeragica mahalu u Plavu. Bili su jako odani turskoj vlasti i kod Turaka dobise veliki ugled kao i kod starinskog ilirskog stanovnistva. Zbog velike odanosti turskoj vlasti djecu Omer-age poslase u Istambul na skolovanje i tako potomci Omer-age postase dizdari (upraviteiji) Gusinja, Plava i Bihora od 1461 - 1590. Omeragici su Salje, ilirsko pleme, nacionalno se izjasnjavaju Bosnjacima. Dali su veliki broj visoko obrazovanih ljudi. Iz turskog perioda cuveni su Smail*aga i Adem-aga Omeragic. Sa osnivanjem Gusinja prema turskim tefterima iz 1461. u Gusinju su zivjela turska plemena Basagi, (Basagici), Bumbari (Bumbarevici), Kapidzi (Kapidzici), Hodze (Hodzici), Koke, Peji (Pejici), Selimi (Selimovici) preci velikog bosnjackog knjizevnika, Mehmeda Mese Selimovica. Causi (Causevici), Sehu (Sehovici) Bardaki (Bardakici), Banderi, Cirik (Cirikovici), Biruli (Birulici), Smakoli (Smakocevici), Sadi (Sadici), Sestani (Sestovici). Krajem 1495. godine Gusinje naseljavaju Bekteci (Bektesevici) iz Rijeke Crnojevica. Kao muslimani su dosli u Gusinje ilirskog porijekla su i nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Mulici i Kobilici su od Bektesevica i jedan su rod. Dali su veliki broj ucenih ljudi (sin Abdulaha Bektesevica, Ejup Bektes rodjen u Gusinju u vrijeme Kemal pase Ataturka zavrsio je visoke vojne sko1e u Njemackoj za vojnu industriju i bio je ministar u vladi Turske u periodu od 1929 - 1933.). Omeragici gube vlast dolaskom Veli-bega 1590. godine koga je skadarski vezir imenovao za glavnog dizdara Gusinja i Plava. Veli-beg je iz provincije Horosan koja je bila u sastavu Otomanske turske imperije, a danas ta provincija pripada Iranu. Veli-beg je imao tri sina: Ahmed-bega, od njega su Sabanagici, Redzep-bega, od koga su Rezepagici i Ibrahim*-pasu, od koga su danasnji Pasici. Sabanagici su izumrli smrcu velikog junaka A1i-pase Gusinjca 1885. godine. Od Ibrahim-pase ostala je jedna porodica Pasica u Gusinju (Mustajbega i Dzeladin-bega Pasica). Redzepagica ima nekoliko hiljada koji vode porjeklo od ove velike begovske porodice. Iz ove ugledne begovske porodice poniklo je na stotine visoko obrazovanih ljudi, (akademika, nekoliko doktora nauka, visokih oficira, diplomata, advokata, knjizevnika...) Redzepagici su turskog porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Odigrall su veliku ulogu u sirenju islama na ovim prostorima. Bili su gospodari punih 400 godina od Vrmose do Sjenice. Iz ove porodice ponikie su tri pase: Ibrahim pasa, Mehmed pasa i Ali pasa. Bili su u prljateljskim vezama sa Corpasicima i Hajdarpasicima u Bihoru, a takodje i sa Mahmutbegovicima u Peci. Danasnji Begoli u Peci su potomcl Mahmutbegovica). Cekici: doseljeni u Gusinje 1625. godine iz Hercegovine. Stara vlastelinska porodica iz doba Kulina bana i Herceg Stjepana. Ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Primili Islam 1540. godine. Dolaskom u Gusinje beg Sabanagic dodjeli Cekicima planinu Va1usnicu, Kosticu i Herlec i danasnji prostor od Cekica dzamije do Ali pasinih izvora. Bili su veliki junaci, imali su najbolju konjicu na prostoni Sabanagica nahije, najbolje muzicare i pjevace, trgovce i zanatlije. Ucesnici su mnoglh ratova u Osmanskom carstvu. Od Gusinja do Jemena, od Gusinja do Budirna, od Gusinja do Kavkaza i od Gusinja do Moreje. Radoncici i Koljenovici: doseljeni u Gusinje 1636. godine. Pripadaju plemenu Kuci iz Orahova, ilirskog su porijekla, nacionalno se ojsecaju Bosnjacima. Njihovi rodjaci su Lukovici, Abdici, Rasici i Malagici. Iste godine primili su Islam i doblil od bega Sabanagica planinu Bor i Bradu vezirovu. Najvece su pleme u Limskoj dolini (ima ih 10.000 zajedno sa Koljenovicima). Imaju veliki broj obrazovanih ljudi. Iz plemena Koljenovica ponikao je Dzafer *pasa veliki vojni strateg Osmanske imperije. Hoti, Grude, Kastrati i Nikocevici - doseljeni u Gusinje 1645. godine, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primili su Islam. Hoti su veliko pleme u Gusinju, a Grude, Kastrati i Nikocevici su malobrojni. Bili su veliki ratnici u doba kraljice Teute i Osmanliskog carstva. Sujkovici, Kurtagici, Sarkinovici, Kikovici, Bajrovici, Bicici, La1icici, Mrkuljici, Sabovici, Redzici i Redzematovici doseljeni su u plavskogusinjski kraj 1595. godine. Pripadaju plemenu Kucima, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Iste godine su primili islam. (Cuveni junaci Ramo Sujkovic, Omer aga i Zejnil aga Kurtagic, Murat Bajrovic, Mehmed i Jusuf Lalicic, Dino Mrkuljic, Jakup i Hasan Ferovic). Basici i, Jevrici i Lalici doseljeni u Gusinje 1550. iz Ljesa. Ilirskog su porijekia, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Balici, Musici i Canovici su Klimente, ilirskog prorijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, doseljeni u Gusinje 1698. godine iz Vuklje. Vukelji - doseljeni u Gusinje 1675. godine iz Vuklje, Klimente Ilirskog porijekla, osjecaju se Bosnjacima. Cuveni junak iz ovog plemena Ibro Vukelj, ucesnik bitke na Noksicu 1879. i na Grebenu 1911. Beg Sabanagic dodijeho je selo Dolju Vukljima. Deljani, Ljucevici, Pjetrovlci, Feratovici i Djesevici - doseljeni u Gusinje 1699. godine, pripadaju plemenu Bokeci, Ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primill su islam. Nekovici, Miljevici, Hadzialjevici, Gacevici, Damjanovici, Djurkovici i Djukanovici doseljeni 1711. godine. Pripadaju Kucima, ilirskog porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Godine 1670. Vusanje, Hakanje, Martlnovice naseljavaju Klimente iz Vuklje, Niksa, Selca i Boge. Beg Sabanagic dodijeljuje ove posjede Klimentama jer su primili islam. Svi su ilirskog porijekla, nacionalno se osjecaju Albancima. (Djonbaljaj, Ahmetaj, Lecaj, Preljvukaj, Cosaj, Baljidemaj, Hasandekaj, Dedusaj, Bruncaj, Pepaj, Novaj, Selimaj, Bacaj, Kuka, Celjaj, Uljaj i Gorcaj). Iz ovog plemena veliki je broj visoko obrazovanih ljudi. Mnogo su jada zadali Turskim vlastima, a zajedno su ratovall sa Bosnjacima protiv Crnogoraca i Srba. Pirovici i Sujaci doseljeni su u Gusinje 1711. godine. Piperi su, ilirskog su porijekla, ocjecaju se Bosjacima. Gusinje je podijeljeno po mahalama. Najstarija je Omeragica, pa Bektesevica, Ibrahimagica, Cekica, Radoncica i Hotska. Plavljani i Gusinjani najbolje su se osjecli pod upravom Bosne, jer su dosli u dodir sa narodom srodnim po vjeri, jeziku i krvi. Zato svoj jezik nazivjau bosnjacki. Ovi podaci i zapisi uzeti su iz knjige - geografija kosovskog vilajeta, objavljena u Istambulu 1852. godine iz poglavlja Karada ve Ordu (Cma Gora i narod, str. 78, 79, 80, 81, 82, i 83. Autori knjige Rifat Basa i Salih Akaj. Knjiga je napisana na staroturskom jeziku.) Svi istorijski izvori govore da su Bosnjaci, Albanci i Crnogorci ilirskog porijekla. Jedan dio Albanaca srbiziran je, a to su: Nemanjici, Balsici, Mrnjacevici, Crnojevici, Bjelopavlovici, Karadjordjevici, Kastratovici i Vasojevici, itd. To je ucinjeno pod uticajem ruske i carigradake patrijarhije koja je slavizirala i asimirala veliki dio ilirskog stanovnistva. Plav i Gusinje Gusinjski kraj cini jedna varosica sa desetak sela u jugoistocnom dijelu Republike Crne Gore. Gusinje se nalazi u podnozju Prokletija i razvilo se na temeljima srednjovjekovnih naselja. Prvi spomenici o Gusinju poticu jos od prije 2700 godina ( VIII vijek prije nove ere ). Zivjeli su tu, koliko se zna, najprije Iliri, a zatim Grci i Rimljani. Prvi pisani dokumenti iz XIII i XIV vijeka svjedoce o ekonomskom znacaju i o razvoju ovog kraja u srednjem vijeku. Kada je uspostavljena Osmanska vlast, u Gusinju je bila veca naseljenost nego i u jednom drugom dijelu Crne Gore. O ovome najbolje govori podatak, koji datira iz tridesetih godina XVIII vijeka, da je Gusinje imalo 600 domova i oko 200 trgovinskih i zanatskih radnji kada je u Cetinju bilo samo 60 domova (prema prvom zvanicnom popisu stanovnistva u Crnoj Gori iz 1485. godine, plavsko-gusinjski kraj imao je sedam puta vise stanovnika od podrucja danasnje Podgorice). Jedan od motiva za pripajanje Gusinja Crnoj Gori bio je njihov nivo ekonomske razvijenosti i zelja da se putem pripajanja ovih krajeva poboljsa materijalni polozaj tadasnje Knezevine Crne Gore. Prvi tragovi zivota u danasnjem Plavu, varosica koja se nalazi nedaleko od Gusinja, poticu jos iz VIII vijeka pne. Da je neko zivio ovdje najbolji dokaz je nacrtani lik lovca na jelene, koji je uklesan na jednu stijenu u planini Brade Vezirove, desetak kilometara istocno od Gusinja. U IV vijeku pne. ove krajeve naseljavaju Ilirska plemena. Pretpostavlja se da su oko 300 godina pne gusinjsku kotlinu naseljavali Arijate, ili Piruste, jedna od starijih ilirskih plemena. Gusinjska kotlina bila je teritorija na kojoj su se ukrstali interesi i uticaji svih plemena koja su je naseljavala. Po prirodi stvari, oni su jedni na druge vrsili odredjene uticaje, pa je ovaj prostor, po svom geografskom polozaju imao i odlike simbioznih pojava, koje ce biti karakteristicne i u njegovom kasnijem razvoju. Poslije poraza Ilira od strane Rimljana, znaci u II vijeku pne, Iliri su romanizirani, odnosno prihvatili su hriscanstvo kao religiju. Veliki slovenski talas u VII vijeku nove ere zapljusnuo je citav Balkan , a ovdje u nasoj kotlini razbio se o padine Prokletija. Staro-ilirska i romanizovana plemena izmijesala su se sa Slovenima i postepeno se poslovenila. Jos jedna, znaci treca najezda je seoba naroda koja je zapljusnula ovaj kraj u XVI i XVII vijeku nase ere, kada su mnoga plemena, uglavnom Kuci i Bratonozici, iz raznih razloga, dosli u ovaj kraj. Danas oko 95 % ovdasnjeg stanovnistva je islamske vjeroispovijesti zapravo to su potomci nekadasnjih Kuca. Sto se tice Plava, u vrijeme Turske carevine izgradjen je grad Plav sa svojim visokim zidinama, gdje su mahom zivjeli age i begovi. Medju najstarijim bratstvima ovog kraja isticu se Redzepagici, Omeragici, Ferovici i drugi. Tada je Plav imao status vilajeta. Jedno vrijeme pripadao je novopazarskom, a veci period skadarskom sandzakatu. Plav i Gusinje su za vrijeme Turske Carevine imali 34-godisnju autonomiju. Dok, 1878. godine odlukama Berlinskog kongresa Plav i Gusinje pripali su Crnoj Gori. Stanovnistvo Plava i Gusinja nije prihvatilo takvu odluku. Kralj Nikola I uputio je tada u Plav i Gusinje veliku vojsku, pocetkom novembra 1879. godine, koju su na Noksicu stanovnici ovog kraja, sa Ali-pasom Sabanagicem na celu, do kraja zaustavili i pobijedili. Ta plavsko-gusinjska autonomija trajala je sve do 1912.godine. Tada su Crnogorci prvi put okupirali Plav i Gusinje. Prema posljednjem popisu stanovnistva iz 1991. godine, opstina Plav ima svega 20 000 stanovnika. Sacuvani podatak iz 1895. godine govori da je ovaj kraj tada imao 25 000 stanovnika. Dakle, radi se o velikom reseljavanju zitelja ovog kraja. Najvise nasih ljudi otislo je u Ameriku, Bosnu i Hercegovinu, Tursku i zemlje Zapadne Evrope. Plav i Gusinje su od pamtivijeka vazili za malu trgovinsku i kulturnu saobracajnicu. Danas nazalost, ovaj kraj je zaobidjen gotovo svim saobracajnicama, bez obzira na ogromne privredne i turisticke mogucnosti. Zakljucak Jednom prilikom prije par godina pokusavajuci da primamim musteriju da uradim njegov filmski projekat,pokazao sam kao primjer film koji sam napravio na odmoru u Plavu i normalno obradio.Bio je odusevljen radom ,ali ne toliko koliko ljepotom naseg kraja.Okrenuo se prema meni i upitao sta ja uopste radim ovdje u Holandiji.Mislim se u sebi to se i ja cesto pitam mada odgovor mi je uvijek pred nosom bio.Tako je i sa hiljadama iseljenika iz naseg kraja koji su se iselili iz razno raznih razlogaolitickih,ekonomskih,bezbjedonosnih itd. Nazalost,kako u proslosti,tako i danas se narod iz naseg kraja iseljava i trazi izlaz za opstanak u inostranstvu.Bez obzira sto ovaj proces danas pravdaju drustveno-poltickom situacijom,ovaj kraj je i u najboljim vremenima bio pod pritiskom politike,ili jednostavno bio zaboravljen.Ponekad se nasmijem kad se sjetim da se ovaj grad adresirao sa "zadnja posta Plav".Mozda je i to razlog bio da se ovaj kraj sacuva od industrije i zagadjivanja ,i ostane onako lijep kao prije stotinak godina. U principu ovaj kraj ima sve sem politicke volje poglavara koje bih licno podijelio u 2 grupe:jednoj grupi su vazniji licni interesi od vecine,dok druga grupa nemoze da zaboravi svog vodju koji se nalazi u mom komsiluku,koji i dalje razmisljaju na rat i razaranje i kojima rasulo i haos predstavlja idealnu sredinu gdje bi mogli vladati.Pozivju se na neku istoriju u kojoj su kao narod pali a ne shvatajuci da ovu sto oni grade cio Zapadni svijet uporedjuje sa onom Hitlerovskom iz drugog svjetskog rata.Nazalost politika nista nije naucila iz proslosti,vec pravi iste greske ,ako ne i gore.A vrijeme,tece li tece,umjesto da stvaramo bolje uslove zivota za nova pokoljenja,mi ih pogorsavamo....Sto bi rekao jedan Stari "e sine,gradova i brda bice uvijek,samo nas nece biti".........
Ovdje cu napisati nesto o tom selu, cim dobijem podatke.Ipak, ono sto sam obecao uradio sam Lever Taru Dugu Poljanu Tutin/Rozaje Bihor
Albanski Malisori dosli pocetkom 18. vijeka staro selo originalni raski Srbi napustili, otisli za Sumadiju neki se zvao Brnjo taj Albanac pa je brzo presao na islam po nagovoru nekog bega iz Gradca razvijala se tako kao selo Crnogorci kako su isli za Srbiju, pomalo su se zadrzavali tu poslije 1. svjetskog rata pocinje pritisak na Bosnjake da napustaju tada je ubijen Selim jusufovic, predsjednik opstine Duga Poljana nakon toga pritisak cetnika Koste Pecanca dodatni pritisak na Bosnjake 1930-ih godina da bi konacno iseljavanje Bosnjaka zavrsilo 1940-ih i 1950-ih danas tu vise niko ne zivi od nasih
Titanik je potonuo u 2"20 15/4/1912 I s njim je u dubinu Atlantika otislo preko 1500 putnika.Vecina tijela je prebacena u Fairview cemetery, koji se nalazi u gradu Halifaks Kanadi.Nazalost nijedan Bosnjak nije pokopan na tom mezarju, i njihova tijela su zavrsila u podnozju paluba Ukupno je stradalo 4 Bosnjaka Svi stradali su bili iz sela Badic kod Bosanske Krupe Carim Balkic 26 godina Redzo Delalic 25 godina Husein Sivic 40 godina Ejdo Rekic 38 godina Ejdo Rekic je bio u Americi 1906 godine, preko u Milvokiju, drzava Wisconsin, a potom i u Pensilvaniji Spomenuta 4 Bosnjaka su pocetkom 1912 uputila put Svajcarske, gdje su u gradicu Buchsu, kanton St Galen, kupili karte za putovanje u Ameriku kod agencije Viktor-Klaud-Wildi.Kupljene karte trece klase su nosile brojeve 349248,349249,349250 i 349251, dok je cijena po karti iznosila 285 svajcarskih franaka.Radi usporedbe, cijena putovanja u 1 klasi iz iznosila priblizno 4350 dolara, sto je otprilike 50 000 dolara u vrijednosti danasnjeg novca Cetvorica Bosnjaka su se ukracala na Titanik u srijedu 10/4/1912 godine
Tutin porijeklo naselja, djelomicno 1960 izdanje
Sas, Godovo, Detane, Lipica i Radusa, Dolovo, Rudnica i Bujkovice, Ostrvica, Pope, Velje Polje, Kocarnik, Bijohane, Dulebe, Lukavica, Dmitrova, Dubovo, Zupa, Crnis, Dobrinja, Gnjila, Crnca, Mojstir, Draga, Zirce, TUtin, Paljevo
Sas na površi koja se proteže između Bukovice i Godulja staro naselje... Srbi otisli 1878. g. u Toplicu (Srbija) danas: Srbi Vukadinovici Bošnjaci: Dazdarevići (od Begovića iz Rasova u Bihoru - starosjedioci Bihora), Hoti - od albanskih Hota, te Čuljevići, od onih iz Detana, inače Kuči Godovo nalazi se u proširenju i na blagim stranama Godulje i Radešice. U njegov sastav ulazi i zaselak KRaljevac Stari Srbi otišli Nekada su ovjde živjeli i Bošnjaci France, ali su sa Dazdarevićima zamijenili posjede u Godovu za Rasovo u Bihoru sada: Dazdarevići, bili su dizdari Rožaja, ali su ih protjerali Klimente Nokići. Potom su živjeli u Rasovu dok se nisu zamijenili sa Francama zatim Bošnjaci Džogdanovići (iz Biševa došli - Kuči) te Palamari, inače ih ima i u Bihoru, a porijeklom Bratonožići Sve Bosnjaci te Srbi Veljovići (Rovčani) Detane nalazi se na blagim stranama Godulje i Radešice koje se dijeli u tri kraja: Gornju i Donju Mahalu i Cikoševine danas sve Bošnjaci: Čuljevići (Kuči), Mecinovići (iz Kolašina), Biševci (iz Biševa - Kuči), Kačari (iz BUkovice), Krčevići (CG), Džudževići (iz Vrbe kod Rožaja), Androvići (iz Rasna) i Dedejići Lipica i Radusa Ova dva mala naselja su u dolini Radušice. Lipica je u njenom izvorištu ispod Huma, a Radušica u srednjem toku Starije naselje Stari sRbi otišli danas: Klimente - od albanskih Klimenti, Škrijelji - od albanskih Škrijelja iz RUgove, Smailagići - iz Kolašina, Kučevići - iz Kuča, Ćatovići - iz Kolašina, te Derdemezi - iz Mojstira, inače iz Donjeg Kolašina. Dolovo Nalazi se s obje strane Nabojske odnosno Dolovske rijeke Stari Srbi uglavnom iselili do 1878. g. i otišli u Toplicu danas: Kuči - Halilovići, Čolovići i Suljići, bilo ih 7 braće i došli iz Gornje Ržanice... 2 braće ostali u Dolovu, a ostali otišli u okolinu NP - Petrova, Janča i Vrbasiće. zatim Gegići, od albanskih Kuča iz Zatrijepča kod Podgorice Preljići, žive u zaseoku Ervenice, rod sa Gegićima Prekići (Škrijelji), od Škrijelja Gusinjci, iz Gusinja Lukači - iz Kolašina (Moračko Trebaljevo)... kažu da su iz Mađarske Martinovići i Drndari - isto došli iz Kolašina iza 1878. g. Pepići, od Ljajića iz Rugove (Albanci porijeklom) U zaseoku Ervenice zive: Lučaki, Martinovići, Drndari i Pepići Rudnica i Bujkovice Moguće da naziv sela vodi porijeklo iz doba kada su se u ovom kraju iskorištavale rude Selo je na stranama potoka u podnožju Gradine i drugih uzvišenja pravoslavci otišli gotovo svi prije 1878. g. danas Srbi: Markovići iz CG Bošnjaci: Smailagići - iz Smailagića Polja kod Kolašina, Klimente - albanski Klimente iz Lipice, te Hoti - albanski Hoti iz Bujkovića z Bujkovića su: Hoti i Koce - oba od plemena Hota Ostrvica Selo je oglavito na prisojnoj strani potoka SRbi Đorđevići, mogli bi biti starosjedioci Pope navodno ime dolazi od dva popa Staniše i Stanislava koji su živjeli tu krajem 18. vijeka Stari Srbi otošli danas Srbi: Staševići - iz Kuča Srbi Zečevići - od Vasojevića Veljovići - iz Rovaca Radonjići - iz Kuča i Vukadinovići - došli iz Raduše dakle, sve Srbi Velje Polje nalazi se u najravnijem dijelu Štavice u podnožju Velepoljskkog brda starije naselje starije stanovništvo otišlo 1878. g. u Toplicu u Srbiju danas: CG Srbi - Nešovići, Pantelići, Milićevići, Markovići. Bošnjaci: Murići - iz Grahova kod Rožaja (mislim da su Klimente), Šehovići (iz Vršina), Hoti - iz Kolašina, inače od albanskih Hota, Gusinjci - iz Gusinja, inače od Albanaca. Kocarnik nalazi se na blagim stranama između Vidrenjaka i Papulje Dijeli se na dva kraja udaljenih oko 1.5km stari Srbi otišli danas Srbi: Staševići, Veljovići, Aleksići, Jovanovići, Milutonovići, Markovići, Zečevići, Nestorovići. Biohane Ovo je zaseok Popa i nalazi se s obje strane potoka koji utiče u Godulju Srbi otisli do 1878. g. poslije srpskom zauzimanja Toplice danas Bošnjaci: Dudići - došli iz Njeguša kod Rožaja, a tamo iz Petnjika,, Ćatovići - došli iz Štitarice kod Kolašina, a Dedejići iz Zakamenja kod Rožaja (Kuči) Dulebe nalazi se na prostranom bilu s desne strane rijeke Vidrenjaka danas Srbi: Pantelići i Staševići Lukavica prostire se na stranama prostranog bila između Vidrenjaka i Pečeonice koje nosi naziv Borovo Brdo staro selo Stari Srbi Petlače i Džajevići otišli za Kuršumliju danas: Srbi Rakovići i Nestorovići (mogli bi biti od albanskih Šalja), zatim Obradovići, Vujadinovći, Ivanovići, Veljovići
Dmitrova nalazi se iszmeđu brda Kamina i Graca. Resnički potok odvaja ga od Dubova staro selo, ostatak stare crkve i važne građevine Stari Srbi otišli do 1878. g. danas: Srbi Savići i Vidosavljevići, Vrujčani, Džajevići Bošnjaci: Kuči - Hadžići i Ademovići, došli iz Bačevca kod Rožaja DUBOVO Dobilo ime po dublju, hrastovima, leže na strani koa blago pada prema rijeci Vidrenjaku i potoku Resniku starije naselje Stari Srbi otišli danas: Bošnjaci Koce (Osmanovići, Bajrovići i Smajilovići a porijeklom od albanskih Hota koji su inače prvo došli u Raždaginju kod Sjenice Zupa nalazi se s obje strane Župskog potoka koji dolazi iz Crniškog Vrela i utiče u Vidrenjak Dobila ime zato što je nekada bilo sjedište okolnog područja Stari Srbi otišli danas: Bošnjaci Hoti (Bulići), došli iz Crniša te Bećkovići, došli iz Bukovice kod Rožaja Crnis Nalazi se na površi koja je ižljijebljena vrtačama i suhim dolinama Dijeli se na Vučetića i Gegića Crniš Stari Srbi otišli danas sve Bošnjaci Vučetići (Alijići, Odovići i Bulevići) i Gegići (Aličkovići, Bulići, Ramovići i Čaktari= porijeklom so oba Hoti navodno došla 4 brata koja su naselila četiri sela (Crniš, Paljevo, Radojevce i Kovače) Dobrinje Pominje se još u Srednjem vijeku u spisima kralja Stefana Prvovenčanog danas: Srbi Markovići od Kukča i Bošnjaci Murići - potomci turskih aga tj. bili age, a ilirskog porijekla Gnjila Nalazi se s obje strane rijeke Vidrenjaka na stranam koje padaju u malu aluvijalnu ravan pored rijeke staro naselje, dobilo ime po glini (gnjili) Srbi: Pantelići i Savići, te Bošnjaci Aljuševići, inače od Klimenti Crnca Kao i Malin-Dubrava, nalazi se na uskoj porvši između Godulje, Vučanskog potoka i Ibra Dijeli se na Donju i Gornju Crnču stari SRbi otišli sada Bošnjaci: Košute - iz Klimenata, Šaljići - došli iz Metohije, a majka im iz Rožaja, te Plunci, iz Plunaca kod Rožaja Mojstir nalazi se u dolini Mojstirske rijeke koja ga dijeli u dva dijela: na Istočni i Zapadni Mojstir Desni je srpski, a zapadni je turski staro naselje Istočni Mojstir:Srbi: Bojovići, Martinovći, Pantovići, Maraševići, Vranići, Đinovići, Čukići. kaže da su pristalice Velike Albanije (balisti) tokom 2. svjetskog rata su pobili navodno 23 srba iz Istočnog Mojstira Zapadni:Čolakovići i Pepići, doseljenici iz Drage, inače od Kuča (Bošnjaci) Zapadni Mojstir također obuhvata zaseoke Ribnjak i Kelepolje, gdje žive Čolakovići Mojstir takošer uključuje naselje Batrage između Kraljeva Brda i Markove rupe na lijevoj strani Ibra, te naselje Čulije na desnoj strani Ibra U Batragama žive Mavrići, inače iz Hercegovine a u Čulijama Čolakovići, gore navedni Draga Pominje se se u Srednjem vijeku stari sRbi otišli novo stanovništvo došlo iz CG Brda i iz Klimenata danas: Đerleci, potiču od nekog Đeke, navodno Klimente (mada bi mogli biti albanski Kuči) zatim Martinovići (Pepići) od nekog Martina, također Klimente od ovih su braća Nedžib i Ferhat Draga koji su se obogatili na račun šuma i preko toga stekli vlast i ugled zatim Srbi Todići i Bošnjaci Čolakovići, navodno od dvije sestre Tode i Milice one došle negdje iz CG Brda Zirce Nalazi se na prostranom bilu Mađare-Gvozd koje je razvođe između Koljačke rijeke, pritoke Raške i Vidrenjaka koji utiče u Ibar stari Srbi otišli Žirči pripada i zaselak Ruđe danas: Bošnjaci Šaljani (Šabanovići, Bejtovići, Hasovići), došli iz Šalje u S. Albaniji... "ali su - kažu stari ljudi 1 stalno govorili bošnjački" Paljevo nalazi se u dolini Paljevske rijeke lijeve pritoke Ibra; dijeli se na Donje i Gornje Paljevo topografski nazivi ukazuju i na slavensko i na albansko porijeklo mjesta Stari Srbi otišli iza 1800. g. tada se doselili albanski Hoti prvi je došao Šaban-Hota koji je doveo svoje rođake Marka, Kolju i Vuča Marko je otišao u Kovače Kolja u Gornje Paljevo a Vučeta u Vučetski Crniš od Kolje su u Gornjem Paljevu Bošnjaci Hoti - Musići, Demići, Hodžići a od Hus-Bule koje je došao iz Crniša su BUlići u Paljevu (od hotskih Gegića) Tutin Leži s obje strane rijeke Vidrenjaka ispod brda Graca u sredini Štavičkog bazena Tutin je naselje novijeg datuma Ranije se ovo mjesto gdje je bila samo jedna vodenica zvalo Donja Dmitrova U početku 19. vijeka vlasti iz Rožaja su to podigle kulu za stražu, a begovi Hamzagići su zasnovali novo naselje i u bilzini njega podigli džamiju Još 1862. g. u Tutinu je bilo 7 kuća Hamzagića, kjoi su nešto kasnije doveli kovače iz Detana i naselili ih na desnoj strani Vidrenjaka Prije 1912. godine i Balkanskih ratova, Tutin se sastojao od dvije mahale 1. Hamzagića na lijevoj i Kovačke (ciganske) na desnoj strani Vrlo se sporo razvijao sve do kraja 2. svjetskog rata tada dobija sve institucije potrebne jednom srezu tada se glavni dio naselja širio na desnoj strani Vidrenjaka stanovništvo Hamzagići - porijeklom od Kuča. Najbiliži su im rođaci Ganići i drugi Kuči iz Rožaja imali su agaluke po Štavici kao i njihovi rođaci Rožajci dakle, Hamzagici su u Tutin naselili Cigane kovace iz Detana to su Habibovići od Habiba koji je živio 120 godina i ima 7 žena nakon toga su dolazili službenici, zanatlije i trgovci nakon 2. svjetskgo rata ovdje dolaze Pantelići iz Duleba i iz Mojstira Kačapori iz Kačapora (Orlja) Kačapori su inače Kuči Veljovići iz Kočarnika Ujkovići iz Crkvica Nešovići iz Velikog Polja Dazdarevići iz Godova Kardovići iz Rožaja Kurtagići iz Rožaja Demirovići iz Delimeža Belojice iz Bukovice Martinovići iz Bijelog Polja Zogići iz Crkvina Sokolovići iz Kovača, Hočkovići iz Crniša, Bakići iz Devreća, Zečevići iz Popa, Savići iz Dobrinje, Staševići iz Popa, Kučukovići iz N. Pazara, Hoti iz Dolova, Klimente iz Lipice, Agovići iz Rožaja. Tutinu pripada i nekoliko seoskih kuća koje su ranije ulazile u sastav sela Mitrove: ERići - došli iz Hercgovine te srbi: Milosavljevići i Obradovići
Plav i Bosnjaci porijeklo prezimena
PLAV i GUSINJE: 1. Šalje 1.1. Omeragici 1.2. Cauševici, Plav (Doselili 1861. g. iz Brovice (Đakovica), porijeklom su Šalje) Utemeljivaci i osnivaci danasnjeg Gusinja su Omeragici. Prvi koji je primio Islam dolaskom Turaka u ove krajeve 1455. godine je Omeraga Salja, a njegovo ime bjese Deda Salja, katolicke vjere, Albanac. Tadasnje turske vlasti dadose Omer-agi velike posjede u Gusinju i Plavu. Omer-aga imao je dva sina, Hasan-agu i Tahir-agu. Hasan-aga napravio prvu kucu iznad rijeke Grncara i osnova Omeragica mahalu u Gusinju, a njegov brat Tahir-aga osnova Omeragica mahalu u Plavu. Bili su jako odani turskoj vlasti i kod Turaka dobise veliki ugled kao i kod starinskog ilirskog stanovnistva. Zbog velike odanosti turskoj vlasti djecu Omer-age poslase u Istambul na skolovanje i tako potomci Omer-age postase dizdari (upraviteiji) Gusinja, Plava i Bihora od 1461 - 1590. Omeragici su Salje, ilirsko pleme, nacionalno se izjasnjavaju Bosnjacima. Dali su veliki broj visoko obrazovanih ljudi. Iz turskog perioda cuveni su Smail*aga i Adem-aga Omeragic. 1.3. Šaljani - u Brezojevici iz Šalje u Albaniji. 2. Turci 2.1. Bašagici 2.2. Bumbarevici 2.3. Kapidžici 2.4. Hodžici 2.5. Koke - iz Anadolije. 2.6. Pejici 2.7. Selimovici 2.8. Cauševici, Gusinje 2.9. Šehovici 2.10. Bardakici - po drugima su Kuci 2.11. Banderi - ranije poznati kao Smahionovici (Smajljevici), porijeklom su iz Anadolije. 2.12. Cirikovici, ogranak su im Đutovici i Olevici - iz Anadolije 2.13. Birulici - Plav 2.14. Smakocevici 2.15. Sadici 2.16. Šestovici - Gusinje, prešli iz Kiceva kod Bijelog Polja. Sa osnivanjem Gusinja prema turskim tefterima iz 1461. u Gusinju su zivjela turska plemena Basagi, (Basagici), Bumbari (Bumbarevici), Kapidzi (Kapidzici), Hodze (Hodzici), Koke, Peji (Pejici), Selimi (Selimovici) preci velikog bosnjackog knjizevnika, Mehmeda Mese Selimovica. Causi (Causevici), Sehu (Sehovici) Bardaki (Bardakici), Banderi, Cirik (Cirikovici), Biruli (Birulici), Smakoli (Smakocevici), Sadi (Sadici), Sestani (Sestovici). 2.17. Šabanagici 2.18. Redžepagici 2.19. Pašici Omeragici gube vlast dolaskom Veli-bega 1590. godine koga je skadarski vezir imenovao za glavnog dizdara Gusinja i Plava. Veli-beg je iz provincije Horosan koja je bila u sastavu Otomanske turske imperije, a danas ta provincija pripada Iranu. Veli-beg je imao tri sina: Ahmed-bega, od njega su Sabanagici, Redzep-bega, od koga su Rezepagici i Ibrahim*-pasu, od koga su danasnji Pasici. Sabanagici su izumrli smrcu velikog junaka A1i-pase Gusinjca 1885. godine. Od Ibrahim-pase ostala je jedna porodica Pasica u Gusinju (Mustajbega i Dzeladin-bega Pasica). Redzepagica ima nekoliko hiljada koji vode porjeklo od ove velike begovske porodice. Iz ove ugledne begovske porodice poniklo je na stotine visoko obrazovanih ljudi, (akademika, nekoliko doktora nauka, visokih oficira, diplomata, advokata, knjizevnika...) Redzepagici su turskog porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Odigrall su veliku ulogu u sirenju islama na ovim prostorima. Bili su gospodari punih 400 godina od Vrmose do Sjenice. Iz ove porodice ponikie su tri pase: Ibrahim pasa, Mehmed pasa i Ali pasa. Bili su u prljateljskim vezama sa Corpasicima i Hajdarpasicima u Bihoru, a takodje i sa Mahmutbegovicima u Peci. Danasnji Begoli u Peci su potomcl Mahmutbegovica). Po najstarijem predanju kod naroda ovog kraja pominju se Kurd-Mehmed i njegov brat Kurd-Ali-beg. Sam termin “kurd” asocira da su oni odnekud dosli i da su dio turskih velikodostojnika koji su sa svojom vojskom dolazili na novoosvojena podrucja. Medjutim, prema nekim zapisima, preci Ali-pase Sabanagica, poznatijeg kao Ali-pase Gusinjca, su zapravo porijeklom iz sjeverne Albanije. U tim zapisima pominje se da je zivio neki Velija, koji je imao tri sina: Sulejmana, Sabana i Redzepa. Od najstarijeg, Sulejmana, su postali Sulejmanpasici ili samo Pasici, koji danas zive u Gusinju; od Sabana su Sabanagici, znaci preci Ali-pase Gusinjca, a od Redzepa su danasnji Redzepagici. Potvrda za ono sto se navodi u tim zapisima je cinjenica da Pasici i Redzepagici jos nijesu sklopili brak izmedju sebe, zbog navedene rodbinske veze. Ali-pasa je Nahijom (Nahija se zvala citava oblast od Gusinja do Budimlja) vladao pune 44 godine. Od njega je duze vladao samo kralj Nikola, na Balkanu. Otac Ali-pase Sabanagica, Hasan,zbog nesposobnosti, vladao je samo godinu dana. Cak mu je iguman Djurdjevih stupova, Mojsije Zecevic, rekao: “Doci cu i zapalicu tvoje dvore i babove, jer je tvoj babo moje.” Hasan je sin Djul-bega, a on sin Mehmed-begov. 2.20. Muljkovici - od Cirikovica, došli iz Anadolije. 3. Kuci 3.1. Bardakici, iz Stijepa kod Zatrijepca, ogranac Šcepala, iseljeni za Gusinje. 3.2. Šabanagici 3.3. Redžepagici 3.4. Pašici Šabanagici - Porijeklom iz Grijema kod Skadra. Redžepagici - Iz Koca (Kuci) prešli kod Gusinja, pa se jedni prozovu Šabanagic, a kod Plava kao Redžepagic - Gredic, a drugi kao Dizdarevic i kasnije preseljeni kod Rožaja kao Redžepagic. Od jednih u Plavu i kao Gradanin. U Viševo i Prnjavoru (Redžepagic). Pašici - potomci VEli-bega iz Grijemira (Ženmir), Skadar, kao ogranak Redžepagica kod Plava. 3.5. cekici - Kuci iz Burze kod ZAtrijepca, iselili u Gracanicu i Plav. 3.6. RAdoncici - kod Gusinja, ogranak Adžijatovica. 3.7. Koljenovici 3.8. Lukovici - ogranak Radoncica, VUjoševica iz Orahova u Kucima. Od njih su kod Gusinja, u Rudom Polju i Metehu (Plav). 3.9. Abdici 3.10. Rašici 3.11. Malagici Radoncici i Koljenovici: doseljeni u Gusinje 1636. godine. Pripadaju plemenu Kuci iz Orahova, ilirskog su porijekla, nacionalno se ojsecaju Bosnjacima. Njihovi rodjaci su Lukovici, Abdici, Rasici i Malagici. Iste godine primili su Islam i doblil od bega Sabanagica planinu Bor i Bradu vezirovu. Najvece su pleme u Limskoj dolini (ima ih 10.000 zajedno sa Koljenovicima). Imaju veliki broj obrazovanih ljudi. Iz plemena Koljenovica ponikao je Dzafer *pasa veliki vojni strateg Osmanske imperije. 3.12. Nikocevici - U Kucima grana Mrnjavcica, od kojih su u Zagradu (Gusinje), Zatrijebcu (Kuci) i kod Kosovske Mitrovice. doseljeni u Gusinje 1645. godine, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primili su Islam. 3.13. Sujkovici, Koce (Kuci) i kao Neculovic, zatim Redžic, Mekulic-Mekulovic, Ulic (u Gusinju), Šarkinovic, od kojih su kasnije u Plavu. MEKULIc - kod Plava i kasnije MEKULI 1913. g. ogranak Sujkovica-Nuculovica, grana Nenada u Kucima. 3.14. Kurtagici, ogranak Pasuljevica iz Koca (Kuca), preselili kod Gusinja i jedni kao Seferagic. 3.15. Šarkinovici, u Pravu i Brezojevicama 1820. g. od Kuca. 3.16. Kikovici, kod Plava (1660. g.) iz Kuca, i kao Žiga. 3.17. Bajrovici 3.18. Bicici, Gusinje 3.19. Lalicici, kod Gusinja i Plava i Lazama, Dolji, Dosudu i Akanju, Crmnici, došli iz Koca (Kuca). 3.20. Mrkulici, Krivodoljani, porijeklom iz Kržanje u Kucima, prešli kod GUsinja i Plava. 3.21. Šabovici - 1878. g., jedni od Đurdevica predu kod Plava i Gusinja (1856. g.) gdje su kao ŠABOVIC, te od njih su u Kosticima, Bogacima i Brestoviku (Bijelo Polje), od kojih su KALAC kod Rožaja i BEGANOVIC u Podgradu (Rožaje). 3.22. Redžici - ogranak SUjkovica u Plavu, Rudom Polju i Brezojevici. 3.23. Redžematovici - od Koca (Kuca), od njih su u Prnjavoru kod Plava (1860. g.). 3.24. Ferovici - kod Plava i Bijelog Polja, jedni kao Šabovic, ogranak Ljuhara iz Fundine u Kucima. Sujkovici, Kurtagici, Sarkinovici, Kikovici, Bajrovici, Bicici, La1icici, Mrkuljici, Sabovici, Redzici i Redzematovici doseljeni su u plavskogusinjski kraj 1595. godine. Pripadaju plemenu Kucima, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Iste godine su primili islam. (Cuveni junaci Ramo Sujkovic, Omer aga i Zejnil aga Kurtagic, Murat Bajrovic, Mehmed i Jusuf Lalicic, Dino Mrkuljic, Jakup i Hasan Ferovic). Basici i, Jevrici i Lalici doseljeni u Gusinje 1550. iz Ljesa. Ilirskog su porijekia, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. 3.25. Nekovici 3.26. Miljevici 3.27. Hadžialjevici 3.28. Gacevici 3.29. Damjanovici, Gusinje i Laze 3.30. Đurkovici 3.31. Đukanovici, u Plavu, od Bakocevica iz Kuca Nekovici, Miljevici, Hadzialjevici, Gacevici, Damjanovici, Djurkovici i Djukanovici doseljeni 1711. godine. Pripadaju Kucima, ilirskog porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. 3.32. Pirovici - Ducici i Koce (Kuci), u 18. vijeku prešli u Gusinje, a drugi u Srbiju. 3.33. Medunjani - kod Gusinja i Plava, kasnije i kao BEškovic, doseljenici iz MEduna (Kuca), a jedni otišli u Rožaje pa u Istok (Metohija). 3.34. Beškovic - Plav, i kao Dreškovic, došli iz Meduna. 3.35. Suljici 3.36. Pepici - ogranak Vujoševica (Đurdevica) iz Kuca, i kao Ibricevic kod Gusinja. 3.37. Kucevici - Prnjavor kod Plava, porijeklom od Kuca. 3.38. Derviševici - Zatrijebac (Kuci), od njih su u Plavu, Lazu, GRncaru i GUsinju. Odatle jedni u Berane. 3.39. Nuševici - iz Krivog Dola (Kuci), prešli kod Plava i GUsinja. 3.40. Krcici - u plavu i okolini doselili se iz Kuca (oko 1860. g.), ogranak Govorkovica iz Kuca. 3.41. Miljevici - došli iz Ledina u Kucima. 3.42. Neljevici-Neljkovici, god Gusinja, porijeklom iz UBala (Kuci), ogranak Mrnjavcevica. 3.43. Jakupovici - Dosude kod Gusinja 3.44. Seferagici - ogranak Kurtagica 3.45. Džurlici - iz Koce (Kuca) 3.46. Dreškovici - iz Kuca 3.47. Hadžijic-Baletic - Plav, iz kuca 3.48. Husovic - Meteh (Plav) iz Kuca. 3.49. Mackic - iz Koca (Kuci) kod Podgorice, prešli u MEteh i Prnjavor kod Plava. 3.50. IBric - OGranak Mackica, Kuci. 3.51. Purišici - iz Jabuke i Koce (Kuci), srodnici sa Ivanovicima, Marima, Ivancevicima (od njih su Cucovici) u Fundini (Kuci); u plavu kao Berulici. 3.52. Berulici 3.53. Reckovici - U Plavu, iz Bezjove i Zlatice u Kucima. 3.54. Palavrtic-Palavrt - u Dosudu, Zagradu kod GUsinja, Gornjoj Ržanici i Metohiji - od Kuca. 3.55. Grgovic - u Plavu, iz Kuca. 3.56. Hadžimušovic - u Plavu, srodnici Ferovica, Durovica, Jadadica i Šabovica. 3.57. JAdadici - Plav. 4. Bjelice 4.1. Bektaševici - Dolja i Kruševo 4.2. Loncarevici - ranije Milic, kao i Bektaševici. Krajem 1495. godine Gusinje naseljavaju Bekteci (Bektesevici) iz Rijeke Crnojevica. Kao muslimani su dosli u Gusinje ilirskog porijekla su i nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Mulici i Kobilici su od Bektesevica i jedan su rod. Dali su veliki broj ucenih ljudi (sin Abdulaha Bektesevica, Ejup Bektes rodjen u Gusinju u vrijeme Kemal pase Ataturka zavrsio je visoke vojne sko1e u Njemackoj za vojnu industriju i bio je ministar u vladi Turske u periodu od 1929 - 1933.). Staro prezime Milic ili Memcevic. U Bjelicama (Cetinje) tri brata predu u Banjkanje kod Zatrijepca (Kuci) gdje su od njih Nektaš i Bektaševic, i jedan prede u blizinu Gusinja. OD Gusinja neki preselili u okolinu Novog Pazara. 5. Hercegovci 5.1. Cekici Cekici: doseljeni u Gusinje 1625. godine iz Hercegovine. Stara vlastelinska porodica iz doba Kulina bana i Herceg Stjepana. Ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Primili Islam 1540. godine. Dolaskom u Gusinje beg Sabanagic dodjeli Cekicima planinu Va1usnicu, Kosticu i Herlec i danasnji prostor od Cekica dzamije do Ali pasinih izvora. Bili su veliki junaci, imali su najbolju konjicu na prostoni Sabanagica nahije, najbolje muzicare i pjevace, trgovce i zanatlije. Ucesnici su mnoglh ratova u Osmanskom carstvu. Od Gusinja do Jemena, od Gusinja do Budirna, od Gusinja do Kavkaza i od Gusinja do Moreje. 6. Hoti 6.1. Hoti, doseljeni u Gusinje 1645. godine, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primili su Islam. Bili su veliki ratnici u doba kraljice Teute i Osmanliskog carstva. Hoti su veliko pleme u Gusinju, a Grude, Kastrati i Nikocevici su malobrojni. šPrvobitno OT - HOT, došao predak Lazar Keca iz Pipera, i njegov predak je bio iz Kceva-Ceva od Ozrinica. 7. Grude 7.1. Grude, doseljeni u Gusinje 1645. godine, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primili su Islam. U Grudama (Tuzi) poticu od potomaka Đon Sume, od njih su kod GUsinja, kod Plava. 8. Kastrati 8.1. Kastrati, doseljeni u Gusinje 1645. godine, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primili su Islam. U Gusinju, Višnjevu i Kruševu. 9. Lješani 9.1. Bašici, kod Plava i varoši doseljeni sa Baše kod Lješa u Albaniji, pa ovdje jedni kao: BAŠA, ili BALŠIC. Isto tako je i kod Gusinja, odatle jedni otidu u Zoranice, Bistrica kod BIjelog Polja. 9.2. Jevrici, po majci Jevri iz porodice Bašic. 9.3. Lalici, u Bogajicima kod Plava, doseljenici iz Skadra. Basici i, Jevrici i Lalici doseljeni u Gusinje 1550. iz Ljesa. Ilirskog su porijekia, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. 10. Klimente 10.1. BAlici 10.2. Musici 10.3. CAnovici, u Plavu, Bogacima, Višnjevu i Đurickoj Rijeci. 10.4. Vukelji 10.5. Ljajici 10.6. Musici - od Klimente Balici, Musici i Canovici su Klimente, ilirskog prorijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, doseljeni u Gusinje 1698. godine iz Vuklje. Vukelji - doseljeni u Gusinje 1675. godine iz Vuklje, Klimente Ilirskog porijekla, osjecaju se Bosnjacima. Cuveni junak iz ovog plemena Ibro Vukelj, ucesnik bitke na Noksicu 1879. i na Grebenu 1911. Beg Sabanagic dodijeho je selo Dolju Vukljima 10.6. REkovici - u Bogajicima (Plav) doseljeni (oko 1858. g.) iz Klimenata (Albanija) 1875. g. 10.7. Rugovci - ogranak klimenata iz Rugove, od kojih su u Akanji i Viševu kod Gusinja, te Vojnom Selu i Babinom Polju. 10.8. Lekovici - u Gornjoj Ržanici i Vojnom Selu kod Gusinja, porijeklom Klimente-Vuklje iz Sj. Albanije. 10.9. Salici - u Skicu kod Gusinja, od Klimenata. 10.10. Sinanovici - u Plavu, ranije poznati kao Kutevici, živjeli u Kucima u 16. vijeku. 10.11. Vucetovic-Vusanj, Đonbalic,Zosovic - iz Vuklji u Klimentama (S. Albanija), doselili u Đuricku Rijeku, odatle u Vusanje i druga mjesta. 11. Bokeci 11.1. Deljani, i kao Delji - Bokec - Bonkec i Denjanin, ranije bratstvo u Zatrijepcu, potomci Delje, i kao Jusufdokic i Piralic u Zeti, Dinoši (Tuz), Peci. Od njih su u Plavu i Gusinju. Porijeklom su iz Hercegovine, a jedno vrijeme živjeli su u Bajicama (Cetinje). 11.2. Ljucevici-Lucevici, iz Donjeg Zatrijepca iz Kuca, došli u Kruševo (Gusinje). 11.3. Pjetrovici, ogranak Đuravcevica (Bonkeca), u Bonkecima i Budezima (Budeca), Zatrijebac, od kojih su prešli kod Gusinja i u Plav oko 1861. g. 11.4. Ferhatovici, Bonkeci iz Zatrijebca, Kuci, prešli u Budovicu, Gusinje i Vojno Selo kod Plava. 11.5. Đeševici, Plav i Bojagici. Deljani, Ljucevici, Pjetrovlci, Feratovici i Djesevici - doseljeni u Gusinje 1699. godine, pripadaju plemenu Bokeci, Ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primill su islam. 12. Piperi 12.1. Pirovici - Ducici i Koce (Kuci), u 18. vijeku prešli u Gusinje, a drugi u Srbiju. 12.2. Šujaci - i kao Šujica, iz Pipera u GUsinju. Pirovici i Sujaci doseljeni su u Gusinje 1711. godine. Piperi su, ilirskog su porijekla, ocjecaju se Bosjacima. 12.3. Jasavici - ogranak Novica, preseljeni u Prnjavor kod Plava. 12.4. Todici 13. Nepoznato 13.1. Srdanovic - Velika i Komorani kod Plava i Gusinja, Meteh i Jari (Plav) 1855. g.c srodnici su im u Istinicu (Pec). 13.2. Ahmetovici - Gusinje 13.3. Ibrahimagici - porijeklom iz Skadra 13.4. Kobilic - Gusinje 13.5. Julevic - Gusinje 13.6. HAdžialjevici - gusinje 13.7. Toskic - grncar kod Gusinja 13.8. Ahme(t)mulic - Plav 13.9. Aksalic (Haskalic) - Plav i podrucni Skic, Brezojevice, PRnjavor, došli iz Kolašina 1880. g.; Luge i Murino, gornje Polimlje. 13.10. Bajraktarevic - Plav i okolina. 13.11. BAkovici - PRnjavor-Plav 13.12. Cecunjanin - Bogajici-Plav 13.13. Dešici - Plav 13.14. Gutici - Komorac i Prnjavor 13.15. Hadžovici-Mujovici - Plav. 13.16. Iz Žabljaka na Skadarskom jezeru, došli u Plav. 13.18. Kolašinac - došli iz Kolašina, u Plavu 13.19. Markovic - Vojno Selo, Plav 13.20. Mehmedovic - Vojno Selo, Plav 13.21. Metjahic - Hakanje, Vojno Selo, Plav. 13.22. Mustafalic - Plav 13.23. Šahmanovici - ZAvršje i Đuricka RIjeka kod Plava. 13.24. Šiljkovici-Behrovici, u Plavu 13.25. Selimanjin - Plav. 13.26. Šarovovic - Plav, Đuricka Rijeka, Bogajici. 14. Bratonožici 14.1. Muminovici - Rastoke (Nikšic) u Brskutu, ogranak Cadenovica. U Plavu. 14.2. Durakovici - Plav i Gusinje, od BUkumira. 14.3. Novovici - iz Jablana u Bratonožicima, Gusinje. 14.4. Ziljkici - ogranak Cadenovica u Bratonožicima, prešli u Plav i Vojno Selo. 15. Bjelopavlici 15.1. Tošici - ogranak Pešica u Prnjavoru (Plav) 15.2. Kadici, njihov ogranak su Mulamekici. 15.3. Mulamekici 15.4. BAšuljevic, od Pešica iz Bjelopavlica, jedni se preseliše u Kuce, pa u Zatrijebac, a onda u okolina Plava i Berana. 15.5. Pupovici - U Prnjavoru i okolini Plava, porijeklom iz vršegrmaca u Bjelopavlicima; ogranak Pešica; živjeli u Kucima. 15.6. Kojici - Prnjavor (Plav), ogranak Pešica iz Jovanovica u Bjelopavlicima, preselili u 18. vijeku u okolinu Plava zajedno sa Pupovicima. 16. Starosjedioci 16.1. Jarovici 17. Vasojevici 17.1. Kacamakovici - ogranak Culafica, u Plavu, od Vasojevica. 18. Cuce 18.1. Kandici - Kandici, Elezovici i Draganici su od tri brata, od njih Kandici žive u Metehu, Skicu i Komoraci. 19. Rovcani 19.1. Markišici, u Vojnom Selu i Plavu. 20. Ceklin (Rijeka Crnojevica) 20.1. Ogranak Osmancevica (Đuricana), doseljenika od Rijeke Crnojevica, ranije Đuraševic, žive u Prnjavoru (Plav); od njih su u Plavu Osmancevici. 20.2. Gavazovici. 20.3. Osmancevici :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::: www.glasplava.cg.yu Gusinje je podijeljeno po mahalama. Najstarija je Omeragica, pa Bektesevica, Ibrahimagica, Cekica, Radoncica i Hotska. Plavljani i Gusinjani najbolje su se osjecli pod upravom Bosne, jer su dosli u dodir sa narodom srodnim po vjeri, jeziku i krvi. Zato svoj jezik nazivjau bosnjacki. Ovi podaci i zapisi uzeti su iz knjige - geografija kosovskog vilajeta, objavljena u Istambulu 1852. godine iz poglavlja Karada ve Ordu (Cma Gora i narod, str. 78, 79, 80, 81, 82, i 83. Autori knjige Rifat Basa i Salih Akaj. Knjiga je napisana na staroturskom jeziku.) Svi istorijski izvori govore da su Bosnjaci, Albanci i Crnogorci ilirskog porijekla. Jedan dio Albanaca srbiziran je, a to su: Nemanjici, Balsici, Mrnjacevici, Crnojevici, Bjelopavlovici, Karadjordjevici, Kastratovici i Vasojevici, itd. To je ucinjeno pod uticajem ruske i carigradake patrijarhije koja je slavizirala i asimirala veliki dio ilirskog stanovnistva.
Srpska agrarna reforma i kolonizacija 1918. godine
Srpska agrarna reforma i kolonizacija 1918. godine
Srpska agrarna reforma i kolonizacija 1918. godine Rijetko je u svijetu jedan narod uspio da u posljednjih 150 godina prosirisvoj drzavni teritorij i protjera nesrpske narode, kao sto su to postigli Srbi. Interesantno je naglasiti da se taj njihov uspjeh ne temelji napobjedama u ratu, nego za pregovarackim stolovima, uz podrsku njihovihratnih saveznika. Uza Srbija, koja je obuhvacala Beogradski pasaluk, poslije Balkanskih ratova 1912. i 1913. godine prosirila se teritorijalno na Kosov o, dio Sandzaka i tako zv. jugoslavensku Makedoniju. U tijeku prvog Balkanskog rata srpske postrojbe su u tim podrucjima pocinile zlocin genocida nad Albancima,Bosnjacima i Makedoncima. Palili su citava naselja ubijajuci civilno stanovnistvo na najprimitivniji nacin, nozevima, sjekirama i tupim drvenim maljevima. Takav zlocin nije bio zabiljezen u Europi od Selidbe naroda.Progon nesrpskog stanovnistva nastavio se poslije uspostave srpske vlasti,pa je doslo do masovnog iseljavanja, sto je uvjetovalo izmjenu demografske strukture i provodjenje srpske kolonizacije na oteta imanja prognanika.Prvo navedeno prosirenje srpskog teritorija, na kojem je provedena kolonizacija predstavlja pocetak realizacije politickog programa, koji je definiran u "Nacertaniju" iz 1844. godine, Ilije Garasanina. Srpska ideologija osvajanja teritorija Srpski nacionalni program u "Nacertaniju" 1844. godine polazi od obnove Dusanova carstva iz XIV. stoljeca, uz odredjene promjene koje su bile posljedica politickih dogadjanja sredinom proslog stoljeca. U stvari "Nacertanije" je postalo sinonim za velikosrpski hegemonizam u odnosu nasusjedne narode. U tom nacionalnom programu polazi se od cinjenice da se Srbi ne mogu zadovoljiti dobicima iz Prvog i Drugog srpskog ustanka, te da ce nastaviti borbu za preuzimanje prevlasti na balkanskim prostorima. U "Nacertaniju" jenavedeno u kojim zemljama Srbija treba organizirati promidzbeni i obavjestajni rad, radi pripreme pripajanja tih zemalja svojoj drzavi. Zbog toga taj program nije publiciran sve do 1906. godine. Nacionalnim programom se predvidja prikljucenje Bosne i Hercegovine, Bugarske, Crne Gore, sjeverne Albanije, Srijema, Banata i Backe. Prvi put se u srpski nacionalni teritorij ukljucuju porucja bosansko-hercegovacka i vojvodjanska, koja nisu bila obuhvacena Dusanovim carstvom. Kasnije "Nacertanije" ce postati srpska ideologija ne samo dinastije Obrenovica i Karadjordjevica, vec i svih velikosrpskih programa do onih genocidnih cetnickih Stevana Moljevica i Draze Mihajlovica, kao i Memoranduma SANU od 1986. godine. Prema tome, velikosrpska hegemonisticka politika zadnjih 150 godina nije se u biti promijenila, jer joj je osnovni cilj osvajanje teritorija, prodor na zapad preko Drine, progon i unistvanje nesrpskih naroda radi stvaranja Velike Srbije i to da "svi Srbi zive u jednoj drzavi". Zbog toga se vrsi promjena etnicke strukture kolonizacijom osvojenih teritorija. Da bi proveli programsku politiku vode ratove i provode agrarne reforme na osvojenim podrucjima radi kolonizacije srpskog stanovnistva. Mi cemo se u nasem razmatranju osvrnuti na neke aspekte agrarne reforme i kolonizacije 1918. godine. Promjene vlasnistva nad zemljisnim posjedom 1918. godine Radi boljeg uvida u stanje vlasnistva nad zemljisnim posjedom prije agrarne reforme 1918. i 1919. godine u Bosni i Hercegovini, gdje je ona na najdrasticniji nacin provedena, koristit cemo se posljednjim popisom zemljisnog posjeda i stanovnistva po vjerskoj pripadnosti, provedenog 1910. godine u Austro-Ugarskoj. Prema tom popisu Bosnjaci-muslimani su imali 91,1 posto, Srbi pravoslavci 6,0 posto, Hrvati katolici 2,6 posto i "ostali" 0,3 posto zemljisnog posjeda. Poslije uspostave Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, bosnjacki narod je dosao u podredjeni polozaj, jer je dobio status vjerske manjine, pa mu je oduzeta politicka i kulturna autonomija. Prvom agrarnom reformom od 1918. i 1919. godine na perfidan nacin proveden je genocid nad Bosnjacima oduzimanjem zemljisnog posjeda, uz simbolicnu naknadu, koja nije nikada u cijelosti isplacena. Preko noci su mnoge familije bogatasa zemljoposjednika postale socijalni problemi, bez sredstava za zivot. Nekim familijama su cak uzeli gospodarske zgrade i okucnice. Poceo je proces masovnog osiromasenja bosnjackog naroda i egzodus u Tursku. Otetu zemlju bosnjackih familija dobile su srpska domacinstva iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske krajine, Srbije i Crne Gore. U zemljisnje knjige upisali su se kao vlasnici koji nista nisu platili za dobiveni posjed. To imje bila nagrada za to sto pripadaju povlastenoj naciji. Glavno je bilo provesti nasilno izmjenu demografske strukture, srpskom kolonizacijom, u skladu nacertanijevskog programa. Naime, pod svaku cijenu se nastoji prikazati Bosnu i Hercegovinu kao srpsku zemlju, koja se treba u povoljnom povijesnom momentu prikljuciti Velikoj Srbiji. Omjer genocida nad Bosnjacima mozemo ilustrirati pokazateljima o promjeni vlasnicke strukture zemljisnog posjeda, koji je oduzet prvom agrarnom reformom 1918. i 1919. godine. Bosnjacima-muslimanima oduzeto je ukupno 1.175.305 hektara poljoprivrednom i sumskog zemljista. Od akcionarskih drustava, banaka i drugih institucija oduzeto je 110.922 hektara zemljista. Prema tome, oduzeto je ukupno 1.286.227 hektara poljoprivrednog i sumskog zemljista. Cjelokupna zemlja oduzeta po prvoj agrarnoj reformi 1918. i 1919. godine je dodijeljena 249.518 srpskoj familiji, medju kojima su bili i naseljenici, kolonizatori izvan Bosne i Hercegovine, a narocito "solunasi". Imamo li u vidu da je svaka obitelj imala u prosjeku po cetiri clana, onda proizlazi daje skoro jedan milijun stanovnika srpske nacionalnosti postao vlasnikom i posjednikom zemljista i znatno se obogatio. Ostrica agrarne reforme 1918. I 1919. godine najvise je bila usmjerena protiv pripadnika islamske vjeroispovijedi, radi ponovnog ozivljavanja svetosavske ideologije cija je sintagma uvjek ista: - jedan narod jedne religije u jednoj drzavi. Zbog toga je agrarna reforma na genocidan nacin provedena i nad zemljoposjednicima muslimanima koji su zivjeli u Makedoniji, na Kosovu i Metohiji, te Sandzaku i Crnoj Gori. Njima je oduzeto ukupno 231.098 hektara zemljista, koji su dodijeljeni u vlasnistvo 48.267 srpskih familija. Primjenom navedene metodologije da je svaka obitelj u prosjeku imala cetiri clana, proizlazi da je skoro 200 tisuca clanova srpskih familija dobilo zemlju, cime se je znatno izmijenila vlasnicka i etnicka struktura stanovnistva. Proces iseljavanja i sa tog podrucja je nastavljen u Turskoj, paralelno s kolonizacijom srpskog stanovnistva, iz Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Dalmacije, Like, Banije i Korduna. U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca agrarna reforma 1918. i 1919. godine je provedena u znatno blazem obliku u Hrvatskoj i Sloveniji, u odnosu na podrucja u kojima su zivjeli muslimani. Primijenjena je na veleposjednike i oduzeto im je relativno manje zemljista, sto prema statistickim pokazateljima predstavlja oko 1/4 od ukupno oduzete zemlje u drzavi. To iznosi 406.981 hekatara zemljista, koje je podijeljeno na 316.762 srpske familije, koje su pretezno kolonizovane iz pasivnih krajeva. Tako je na tom podrucju skoro 1.200.000 clanova familija dobilo zemlju u vlasnistvo i posjed. Agrarna reforma 1918. i 1919. godine jedino nije provedena u Srbiji, u granicama bivseg Beogradskog pasaluka do 1912. godine, sto je dokaz povlastenog polozaja srpskih veleposjednika u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Iz navedene analize vidi se da je prvom agrarnom reformom od 1918. i 1919.godine oduzeto bivsim zemljoposjednicima u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca 1.924.307 hektara zemljista i tako podijeljena na 614.603, pretezno, srpske familije. Primjenivsi usvojenu metodologiju da obitelj ima prosjecno cetiri clana, proizlazi da je oko 2.450.000 clanova familija dobilo u vlasnistvo i posjed i zemlju, a da za nju nisu nista platili. S povijesnog gledista, agrarna reforma je doprinijela najvecoj kolonizaciji srpskog naroda u prostore preko Drine u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. To je bio politicki koncipiran plan srpske teritorijalne ekspanzije u poslijeratnim uvjetima. Najveci stradalnici bili su pripadnici islamske vjeroispovijedi Bosnjaci, Albanci, Turci i Makedonci, jer od ukupno oduzetog zemljista po agrarnoj reformi bilo je 3/4 otetog iz njihovog posjeda i vlasnistva. Povijesno, Banja Luka nije srpski grad Pokraj agrarne reforme 1918. i 1919. godine, kojom je na temelju diskriminatorskog zakona oduzeta zemlja Bosnjacima, koristene su i teroristicke metode, kao poznati "mars smrti" u 1919. godini na Bosnjake iz Lijevce polja kraj Banja Luke. Na plodnim ravnicarskim podrucjima Lijevce polja zivjelo je pedeset tisuca Bosnjaka, od kojih su vise tisuca vlasnika zemljisnog posjeda ubili srpski teroristi prigodom "marsa smrti", a preostali dio civilnog stanovnistva su protjerali sa stoljetnih ognjista. Duga kolona stradalnika isla je pjesice do zbirnih logora na Kosovu i Sandzaku, odakle su prebaceni u Tursku i naseljeni u Anadoliji. Tada su Bosnjaci izgubili zemljisni posjed u opcini Banja Luka na najbrutalniji nacin, genocidom. Srpske familije, bezemljasi i solunasi su se naselili u kuce i zaposjeli otetu zemlju Bosnjaka. Doslo je do nagle promjene demografske i vlasnicke strukture u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Radi ilustracije navode se statisticki pokazatelji da do 1878. godine nijedna srpska obitelj nije bila vlasnik zemljisnog posjeda u Lijevce polju kraj Banja Luke. Tek poslije agrarne reforme 1918. i 1919. godine intenzivira se naseljavanjei kolonizacija srpskog stanovnistva u opcini Banjaluka. Prema prvom popisu stanovnistva u Bosni i Hercegovini, za vrijeme Austro-Ugarske, 1879. godine, prema vjerskoj pripadnosti u gradu Banja Luci, Bosnjaci muslimani su bili apsolutna vecina stanovnistva od 67,71 posto; a od 1895. godine pa sve do 1991. godine njihov se postotak neprekidno smanjivao, te je danas pao na 19,35 posto. Broj Hrvata katolika u 1879. godini iznosio je 10,52 posto, da bi se postupno povecavao te 1931. godine narastao na 29,26 posto. Na toj razini se zadrzao sve do 1953. godine, kada je iznosio 28,34 posto. Poslije je doslo do naglog smanjenja broja Hrvata u ukupnoj populaciji, pa je njihov udio pao na 10,97 posto u 1991. godini. Pravoslavno stanovnistvo obuhvaca Srbe i Crnogorce, pa ih je prilikom popisa, 1879. godine, bilo 19,80 posto. Od tada se njihov udio u ukupnoj populaciji povecava, te 1931. godine iznosi 30,53 posto, a intenzivniji porast nastaje 1948. godine kada dostize 34,78 posto, da bi 1991. godine iznosio 49,3 posto. Iz navedenih pokazatelja moze se zakljuciti da Banjaluka nije povijesni srpski grad, kako tvrdi ratni zlocinac Radovan Karadzic, jer se srpsko stanovnistvo u taj grad pocelo naseljavati u XIX. stoljecu. Nagli porast srpskog stanovnistva nastaje poslije provedene agrarne reforme 1918. i 1919. godine, kada su Srbi oteli zemlju od Bosnjaka, i nakon katastrofalnog potresa 1969. godine, kada su u najvecem broju dobili posao i novosagradjene stanove. Uz to povecanju udjela srpskog stanovnistva u gradu Banjaluci doprinio je korpus JNA od 25 tisuca vojnika i 700 casnika, od porucnika do generala, koji su pretezno iz Srbije i Crne Gore. Povijest se na jedan nacin ponavlja. U toku srpske agresije, od 1992. Do danas, srpski agresor provodi genocid na Hrvatima i Bosnjacima u gradu Banja Luci. Kako je registrirala statistika prilikom popisa stanovnistva, 1991. godine, u okolici Banjaluke bilo je dvanaest naselja s etnicki cistom hrvatskom vecinom, ali iz njih su u srpskoj agresiji protjerani skoro svi Hrvati, a njihove kuce i zemljiste zaposjele su srpske familije. Proces nasilne promjene demografske strukture i zemljisnog vlasnistva vrsi se sistematski od uspostave Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (SHS), pa traje skoro 80 godina, ali sve do 1992. godine Srbi nisu u gradu Banjaluci cinili apsolutnu vecinu stanovnistva. Buduci je povijesno Banjaluka bosnjacki grad, koji se sada nalazi pod okupacijom srpskog agresora, legalna vlada u Sarajevu opravdano trazi da se izvrsi njegova demilitarizacija i da mirnim putem dodje pod kontrolu organa Federacije Bosne i Hercegovine. Radi toga, medjunarodna diplomacija je prihvatila prijedlog o obustavi vojne aktivnosti i mirnog rjesavanja statusa grada Banja Luke putem pregovora. Simbolicna naknada za otetu zemlju Zastupnik u Saboru ' parlamentu - Narodnoj skupstini Kraljevine SHS dr. Stjepan Radic u svojim govorima i napisima odupiruci se hegemoniji, izmedju ostalog kritikovao je i nacin sprovodjenja agrarne reforme 1918. i 1919.godine, kojom je nasilno oduzeta muslimanska zemlja (od aga i begova). Zbog toga je radikalski zastupnik Punisa Racic izvrsio zlocin pucajuci u hrvatske zastupnike u njihovim zastupnickim klupama, ubivsi Pavla Radica i Djuru Basarickog i ranivsi Stjepana Radica, Ivana Pernara i Ivana Grandju, pa je dr. Stjepan Radic od posljedica teskog ranjavanja umro 6. kolovoza 1928.godine. Poslije je odluceno da se Bosnjaci muslimani obestete za oduzeta imanja, pa je drzava priznala da je bilo "nepravilnosti" u provodjenju agrarne reforme. Doneseni su zakoni o financijskoj likvidaciji odstete za oduzeto zemljiste poslije 1928. godine s kojima se pocinje regulirati isplata zemljista. Zemljiste je tada procijenjeno za 60 posto manje od stvarne trzisne vrijednosti, a isplata se je vrsila u gotovom novcu i obveznicama na rok od 50 godina sa cetiri posto kamata godisnje. Isplata je vrsena dva puta godisnje pocevsi od 1923. godine i trebala je trajati do 1971. godine. Bosnjacima muslimanima je isplacivana naknada za oduzeto zemljiste po dva osnova, za aginsku zemlju (s kmetovskim odnosima) i begovsku zemlju (s najamnim odnosima). Do pocetka Drugog svjetskog rata bivsi vlasnici su naplatili za aginsku zemlju 125 milijuna dinara u gotovini, ili 49 posto, a u obveznicama 36 posto, sto novcano izrazeno iznosi 46,8 milijuna dinara. Ukupno je naplaceno 171 milijun dinara ili 67,4 posto, a ostalo nenaplaceno 83,2 milijuna dinara ili 32,6 posto. Za razliku od obestecenja vlasnika za aginsku zemlju, naknada za otetu begovsku zemlju planirana je iskljucivo u obveznicama, s rokom isplate od 50 godina. Od ukupno predvidjenih 650 milijuna dinara u 36 polugodisnjih rata, isplacene su samo cetiri u iznosu 139,5 milijuna dinara, ili manje od 1/4, odnosno 21,5 posto. Prema tome, nije isplaceno 510,5 milijuna dinara, ili 78,5 posto. Iz navedenih pokazatelja jasno se vidi da oduzeta zemlja bivsim zemljoposjednicima (agama i begovima) nije nikada u cijelosti placena, pa nije mogla postati vlasnistvo Srba, niti se je pravno valjano mogla prenijeti na njihove potomke. Prema misljenju pravnih eksperata pravo na neisplacenu zemlju nikada ne zastarjeva, a zemljisna dokumentacija o provodjenoj agrarnoj reformi sacuvana je u Arhivu grada Sarajeva i Beca. Ukratko Nakon Balkanskih ratova 1912. i 1913. poceo se primjenjivati nacertanijevski nacionalni program velikosrpskog hegemonizma, kolonizacijom srpskog stanovnistva na osvojenim teritorijama Kosova, dijela Sandzaka i tzv. jugoslavenske Makedonije. Taj proces kolonizacije srpskog stanovnistva preko Drine intenziviran je poslije Prvog svjetskog rata, kada je stvorena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, 1918. godine. Medju prvim zakonskim aktima nove drzave bila je Agrarna reforma 1918. godine, radi kolonizacije i promjene demografske i vlasnicke strukture stanovnistva. Ona je najdrasticnije provedena u Bosni i Hercegovini, nad zemljoposjednicima Bosnjacima muslimanima, od kojih je oduzeto 1.286.227 hektara poljoprivrednog i sumskog zemljista kasnije podijeljenog na 249.518 srpskih familija. Na isti nacin postupljeno je prema muslimanima zemljoposjednicima u ostalim dijelovima Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca pa i onima koji suzivjeli u Makedoniji, Kosovu i Metohiji, te Sandzaku i Crnoj Gori. Na pripadnike islamske vjeroispovijedi otpada 3/4 od ukupnog zemljista, koje je oduzeto agrarnom reformom od 1918. i 1919. godine, sto ih je dovelo u tezak ekonomski polozaj i prisililo na iseljavanje u Tursku. Iz prezentiranog razmatranja se vidi da je u Hrvatskoj (Dalmacija, Slavonija), Vojvodini i Sloveniji agrarna reforma primijenjena na krupne zemljoposjednike, pa im je oduzeto 406.981 hektar zemljista, sto je ispod 1/4 ukupnog zemljista, te je podijeljeno na 316.762 srpske familije. Ukupno je agrarnom reformom oduzeto 1.924.307 hektara zemljista i podijeljeno na 614.603, pretezno srpske, familije. Na taj nacin, prema primijenjenoj metodologiji u analizi proizlazi da je blizu 2.450.000 clanova familija dobilo u vlasnistvo i posjed obradivo i sumsko zemljiste, pa je time izvrsena prva kolonizacija srpskog stanovnistva, s cime je izmijenjena demografska i vlasnicka struktura nad zemljistem u prvoj Jugoslaviji. Pravni akti o agrarnoj reformi u Bosni i Hercegovini 1919. do 1933. godine 1. Proglas regenta Aleksandra o agrarnoj reformi od 5. januara 1919. godine 2. Prethodne odredbe za primjenu agrarne reforme od 25. februara 1919. godine, Sl. novine KSHS broj 11./1919. 3. Uredba o zabrani otudjivanja i opterecivanja zemljista velikih posjeda od 4. jula 1919. godine. Sl. novine KSHS, broj 82. od 21. jula 1919. godine. 4. Uredba o upisu vlasnistva bivsih kmetova kmetovskim selistima u zemljisnim knjigama u Bosni i Hercegovini od 21. jula 1919. godine. Sl.novine KSHS 84./1919. godine. 5. Uredba o pobiranju prihoda (zetvi) u 1919. godini s begluckih ziratnih zemljista u Bosni i Hercegovini. Sl. novine KSHS broj 81./1919. godine. 6. Uredba o postupku s begluckim zemljama u Bosni i Hercegovini. Sl. novineKSHS broj 40. od 22. februara 1920. godine. 7. Izmjene u Uredbi o postupku s begluckim zemljama u Bosni i Hercegovini od 14. februara 1920. godine. 8. Uredba o financijskoj likvidaciji agrarnih odnosa u Bosni i Hercegovini.Sl. novine KSHS 111./1921. godine. 9. Zakon o provedbi djelomicne eksproprijacije zemljista velikih posjeda zajavne interese, kolonizaciju i izgradnju radnickih i cinovnickih stanova.Sl. novine KSHS broj 10/1922. godine. 10. Zakon o izmjenama i dopunama zakona koji se odnose na agrarnu reformu u Bosni i Hercegovini. Sl. novine KJ broj 21./1933. godine. Znanstveni i strucni radovi 11. Genocid nad buslimanima u Bosni i Hercegovini, agrarnom reformom iz 1918. i 1919. godine, studija financirana od Fonda za naucno istrazivacki rad BiH, Sarajevo, 1991. godine. 12. Kako su Srbi postali zemljoposjednici u Bosni, od Dzenane Efendic Semiz, Muslimanski glas, od 3. V. 1991. godine. 13. Srbi na otetoj zemlji, od Dzenane Efendic Semiz, Novi Vjesnik, 8. VIII.1992. godine. 14. Pravedno 75:25 posto, od Dzenane Efendic Semiz, Vjesnik, od 26. IX.1995. godine. 15. Medjunarodna diplomacija na ispitu savjesti, od Marka Babica, Vjesnik,23. VI. 1995. godine.
II.DIO Srpska agrarna reforma i kolonizacija 1918. godine
Formiranjem Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca 1918. godine kao zajednice svih juznih Slovena nastaje nov period otvorenog osporavanja Bosne i njena naroda. 31. decembra 1918 formirana je Narodna vlada Bosne i Hercegovine koja je vrlo brzo pretvorena u Zemaljsku upravu a ona 14.07.1921. godine u Pokrajinsku upravu da bi 1924 godine bila i ona likvidirana. Bosna se prostorno rastace na upravne oblasti: Sarajevsku, Tuzlansku, Bihacku, Travnicku, Mostarsku i Vrbasku - Banjalucka oblast. Ta agonija otvorenog rastakanja Bosne u Kraljevini Jugosalviji je nastavljena uvodjenjem diktature kralja Aleksandra Karadjordjevica 6. januara 1929. godine kojim se Bosna dijeli u cetiri banovine sa dominantnom srpskim vecinom u njima (Drinska, Vrbaska, Primorska i Zetska) sa sjedistima u Sarajevu, Banjaluci, Splitu i Cetinju. U doba Kraljevine Jugoslavije pod direktnom vlascu i uticajem Srbije i njena kralja ekonomskim, vojnim, policijskim i politickim mjerama zatire se svaki osjecaj bosanske posebnosti, favorizuju se prosrpske ambicije i favorizuje bosanska pravoslavna elita od koje se trazi da se otvoreno stavi u sluzbu unistenja Bosne i njeno ukljucenje u Veliku Srbiju. 1939. godine u Srpsko-Hrvatkoj nagodbi (Cvetkovic - Macek) kojom se nastoji ostvariti razgranicenje izmedju Srba i Hrvata formirana je samoupravna jedinica Hrvatska banovina ili Banovina Hrvatska kojoj je prikljuceno i 13 kotara koji su uvjek bili sastavni dio Bosne. Ni ovaj put Bosnu i Bosance niko nista nije pitao. Granice tada povucene na karti su bili prostori sukoba srpskih i hrvatskih nacionalalista u drugom svjetskom ratu, cijenu su placali kao i uvijek - Bosanci. KOB BOSANSKE PAMETI Sevke Kadrica, iz knjige Bosnjastvo na vjetrometini, II izdanje, januar 2000
Kod nekih naroda postoji predanje da se toga dana sastaju poslanici Hidar i 0lijaz i da se ljudi posebno toga dana trebaju moliti Allahu dz.s da im podari nafake i bericeta.Dolaskom ljeta Podgoricani su imali osjecaj da se zivot ponovo radja.Zato su pridavali znacaj ovome danu. Toga dana domacice rano ustaju.Ukucane bude prskajuci ruzom koju prethodno stavljaju u bardak sa serbetom.U kovi sa vodom stavi se zelenilo,presten i novac.Kapije okite cvjecem.Na pragu se stavi mravlja zemljica,sipkovina i zelenilo.Za rucak se sprema posebno jelo ‘skrobanica’ od zelja.Za Hajdareljez se primaju i cestitke. Dovoljno je reci nekom ‘‘Nek vam je hajirli i sa berictom Hajdareljez,pa u zdravlje i veselje’’.Odgovor na ovome ‘‘0 vama takodje,zdravo bili’’... Ako je u toku Hajdareljeza bilo vjerenih djevojaka, njima se nosila ovca. Prethodno se nakiti vocem, suhim smokvama i lukom bjelim. Zene iz mahale se pokupe i isprate ovcu vjerenoj djevojci. Za Hajdareljez se nekad i tefericalo.Ovaj obicaj koji simbolizira dolazak ljeta,pamti se po rodbinskom zijaretu,lijepim jelima i sohbetima. Danas se sve manje obiljezava. Profesor Alija Nametak tokom tridesetih godina boravio je u Podgorici. 0zmedju ostalog zabiljezio je i ovaj obicaj. Već prvih dana sam se počeo zanimati za narodne običaje podgoričkih muslimana i bilježiti ih. Glavni informatori su mi bili Sulejman Đečević, Ahmet Pokrklić, Murat Tuzović i njegova žena Bula. Podgorica (današnji Titograd) u Crnoj Gori, tokom istorije pod Turcima, spadala je uglavnom u Skadarski vilajet, a jedno vrijeme oko polovice XVIII vijeka bila je u teritorijalnom sklopu Bosne i Hercegovine. Muslimansko stanovništvo, koje je za vrijeme Turaka u ovom mjestu bilo u ogromnoj većini, slovenskog je porijekla, govore srpskohrvatskim jezikom, koji stariji zovu "bosanskim", ikavskim govorom (refleks И daje i u dugim slogovima, je u kratkim). ,,Mi smo Hercegovci, a jezik nam je bosanski", govorio mi je Ahmet-aga Pokrklić koji je imao 84 godine kada sam se s njim upoznao. U Podgorici je vladao patrijarhalan život. Đurđev. – Dan uoči Đurđeva (po starom kalendaru), koji dan muslimani u Titogradu zovu Hajdarelez (od Hidr i Ilijas, dobri duhovi kopna i mora, koji se taj dan susretnu), kupi se suhih smokava, bijeloga luka i mladoga sira. Sve živo ustane prije zore. Nerotkinje se kupaju pod mlinskim ljevačem (žlijebom). Kuće se kite zelenilom i svakovrsnim cvijećem. Ujutro se baci srebrna para u kacu za vodu (kad nije bilo vodovoda i kad se voda držala u kacama). U tu kacu se baci i cvijeća i svakojaka zelenila. Sve se to opet naveče izvadi. Ko drži ovce, ujutro rano zakolje jagnje za ručak. Izvedu se ovce na ledinu, daje im se soli i preko njih se puca iz revolvera nekoliko metaka. Jede se rano bijeloga luka, mladoga sira i suhih smokava. Za ručak se pravi skrobanica (pita od skorupa, masla, sira i raznih vrsta zelja)
Na 160 kilometara od Izmira, u selu Kučukoj, od 1913. godine naseljene su porodice Bošnjaka Posle pada Otomanske imperije na Balkanu, brojne muslimanske porodice iz Sandžaka, poslednjeg uporišta turskog carstva, zajedno sa turskom vojskom, napuštale su ove prostore i selile se u Tursku. U Kučukoju, između grada Ajvalika i turističkog mesta Sarimsaklija, selu sa više od 4 000 stanovnika, i danas žive samo Bošnjaci koji su poreklom sa severa današnje Crne Gore. Stanovnici ovog sela poreklom iz Bijelog Polja, Kolašina, Nikšića, Pljevalja, i drugih delova severne Crne Gore, doseljavali su se između 1913. i 1927. godine u ovaj kraj, bogat maslinjacima, vinogradima i rudnim bogatstvima. Potomci muslimanskih porodica Rapovića, Muslića, Đurđevića, Memića, Đihića, Sadikovića, i drugih i danas pokušavaju da zadrže stari jezik i tradiciju kraja koji su napustili u prvoj polovini 20. veka. Davut Buluš, najstariji stanovnik Kučukoja (9, imao je desetak godina kada je njegova porodica 1913. godine rešila da napusti rodno selo Starčane iz okoline Pljevalja i krene za Tursku. "Hteli smo samo pod turski barjak da stanemo, a da smo ostali, Vlasi bi nam zulum činili", priča mršavi starac, sa belom bradom i zelenom kapom koja mu prekriva izbrijanu glavu. Davut koji govori čistijim jezikom od mlađih generacija, manje pomešanim sa turskim izrazima, kaže da se seća kada su iz sela, "neki na konjima a neki pešice", krenuli za Bar gde je trebalo da se ukrcaju na brodove i krenu za Tursku. Pronalazak "Čudo naroda je išlo u koloni koja se usput stalno popunjavala. Bilo je i onih koji su ostali, jer im je bilo žao njive i krave, ali je većina odlučila da ide sa Osmanlijama", priča starac. Iseljenici su u Baru proveli nekoliko dana, gde su im Crnogorci "dali leba da jedu i sačinili im šatore". "Došao je vapor (brod) i kada smo stigli do Turske, danima su nas vozali pored obale da bi nas posle toga iskrcali u Ajvaliku", kaže Davut. On dodaje da su ih Turci "lepo dočekali" i dali im "zejtin, zemlju i volove da oru". "U početku nije bilo problema, ali su nam kasnije 'Turkovi' mnogo jada zadavali, pljačkali nas i napadali nam žene, ali kada smo im ubili jednoga niko nas više nije dirao", kaže starac Davut. Bošnjaci su, kako navodi, "lepo živeli" sa domicilnim grčkim stanovništvom, sve do bilateralnog sporazuma o razmeni stanovništva između Turske i Grčke 1923. godine, kada su Grci napustili Tursku. Davut Bulut, kojem prezime na turskom znači 'pronalazak', kaže da se nekada prezivao Đihić i objašnjava da su sve porodice Bošnjaka, posle 1933. godine promenile staro prezime u tursko, jer su se Turci "bunili što ne razumeju bošnjačka prezimena". Starac priča da su pre pet kolena njegovi bili "hristijani" i da su "zbog velikih turskih nameta prešli na islam". "Jedan naš redžo, pop, nije hteo da plaća namet i prešao je u islam. Kada su Turci došli da mu naplate porez, rekao im je da mu ništa ne mogu, jer ga je i on obrezao", priča Davut i dodaje da je "posle popa celo selo prešlo u islam". Davutov zet, Feriz Klć (KILIC), čije prezime na turskom znači sablja, ima 74 godine i vodi poreklo od Rapovića. Na jeziku koji je pomešan sa turskim, Feriz ocenjuje da su Bošnjaci, bez obzira na godine koje su proveli u Turskoj "uspeli da sačuvaju tradiciju i prenesu je na mlađe generacije". "Turci su rasuli Bošnjake po celoj Turskoj, tako da naših ljudi, pored Ajvalika, ima i u Izmiru, Bergami, Dikiliju, Urli, Samsunu...", navodi Feriz i dodaje da "proces naseljavanja Bošnjaka traje i danas". Na pitanje kako komentariše ratove u poslednjih deset godina na Balkanu, Feriz kaže da je sedamdesetih godina bio u Sarajevu i da je "još tada znao šta će se dogoditi". I radnik i gazda "Lepo sam im rekao da će dobro živeti sve dok im je Tite (Josipa Broza) a da će se posle toga sve srušiti. Nije moglo tako, svaki radnik je bio i radnik i gazda. Veliki je to belaj", ocenjuje Feriz. Prema njegovim rečima, Bošnjaci iz Kučukoja su mnogo naučili od Grka, jer su grčke porodice iz Ajvalika bile na "visokom kulturnom nivou". "Svaka kuća u Ajvaliku, koji je u ono vreme imao 1.000 parnih mašina, imala je klavir, a kada sam 1949. godine otišao u Ankaru u vojsku, neki ljudi su tamo još uvek živeli u kućama od zemlje", priča Feriz. Semi Klć (2, unuk starog Davuta, jedan od devetoro Ferizove dece, koji sa partnerom vodi lokalnu turističku agenciju u Sarimsakliju, kaže da su Bošnjaci "nezgodni" i da se "Turci plaše da dođu u Kučukoj". "Ne valja u Kučukoju, samo piju, puše hašiš i biju se. Sede, lepo pričaju i jedan ustane, vrati se i ubije drugoga. Ali, kada neko drugi napadne na Kučukoj onda svi zajedno idu", priča mladić i dodaje da se zato "Turci jako retko zameraju Bošnjacima". Semi, koji je po struci učitelj, živi u Sarimsakliju, mestu kroz koje, u turističkoj sezoni prođe blizu sto hiljada turista, i u kojem se zatiču natpisi kao što su: "Taksi Bosna", "Hotel Sarajevo" i slično, kaže da ga je ceo život "srce vuklo u Jugoslaviju". "Uvek sam pričao da ću se oženiti samo našom devojkom, ali kada sam došao u Novi Pazar, video sam da tu nije onako kako sam zamišljao", navodi Semi i dodaje da je "ipak, zahvalan dedovima što su došli u Tursku". Semi, koji više voli da ga zovu po bošnjački "Semo", kaže da su se njegovi "iselili iz političkih, ali i ekonomskih razloga". "Sve je politika i ekonomija. Mi smo muslimani jer nismo hteli da plaćamo Turcima kao 'hristijani', onda su Turci izgubili i mi došli za njima u Tursku i kako god da okreneš, uvek dobiješ politiku i ekonomiju", kaže Semi. U Kučukoju, selu sa uskim uličicama od kaldrme i starim prizemnim grčkim kućama, čija su dvorišta opasana visokim zidovima, u nekoliko kafana koje okružuju mali seoski trg, sede samo muškarci i piju kafu, čaj i jeftino vino. Iznad seoske čaršije, izdiže se minaret jedine džamije koja je, pre dolaska Bošnjaka, bila grčka crkva, a iznad sela, na obroncima brda, dominira veliki natpis "Kučukoj" sa nacrtanim mesecom i zvezdom.
Dobar dio Sandzackih Bosnjaka, posebno oni sa Pesterske visoravni, je Ilirsko-Albanskog porijekla.Samo na Pesterskoj visoravni nalaze se prezimena poput:Fijulj, Skrijelj, Fijuljanin, Part, Pepic, Kolj, Koljevic, Koljendar, Sain, Surt, Kurt, Aliv, prezimena Ilirskog etnosa i etnologije, koja su se slavizirala a neka i ne Njih je doveo na Sandzak, Mehmed Pasa Corovic Nevesinjac oko 1700 i neke godine.Nakon Beckog rata 1683-1699, na prostoru gdje danas Pester, zemlja je opustjela, jer tu je prolazila Austrijska vojska za Pikolominija, koji je zapalio Skoplje. Kako su begovi imali problema sa opustjelim selima, posebno Cor Pasa Nevesinjac, Sandzacki beg i upravnih, oni su odlucili da Katolicke Klimente, i Malesore, iz danasnje Malesije Madhe i Sjevera Albanije nasele na te krajeve.Ti ljudi su bili katolici, do 1800 godina, pa se i danas javlja kripto-krscanstvo medju njima, bogumilizam.Svi do redom, su tvrdi Bosnjaci na Pesteru, bivsi Albanci.Od Aliverovica, do Ugla Sjenickog, Rasinovica i raznih naselja, koja su naselili Albanci.
Prvi izgon muslimana koji je imao svoga odraza i na razvoj Sarajeva, ipak se dogodio u Boki Kotorskoj, ali oko 150 godina kasnije. U historiografiji je zabilježen izgon 2.200 hercegnovskih muslimana 1687. godine. U izvjštaju Generalnog providura Dalmacije i Albanije Kornera, pisan 30. oktobra 1687. u Herceg Novom, upućen mletačkom principu, pored ostalog nalazimo: Obnovio sam najveću džamiju koja je bila u gradu i pretvorio je u dobru crkvu. U objašnjenju (fusnoti) stoji: Na mjestu džamije Korner je sagradio parohijalnu crkvu koju je posvetio sv. Jeronimu (na dan sv. Jeronima predao mu se grad). Istu sudbinu doživjela je i džamija sultana Mehmeda II u Herceg-Novom, građena krajem 16. stoljeća, a nakon pretvaranja u crkvu dobila je naziv Sv. Gospođa. I jedna i druga crkva i danas postoje. Ovo ističemo zbog toga što veliki broj potomaka boko-kotorskih muslimana danas živi u Sarajevu. Spomenuli smo historijski dokumenat prema kojem su 2.200 brodom pošli prema Baru. Međutim, u Donjem i gornjem Gradu Herceg Novog bilo je 700 ratnika i oko 2.500 žena i djece. Ta razlika od oko 1.000 građana pošla je prema Trebinju, Klobuku (Korjenićima) i Nikšiću. Njihove potomke pretežno nalazimo u Sarajevu, a među njima: Bijediće, Šehoviće, Reslubegoviće, Dizdareviće, Durakoviće, Krese, Abaze, Baliće, Bašiće, Paripoviće, Pivodiće, Šamiće i druge. Ima ih 128 različitih prezimena, odnosno ondašnjih fisova, ili bratstava. Njihov ukupan broj danas u Sarajevu bez posebnog istraživanja nije jednostavno utvrditi, ali je sigurno da ih ima nekoliko desetina hiljada.
Tako je Bokeski Muslimani, kao ljudi koji su prihvatili Islam, vec prije skoro 200 godina od njihovog progona, su dobrim dijelom isli za Bar, i tamo poceli siriti Islam, medju bratstvom Mrkojevica Crnogorskim.Tek oko 1660 se javljaju prvi Muslimani u Starom Baru.Pojacana Islamizacija cijelih sela i naselja, pocinje od 1700 nadalje, kada taj kraj naseljavaju Bokeski Muslimani.Oni su kao sto sam rekao, obradjivali cijela naselja uz planinu Rumiju, dok su na napustena katolicka sela Krajine, koji su bili naseljeni Albanci katolici, a njih je biskup Petar Zmajevic 1660 prebacivao u Zadar i tu regiju, dolazili Albanci Muslimani Bokeski Muslimani su najvecim dijelom otisli ka Sarajevu, Mostaru i Trebinju.Neki su isli i u sela, primjer Gacka, Nevesinja, cak i Ljubinja
Selo Leskovac je primilo Islam tek krajem Turske vlasti u Barsko/Ulcinjskom podrucju.Islamizacija Barskog podrucja, najvise je odlazak katolika, pojacana mrznja katolika spram pravoslavnih, u mrznji katolika prema pravoslavnim, ljudi su vise prelazili u Islam, nego pravoslavlje.Teska situacija nakon Kandijskog rata 1645-1669 Neka prezimena Bosnjaka Bara, koji su bili katolici, i sad je osjetno po prezimenu Perazic, Vulic, Vucic,Rasketic,Aljosevic, od Aljose..pa nadalje Vulica imas dosta u Zaljevu Imas Zagora njih po Celugama, i jos neka prezimena
Porodice i bratstva koja su živjela u Boki Kotorskoj do 1687 (muslimanska): Abaze, Abdulahovići, Abdulovići, Agbabići, Agići, Ahmetagići, Ahmetćehajići, Alagići, Alajbegovići, Alečkovići, Alići, Alidžani, Alijagići, Alvahodžići, Amidžoći, Arikali, Arslanagići, Avdibegovići, Babe, Babahmetovići, Babovići, Bajramovići, Bakače (Baiče), Balaovići, Balići, Barašnovići, Bardonjići, Baše, Bašići, Bećiragići, Bećirovići, Begzadići, Behilovići, Benići, Bešovići, Bijedići, Bijegići, Bijelići, Bilajdanovići, Bulamuževići, Bjelajići, Bubići, Bulagdžići, Busuladžići, Bušičići. Cvijetići, Čame, Čelebići, Čirtajići, Čomići, Čagijani, Ćatovići, Ćehajići, Ćehe, Ćerimagići, Ćiriati, Ćišići, Ćorići, Ćumurije, Danevići, Dautovići, Deljići, Delikapići, Dizdarevići, Drljevići, Durakovići, Duranovići, Durmišagići, Džaferovići, Djele, Ejenehanovići, Ejupi, Emrovići, Erkočevići, Fazlagići, Fetahagići,Galijatovići, Ganijagići, Giljulići, Glavovići, Hadrovići, Hadžagići, Hadžalići, Hadžiahmetovići, Hadžialijagići, Hadžiartići, Hadžići, Hadžihasanovići, Hadžimahmutovići, Hadžimahovići, Hadžimanovići, Hadžismajlovići, Hadžiživelići, Hajdarhodžići, Hajdarovići, Hajrovići, Hasandžikovići, Hasanovići, Hodžići, Hrustanovići, Huremovići, Huseinagići, Ibrahimagići, Ibrišići, Isakovići, Isovići, Jaganjci, Jenibegovići, Jerkovići, Joksalići, Jusovići, Jusufćajići, Kabili, Kalče, Kaplozani, Kapidžići, Karačine, Kasumovići, Kočići, Koljajići, Komandići, Kosići, Kraine, Krse, Krkalovići, Krupševići, Kurtbašići, Kurbegovići, Kurtagići, Kurtini, Kurtovići, Leventini, Lopušići, Lupori, Lupurovići, Majmutagići, Mahmutovići, Maksudići, Memišići, Mandžulići, Muharemćehaijići, Mujačići, Mujčinovići, Mulići, Murgići, Murguzi, Musići, Muslibegovići, Mustafići, Mušići, Muštovići, Nurkovići, Oleševići, Omeragići, Omerbegovići, Omerovići, Omurovići, Oskočkovići, Osmanovići, Ostojići, Ovčine, Ožerlići, Papuci, Parente, Paripovići, Parputi, Pašići, Pazmačići, Pervani, Pirići, Pivodići, Pizići, Pospanići, Preklovići, Pršinovići, Puškići, Ramadanovići, Ramovići, Redžepovići, Rejzovići, Repovići, Resulbegovići, Rikalovići, Risanovići, Redžepovići, Rejzovići, Repovići, Resulbegovići, Rikalovići, Risanovići, Razvanagići, Rizvanovići, Sagamozovići, Salahovići, Salimovići, Saračevići, Saškovići, Sćipegliahovići, Seferovići, Selimovići, Serdarovići, Sevdijarevići, Skenderbegovići, Slavovići, Slijepčevići, Smailovići, Solimanovići, Sučići, Suge, Sulejmanovići, Sulinovići, Suplikarevići, Šabanagići, Šabanovići, Šahinagići, Šamići, Šehovići, Štrbci, Temimi, Temimovići, Topalovići, Turci, srbčini, Ustalići, Univerzovići, Vafirovići, Vilalići, Više, Vračevići, Zeferovići, Zulzauši i Zurkovići. Podebljane porodice su meni poznate da su nastanjivale Trebinje i okolinu do 1991. Ima ovdje mnogo porodice koje su do 1991 nastanjivale Ljubinje,Bilecu,Gacko,Mostar,Stolac,Konjic pa cak i Podgoricu, Tuze pa i Ulcinj, Plav itd. A da ne spominjemo Sarajevo i ostale vece centre po BiH.
Podebljane porodice su meni poznate da su nastanjivale Trebinje i okolinu do 1991. Ima ovdje mnogo porodice koje su do 1991 nastanjivale Ljubinje,Bilecu,Gacko,Mostar,Stolac,Konjic pa cak i Podgoricu, Tuze pa i Ulcinj, Plav itd. A da ne spominjemo Sarajevo i ostale vece centre po BiH
> a history of Bushnaqs > in the arab world. > I've included references, but its all googlable > (google books is pretty > good, so much is now online) > > > This is from a book entitled > Modern Egypt and Thebes. 1843 by Sir John Gardner > Wilkinson > > The events are in 1516 Just after El Sultan El Ghuri > Mamluk of Egypt > was defeated by the Ottoman Sultan Selim > > "Having satisfied his savage appetite, the Turk " > allowed > the body of Toman Bay to be buried by the side of > his > father's grave f;" and finding no pretext for > farther > persecutions > against the conquered Memlooks, he meditated > other conquests. With this view he fitted out an > expedition > against Upper Egypt and Ethiopia, which penetrated > into > Dar-Mahass J, leaving on his return garrisons at > Asouan, > E'Dayr, Ibrtiem, the isle of Sai, and other places, > to > secure > possession of the country. The greater part of them > consisted > of Bosnian soldiers; and some of their descendants > are > still > found at Asouan and E' Dayr. At E' Dayr, the capital > of > Nubia, the kachcfs, who governed the country until > the > expeditions > of Mohammed Ali into Sennar, were descended and > derived their rank from the Turkish chiefs of Sultan > Selim ; > and I have known individuals at Asouan who still > retain the > tradition as well as the distinguishing > characteristics of their > origin." > > Wilkinson also travelled to Bosnia and Herzegovina > and > met with Ali > Pasha Rizvanbegovic and his sons and interviewed > them > and described the > country in great detail. > > > Also in the 1640's there was a struggle between 2 > rival Mamluk groups. > One were the Faqaris and the other were the > Qasimis. > Ahmad Katkhuda 'Azaban al Dumurdashi's Chronicle of > Egypt 1688-1755 > Jane Hathaway in The politics of Households in > Ottoman > Egypt: The rise > of the Qazdaglis, writes that the Ottomans injected > Bosnian Soldiers > into the Qasimi faction to counter the great > strength > of Ridvan Bey who > was the Mamluk Faqari commander of the pilgrimage, > Amir al Hajj, in the > 1640's. Turkish chronicles refer to Ahmad Bey > Bushnaq > and his brother > Sha'aban Bushanq and nephew Ibrahim AbuShanab > (Bushnaq Egyptianized???) > In 1656 when Ridvan bey died Ahmad Bey consolidated > his power, In 1659 > he became governor of Sa'eed in place of Muhammad > bey > Faqari and then > the Qaimaqam. In 1660 he destroyed the Faqaris.. > The > ottoman Authorities > also did away with him when he got too powerful. > > This is a recurring theme in my readings about > Bosnians.. Bosnian > tendency to extreme loyalty to Ottomans and Ottoman > betrayal. > > > Ahmed Bey > Bushnaq of Caesaria > (Grandfather of Abdul Azal Bushnaq-Cehajic) Caught > a > carrier pigeon with > a message to the British from the Jewish spy Sarah > Aaronsohn > > Sarah Aaronsohn - Wikipedia, the free encyclopedia > > > > > Here is a true but sad story that happened... almost > exactly 90 years > ago (almost exactly)Apparently Ahmad Pasha died a > martyr whilst he was > in jail ...either the british or possibly the new > state of israel jailed > him and took away his land/belongings........ > > he enjoyed raising pigeons as a hobby . one day he > noticed a new > pigeon among his flock with a message attached to > it...he took the message > to the Turks , This uncovered the nili gang > network > that was working > nearby (the pigeon was probably supposed to to > travel > to Egypt to pass > the secret message from the nili gang to the > british > ). > > This was of course around the time that world war > one > started.....ahmad > pasha was tortured and treated badly...he was given > hardly any clothes > to wear in the winter ..and apparently died ( > probably > directly/indirectly because of that !) > > by the way, the bitch sarah died because the Turks > executed her , and > not a more dignified death as portayed in the > article... this is third > hand news i got from shereen . Azal was ultimate > source , so I did some > > > > Briefly also Mustafa Bushnaq of Nablus was one of > Haj > Amin El > Husseini's loyal supporters (Info from a quick > search > on google books) > > Which reminds me: Haj Amin el Husseini met Hitler in > his efforts > against the British and helped recruit a division > among the Bosnian muslims > to fight along with the croatians on the German > side. > It was called the > Hanjar (Khanjar) division. This is often used as > propaganda of the > Nazism of Haj Amin el Husseini by the jews. Bosnian > muslims in general > fought on all sides in WWII, some were with the > Croats and Germans, some > were with the Partisans and some even fought with > the > Cetniks... > basically they did what was best to protect their > communities.. in any case > this cannot be held against the Bosnians by any > body, > even the French > fought and collaborated with the Germans. > In December 1947 Bosnian fighters along with other > Syrians Iraqis > Lebanese Jordanian and Sudanese fighters came to > Palestine to help fight > against the nascent Israeli state. 500 Bosnians > were > with the forces of > Abdul Qader al Husseini and Hasan Salama. 100 were > in > Jaffa under the > command of the Iraqi Adel Nejm el Din. > >
ovdje se dobiju skenovi i zapisi iz knjiga, i historija ne prica o Atlantidama, kao na Cyberbulevaru, i jos imas porijeklo naselja ovdje i to masu, i 99 tema, jos malo pa 100 Bit ce i vise tema, to sam siguran
Bosnians in Nubiahttp://bihpatriots.wordpress.com/200...ians-in-nubia/Qasr Ibrim (Arabic: قصر ابريم) is an archeological site in Lower Nubia. It was originally a major city perched on a cliff above the Nile, but the flooding of Lake Nasser after the construction of the Aswan High Dam transformed it into an island and flooded its outskirts. Qasr Ibrim is the only major archaeological site in Lower Nubia to have survived the Nile floods. Both prior to and after the Nile floods, it has remained a major site for archaeological investigations. The Ottomans invaded this island in the 16th century and later left hundreds of Bosnian soldiers to guard the teritory. The descendants of these Bosnians are still living in Derr and Ibrim. In the 7th century the Arabs who had conquered Egypt penetrated into Lower Nubia, where the two Jawabareh and Al-Gharbiya tribes became powerful, and amalgamated with the Nubas of that district. Their further progress south was barred by the Christian kings of Dongola (q.v.) until the 14th century, when the Arabs became masters of the whole region. Still later another element was added to the population in the introduction by the Turkish masters of Egypt of a number of Bosnians. These Bosnians (Kalaji as they called themselves) settled in the country and intermarried with the Arabs and Nubians, their descendants still holding lands between Assuan and Derr. Hence it is that the Nubians of this district, fairest of all the race, still claim Arab and Osmanli (Bosnian) descent. - From Encyclopaedia Britannica, 1911. Not only that but they seem (to no one’s real suprise) to be pwning the people around them. :P Some quotes from “Travels in Nubia” by John Lewis Burckhardt: The people of Ibrim are often at war with the governors of Nubia, and although comparatively few in number, are a match for the latter; being all well provided with fire arms. They are ‘white’, compared with the Nubians, and still retain the features of their ancestors, the Bosnian soldiers who were sent to garrison Ibrim by the great Sultan Selym. They all dress in coarse linen gowns, and most of them wear something like a turban: “We are Turks,” they say, “and not Noubas.” As they are not under absolute subjection to their Aga, and independant of every other power, quarrels are very frequent among them. The Djowabere having nearly subdued the Gharbye, the latter sent an embassy to Constantinople, in the reign of the great Sultan Selym, to seek aid against their enemies, and they succeeded in procuring from the Sultan a body of several hundred Bosnian soldiers, under a commander named Hassan Coosy. By their means the Djowabere and people of Dóngola were driven out of Nubia, into the latter country. The descendants of such of the Bosnian soldiers as intermarried with the Gharbye and Djowabere tribes still occupy the territories assigned to their ancestors at Assouan, Ibrim, and Say; and they continue to enjoy immunity from taxes and contributions of every kind. They call themselves Kaladshy, or the people of the castles, but are distinguished by the Nubians by the appellation of Osmanli (Turks). They have long forgotten their native language; but their features still denote a northern origin, and their skin is of a light brown colour, while that of the Nubians is almost black. They are independent of the governors of Nubia, who are extremely jealous of them, and are often at open war with them. They are governed by their own Agas, who still boast of the Firmauns that render them accountable only to the Sultan. The Bosnian soldiers built the three castles, or rather repaired the existing fabrics, at Assouan, Ibrim, and Say; and those who garrisoned the castles obtained certain privileges for themselves, and for such of their descendants as should continue to occupy the castles, and the territory attached to them; one of these privileges was an exemption from all kind of land tax, which Selym had then for the first time imposed throughout his dominions; and as the country was thought incapable of affording food sufficient for the soldiers, an annual pension was likewise assigned to them out of the Sultan’s treasury at Cairo. Some of the women who followed our friends to the boat, though in complexion as black as the rest, had light blue eyes and frizzy red hair, the effect of which was indescribably frightful. Both here and at Ibrim there are many of these “fair” families, who claim to be descended from Bosnian fathers stationed in Nubia at the time of the conquest of Sultan Selim in A.D. 1517. They are immensely proud of their alien blood, and think themselves quite beautiful - “Back Through Nubia” by Amelia Ann Blandford Edwards, 1891.
Prema podatcima iz 1732 godine u Bosanskom Ejaletu zivjelo je 198 000 Muslimana 113 000 Pravoslavnih 30 000 Katolika Prema popisu iz 1719 grad Mostar je imao 14 00 Muslimanskih 10 Katolickih 50 pravoslavnih porodica Sto bi znacilo da je Mostar imao skoro 50 000 Stanovnika neke 1719 Ako je to bio podatak za Grad Mostar, ili srez, iako nije na odmet, reci da nije bilo Naime 1727 pocinje Tursko-Perzijski ratovi, u kojem gine preko 5000 Bosnjaka, najvise iz Hercegovine 1732 je godina kada vise od 20 000 Bosnjaka pomre od kuge, to je i Nikola Lasvanin zabiljezio Samo je rekao.Pomrije Turaka sto manjih a sto vecih te godine preko hiljadu i dvjeste, od te strasne kuge u Fojnickom kraju.Kod nas preko 500 katolika strada od kuge. I onda na kraju, tu je dvojni rat Turske s Rusijom, s kojom imaju od Azova nerijesenih problema I Austrijski napad na Banja Luku, kada su Bosnjaci bili pod Becir Begom Cengicem u Moldaviji i po Rusiji I tu je u Ruskoj avanturi preko 10 000 Bosnjaka stradalo Znaci Bosnjaka je 1682 sigurno bilo bar 75% stanovnistva
Mujo Hrnjica Za Muju hrnjicu (i uop�e Hrnjica), Radoslav Lopaši� je davno tvrdio: On je bio rodom iz Udbine, a doveo ga je u Kladušu iz Krbave ujak Muharem-aga Kozlica, gospodar Široka Kule. Mujo Hrnjica stje�e milost paše u Banjaluci, u kojoj su tada ponajviše bosanski bleglerbezi stanovali. Paša Muju sam otprati u Kladušu i postavi glavom kraiških stra�ara. Po toj osnovi i dr. �iro Truhelka prilikom opisa Starog grada u Velikoj Kladuši, isti�e: O narodnom junaku povjest ništa ne zna, ali pjesma ga je time jasnije opisala, te od njega na�inila glavnog heroja bosanskih Muslimana... O poeti�kih epizoda u narodnim pjesmama i pri�ama o Muji Hrnjici, najljepša je ona o njegovoj smrti Brojne pjesme i pri�e slave junaštvo Muje Hrnjice i njegove dru�ine. U samom mjestu još se danas zove jedno vrelo Hrnji�in bunar. Kladuš�ani pokazuju i mjesto, gdje je bila Mujina kula nedaleko od ovog vrela i stupa za kahvu. Mujo Hrnjica je veliki junak ne samo po tome što se sukobljavao sa najopasnijim protivnicima, kojima se drugi nemogu ili nesmiju suprostaviti, isti�e Rašid Duri�, u svojim radovima i studijima o najistaknutijim kraiškim junacima, glavnim licima u epskim narodnim pjesmama i nastavlja: Mujino junaštvo neproizlazi samo iz njegova dr�anja, ve� i iz okolnosti da je on gospdar najpouzdanijeg, najbr�eg i najsna�nijeg konja �ogata, �uvenog ne samo u Lici i Krajini, ve� i izvan granica bosanskog pašaluka. Mujo nebi bio junak onakav kakav jest da nije �ogata. �ogat je toliko izuzetan da nije samo Mujin ponos i dobro, ve� zajedni�ka potreba svih Krajišnika. �ogat je preduvjet za trijunf u juna�kom megdanu, zalog za vra�anje su�anja, ogledalo i mjera �asti obraza kraiškog, meta protivnika koji �e takvi plemenitu �ivotinju za�eljeti da ima za sebe, pa �e se odva�iti i na kra�u ovog konja. Legenda o Hrnjicama nikad ne�e nestati i uvjek �e se vezivati za Kladušu, za što su zalog bezbrojne narodne epske pjesme, kojima �e se i budu�e generacije, vjerujemo, vra�ati, jer �e ih podsje�ati na vrjeme kada su vladali druk�iji odnosi, u kojem se cjenila �ast i hrabrost, ali u kojem je, na �alost, dominirao „Zakon sablje i puš�anog praha". Mujo Hrnjica Mujo Hrnjica je rodjen na pocetku 17 stoljeca, oko 1600 godine.Imao je dva brata.Braca su mu se zvala Halil i Omer Pravo ime Muje Hrnjice, je Mustafa Turcalovic.Hrnjica mu je nadimak.Otac od Mustafa Turcalovica je rodjen u pokrajini Erzurom, danasnja Turska.Mati mu je kcerka Hurem Age Kozlice, Kninskog vladara za Otomana.Otac mu je ubijen, kada je Mustafa imao desetak godina.Sa, majkom seli u Udbinu jedno vrijeme, i onda dolazi da zivi u tvrdjavi Sturlic.Kasnije se selo u Veliku Kladusu.Po predavanju, isao je na sastanak sa Bosanskim Valijom u Banja Luku.No, u Podzvidu, su harali neki banditi, i sve su ubijali.Tako je Mustafa prosao kroz klanac, i sve je razbojnike pobio.Kada je pasao cuo i vidio Mustafu u Banja Luci, odluci da ode u Kladusu, vidi kucu tog heroja.Kako Mustafa nije imao nesto zemlje, Pasa mu rece, koliko koraka napravis, tvoja ce zemlja biti.Tako i Mustafa uradi.Pasa, mu dade pare, a Mustafa obeca, da ce stititi Krajinu od nevjernika.Zajedno sa Taletom Licaninom, otpjevani su u junastvu i medju krscanima, citaj danasnjim Hrvatima.Mustafa Turcalovic je ubijen od istog jednog pakostog heroja Muje Katarice, u zasjedi./Naime Mustata, citaj Mujo je imao bezbroj rana od oruzja, ali nikad nije podlegao.Sam Mustafa je rekao, mene jedino zlatni metak moze da ubije.Tako, ga je Katarica ubio, zlatnim metkom. Mujo Hrnjica i njegova zemlja su danas nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.Njegovi dvori na Pasinim vodama, je danas stara Tvrdjava Muje, koja je i danas u dobrom stanju Kladuse Braca Halil Turcalovic je ubijen u zasjedi kraj Banja Luke, zajedno sa Taletom Licaninom Omer je ubijen kraj sela Korenica, od vlaskog vojvode Stojana. Podranila sestra Hrnjicina Pred sabah na cetiri sahata Pa jamila kalajli ibrika, Ona sidje do vode bunara, Sa bunara vode zafatila, Na se turski abdest udarila. Ona ceka vaktile sabaha, Pa jamila djerdjef od merdzana, Sjede sarat po djerdjefu platno, A uz djerdjef cura zapjevala. Dozivlje je ostarila majka: - Oj Ajkuna, sceri moja draga, Kako mozes pjevat u odaji ? A znades li cemerna ti majka, Da su tvoja braca othodila, Othodila u cetu junacku. Malo majci roka ostavili, Evo, sceri, jednu heftu dana. Vise majka ne bi izbrojila. Prodjose mi i tri hefte dana, Meni djece iz cetice nema. Sta joj veli Ajkuna djevojka: - Moja majko, lude ti si glave ! I ranije su cete othodile, Dobre cete sicar sicarile, Nikad putu roka ne imade. U toj rici sabah-zora djodje. A da vidis Ajkune djevojke, Ona stade na Boziji divan, Bozijeg se oduzila duga. Iz dolafa durbin prifatila, Nasloni ga na demir-pendzeru, Okrenu ga niz polje zeleno Eto doli do mahat luga. Kad se nakva tama pomolila, A iz tame konjanik ispanuo Na mrkalju k'o na gorskom vuku. Na njem' nejma rublja i haljine. Na mrkalju grive ni percina, Vet sve ziva vatra odnijela. A za njim se nesto bijeljase - Dobar djogat buljubasa Muje. Na djogatu buljubase nejma, Krvav djizgin po podini vuce, A prazne se uzendjije vlace. Odma' se je jadu dosjetila Pa dozivlje ostarilu majku: - Mila majko, pani na pendzeru Da ti vidis uz polje junaka, Kukavna mu i cemerna majka ! A kad stara pade na pendzeru, Bir pogleda odma' ga poznade, Dje poznade svog sina Halila. A zavika grlom bijelijem: - Sceri Ajko, pani na avliju Pa docekaj svog brata Halila ! Sta li kazu, sta li ti se fale, Vazda mladi slusa starijega, U djevojke pogovora nejma. Cura pade na mermer-avliju, Ne sce trcat svom bratu Halilu, Vec otrca debelu djoginu, Pa djogata po dubleku ljubi: - Moj djogate, moja grivo zlatna, Dje si moga brata ostavio ? Hajvan djogat n' umi besjediti, Na lijevo okrecase glavu - Da je Mujo ost'o u Karlovcu, Da su Muju Vlasi ufatili. Halil junak rici izgubio, A bjelim zubi' poskripljuje. Ja da vidis Ajkune devojke, Ona dodje svom bratu Halilu, Pa ga jami za bijele ruke, Iznese ga na bijelu kulu Pa ga leze na mehku loznicu. Sjede Halil bole bolovati. A da vidis Halilove majke, Pripe pecu, prignu feredzu, Ona pade biloj berbernici, Ona zove masina berbera: - Moj Masine, dite moje drago, Hajde jami mile i nestere ! Doslo mi je dijete iz cetice I grdnijeh zadobilo rana. U berbera pogovora nejma, A berbersku cantu prifatio Pa poseta Hrnjicinoj kuli. A kad pade u sikli odaju, Dvije sestre sjele kod Halila, Pa Halilu grdne rane ljube: - Mile rane - nase mile majke, Nemojte nam brata umiriti, Nemojte nas sa dobrim rastaviti ! On bolova cilo petn'est dana. Kad sesn'esti danak napuno Onda Halil lijek ispustio. Ugleda ga ostarila majka, Ruke siri svoga sina ljubi, Price pitat' svog sina Halila: - Moje dite, moje milovanje, Dje li biste, dje li izgiboste, Dje li grdnih zadobiste rana ? - Prodji me se, ostarila majko ! Kad me pitas, pravo cu ti kazat': Kad odavlen konje pojahasmo, Udarismo niz polje zeleno, Udarismo niz Kunaru, majko, Niz Kunaru, Raminu bunaru, Kad smo dosli Raminu bunaru, Mujo sjaha sa svoga djogina, A ja, majko, sa svoga malina. Snimi Mujo plosku sa djogina, Price cukat' crveniku vino, A predirat' kozlovinu meso. Kad se Mujo nakitio vina, Onda Mujo meni govorio: - A moj brate, ugojak Halile, Haj' se vrati na Kladusu bilu, Jer je nasa na cenaru kula, Vlasi ce nam kulu porobiti, A majku nam nogom' pogaziti. Ja mu velim, ostarila majko: - A moj brate buljubasa Mujo, Evo ima petn'es' godin' dana, Ja ne idjoh u cetu junacku, Ja ne vidjoh sta junaci rade, Ja ne vidjoh krvi iz junaka, Ja ne vidjoh ziva savezana, Brate Mujo, dinskog dusmanina. - Ti me vodi, ocinjeg ti vida ! Ja da vidis moga brata Muja, On poskoci na noge lagane Pa poklopi debela djogina, Udrismo uz planine putem. Tri planine zdravo prehodili, Bukovicu i Orahovicu I Otresu visoku planinu, Dok padosmo Kuku Ivanovu, Dje 'no cesto tu kukaju majke. Dok padosmo u Ruzice doce, Dje 'no pasu Milotica ovce: Jedna glava tri hiljade brava I pred njima ovan Milovane, Al ih cuva dobar cobanine, Cobanine Vrcic barjaktare. Kud god isli i konje gonili, Sedmi danak u Karlovac dosli. Udarismo placam' i sokacim'. Plaho Mujo rasrdio djogu, Sve od bisa napopriko disa, Ispod sebe mermer izvaljiva. Mujo pade pred pjanu mejhanu, Ta mejhana skoro nacinjena, U nju nove bacve ukurlane, Postavljena nova krcmarica. A kad Mujo pade pred mejhanu I zavika grlom bijelijem: - Bona bila, nova krcmarice, Donesi mi citav tulum vina !- Sta mu veli nova krcmarica - Vidi krka i na njemu brka Koji pije na tulume vino! ne pije ih u nasem Karlovcu Vet nekakav Karlovcicu bane Il' nekakav sa Kladuse Mujo.- A plaho se Mujo rasrdio, Pa on kide pletenu kandziju, Sjede kucat' novu krcmaricu. Kud je kuca sve joj koza puca, Gologlava trci po mejhani, A sve trazi od dukata suda. Natoci mu citav tulum vina, Dodade ga Muji na doginu. Mujo popi i ne skvasi brka. Jopet Mujo drugi zaiskao, Dodade ga meni na malina: - A moj brate, ugojak Halile ! Ne popijes citav tulum vina, Posjec' cu ti sa dva rama glavu ! - Eto, majko, jada iznenada, Meni vino i tilo ne mere, Valja slusat' svoga brata Muju. Pola popih, stara moja majko, Pola salih sebi u haljine Pa pokvasih pusat i haljine. A da vidis moga brata Muju, On izvadi cetiri dukata Pa darova novu krcmaricu. Poklopismo konje od mejdana, Udarismo placam' i sokacim'. Na veliko cudo udarili, Pred banovu kulu dohodili, A kad igra kolo djevojaka I pred njima djeva Andjelija. Ja kakva je sinula je guja ! Sve je glavom kolo nahitila A ljepotom kolo zacinila: Jedna glava - dva su istikama, Jedne ruke - dvoje belenzuke, Jedno grlo - cetiri djerdjana, Jedno tilo - cetiri tambara. Kad je vide buljubasa Mujo, On sjaha sa konja djogina Pa jamio dzidzu Andjeliju, Sjede krecat' kolo naokolo. Sve ga gleda sa pendzera bane, On jamio glavnju sa odzaka, pa on sidje na donju tabiju Pa zapali tri topa velika: Deli-Kusu i deli-Margetu, I Zelenka, topa velikoga, I Petraca sa velikih vrata. Odadiru, mijo pobratime, Na Lipniku i na Brekovniku, Na Cazinu i na Varadinu, Na demiji Pre djenerala, A sve lete na glide soldati. A ja zadjoh mome bratu Muji: - Jasi Mujo, siroka djogata, Jer ces danas izgubiti glavu ! A da vidis moga brata Muja, On pojaha debela djogata, A zavika grlom bijelijem: - Srce, Andje, pruzi meni ruku ! Ona pruza i desnu i livu. Izbaci je za se na djogina, Uteze je od sablje kajasom. Udarismo placem' i sokacim', Usu lunta k'o iz neba krupa. Kud nalazi buljubasa Mujo, Sve menika krvav sokak gradi. Tad mi veli buljubasa Mujo: - A moj brate, ugojak Halile, Hajde pani za gradsku kapiju, Jel' kapija pusta zatvorena ? Ne bude li pusta zatvorena, Selamet je, ocinjeg mi vida ! Ja pocerah debela malina, A kad padoh na gradsku kapiju, Kad li stoji dvan'es' kapidzija. Namah puce dvan'es' dzeferdara, Kad kapija pusta zatvorena, Tu sam, majko, rane zadobio. Kad precerah brave dubrovacke Ja potegoh mojeg handzara, Pa presjekog cetiri sindzira, A precerah brave dubrovacke. Dok kanati kraju pribjegnuse, U to doba Mujo na djoginu. Udarismo niz polje zeleno, A otolen na cekmek cupriju. A kad Vlasi hendek istrapili A u hendek vodu navratili. Tad mi veli buljubasa Mujo: - A moj brate, ugojak Halile, Haj preceraj debela malina ! More li ti hendek preskociti ? Ja pocerah debela malina, Dobar malin hendek preskocio, A za mom se Mujo naturio. Prve djogat na hendek izbaci, A zadnja mu osta u hendeku, Jer djogata teret osvojio. mene teske rane osvojile, Ja pobjegoh uz polje zeleno, Udario niz planine putem. Ja se svrnuh pokraj druma puta, Sjedoh svoje rane zatiskivat'. Stade jeka uz planinu putem. U sebi sam misli pomislio, Da me gone te vlaske katane, I dvije sam puske izvadio, Pa u sebi pomislio mis'o: - Ja du svoju glavu zaminuti Pa cu onda junak poginuti. Kad pogledah uz planinu putem, A kad leti djogat od mejdana, Na djogatu moga brata nejma, Ja ne znadem sta j' od Muje bilo. Vet, starice, moja mila majko, Kuhaj meni lahke brasenice, A ti, sestro, sidji u podrume, Siguraj mi djoga od mejdana ! Ja cu ici svoga brata trazit': Jâ cu svoga brata nalaziti, Jâ ci svoju glavu izgubiti. Ako bude Mujo poginuo, Ja cu svoga brata osvetiti, A ne bude l' Mujo poginuo, Ja cu svoga brata izbaviti, Jâ cu svoju glavu izgubiti, Jâ tavnicu plecim' naseliti. Jedva majka toga docekala, Pa zasuka uz ruke rukave, Sjede kuhat lahke brasenice. Ne kuha ih vodom iz ibrika, Vet ih kuha medom i secerom. A Ajkuna sidje u podrume, Sjede cura konja timariti Mlakom vodom, varakli safunom. A kad cura konja sigurala, Pa da vidis djeteta Halila, Dje on dodje u svoju odaju, A sjede se takum ucinivat'. Kad se dite takum ucinilo, Pa on sidje niz bijelu kulu, A Ajkuna drzi mu djogina, Hazur konja drzi na avliji. A starica snese brasenicu, Pa je metne dite u bisage. - Jallah - rece, poklopi djogina, Pa se savi niz konja djogina, Svoju majku po sisama ljubi: - Moja siko, halali mi mliko ! Njemu stara hair-dovu dala: - Hajde, sine, sve ti sretno bilo, Sto mislio ono i ucinio ! Dusmani ti pod nogama bili K'o djogatu klinci i potkove ! A da vidis debela djogina, Ne sce djogat na avlinska vrata - Dobar djogat bedem preskocio. Tad zapjeva Ajkuna devojka, A pita je ostarila majka: - Sto zapjeva, Ajkuna devojko ? - Kad mi je brat pos'o u ceticu, Dobar djogat bedem preskocio, Vazda mi je Mujo sicario. Ode Halil ocera djogata. Udario na planine putem, Primio se uz Bakonju pustu, Uz Bakonju, visoku planinu. U teske je misli udario: - Mili Boze, na svemu ti fala ! Niti znadem kud cu ni kako cu. A kad nesto iz gorice viknu: - A moj pobro, ugojak Halile, Goni pravo u Ruzine doce, Dje 'no ima crkva manastire ! Tuka ima dvaes' duhovnika I dvadeset i tri kaludera. Ti ces doci mili pobratime, Mrkle i u sedam sahata, Pa ces zvati igumana starog, Nek otvori on od crkve vrata. Ne htjedne li ih on otvoriti, Nemoj mu se mnogo ni moliti, Vet izvali stinu valovitu Pa ti udri u crkvena vrata ! I ja cu se tuka pridesiti I ja cu ti pomoc uciniti. Mudar Halil mudre svjete prima. A kad pade Mandusica crkvi Mrkle i u sedam sahata, Stade zvati igumana starog: - More Dimo, otvori mi vrata ! - Ne smijem ti otvoriti vrata, Jer smo cudna zmaja ufatili, Cudna zmaja - buljubasu Muju. Ne sce mu se dite ni moliti, Izvadio stinu valovitu, Izvalio od celije vrata. A kad stoji dvades' duhovnika I dvadeset i tri kaludera. A on kide cemerliju krivu, Pa posjece dvades' duhovnika, A ostavi dvades' kaludera, Samo Dimu ufati za bradu: - More, Dimo, sta j' od Muje bilo ? Sve mu Dimo po istini kaza: Da su Muju ziva ufatili , Da je sutra cvijet-nedeljica, Da ce Muju ovde dogoniti, Ziva njega na kolac nabiti I izvest trides' djevojaka Da Mujinu smrcu opjevaju. A kad Halil rijeci razumio, Za krvavu tolu pripanuo, Jeo, pio do bijela dana. Kad za brdom opuci danica, A za njome sabah i zorica, A zavika ugojak Halile: - Cujes mene igumane stari, Dobro pazi sta cu tebi kazat': Zatvorices ti od crkve vrata, Ne daj glasa od sunca zarkoga, Dok ne dode buljubasa Mujo, Jer ce Muju dovoditi ziva, Za demire Muju savezati. Ti ces kazat' mome bratu Muju Da sam sis'o Mandusica crkvi. Ode Halil odvede djogata, Pa se penje na zelenu jelu, A jamcio srcali durbina, Okrenu ga niz polje zeleno Do kapije karlovackog grada. Kad s' otvori od grada kapija, Ispadose varakli kocije, I u njima trides' devojaka I za njima Banovic Mihajlo, Pored njime od Karlovca bane, Medu njima buljubasa Mujo Svezanijeh naopako ruku, A za njime begluk-Njemadija. A kad Halil sve to opazio, U velike misli udario Pa on side sa visoke jele: - Mili Boze, na svemu ti fala, Sto cu sada od zivota svoga ! On se sece po sasini travi, Kad opazi jednu cetu malu, medju njima jedan buljubasa. - Mili Boze, na svemu ti fala, Hocu l' ubit onog buljubasu ? Pa jamio pusku garubina Da ubije onog buljubasu. Sve ga gleda Budalina Tale: - Zemlji pusku, dragi pobratime ! Zar ces ubit svoga pobratima, Kad ga vide dijete Halile, Ruke krili, u lice se ljube. Onda rece dijete Halile: - Sad sta cemo od zivota svoga, Kako cemo Vlasim' udariti ? - Ja cu ti se sada otisnuti Sa svojije dvanaest beslija, Zapalicu dvije puske male, Za mnom ce se Vlasi otisnuti, Ti doleti svome bratu Muji, Oprosti mu njeg've bile ruke, A daces mu konja od mejdana I daces mu cemerliju krivu, Pa ces videt' sto Hrnjica radi ! Onda veli dijete Halile: - A moj brate, Budalina Tale, Hoce li me Vlasi pogaziti ? A veli mu Budalina Tale: - Brze ce te Mujo okonjiti. Mudar Halil mudre svjete prima. Ode Tale, odvede beslije. Kad pukose dvije puske male, A polece begluk-Njemadija, Ja da vidis djeteta Halila, On dolece svome bratu Muji, Oprosti mu obje bile ruke, I dade mu konja od mejdana, I dade mu cemerliju krivu. Kad se Mujo konja dobavio, Halla, halla, milom Bogu fala ! A da vidis moga brata Muju, A sto srdit medju Vlasim' radi. Ja se sakrih u sasinu travu, Kad pogledah na lijevu stranu, A kad stoji vitka bedevija, Bedevija Banovic Mihajla, A ja skocih sa zelene trave, A kad visi cemerlija kriva O kobili Banovic Mihajla. Pa poklopih vitku bedeviju. Halla, halla, milom Bogu fala, Medju Vlasim' zametnusmo kavgu. A da vidis Budalina Tale, Porobio crkvu Mandusica, A jamio trides' djevojaka I pred njima dzidzu Andjeliju, A on sveza od Karlovca bana, Dovede ga buljubasi Muji Pa mu dava dzidzu Andjeliju: -Eto, Mujo, nesretnice carski, Zar si sceo glavu izgubiti Za djevojku, dzidzu Andjeliju ? Ode Mujo, odvede djevojku, Pjevajuci i pusketajuci. Halil vodi od Karlovca bana, Onda Halil banu govorio: - Sta ces, bane, meni pokloniti Da t' ostavim na dva rama glavu ? 'Vako bane njemu govorio: - Sta ces iskat, ja cu tebi dati. - A ja necu, od Karlovca bane, Samo cu te s bratom pobratiti, Onda cu ti glavu pokloniti. 26
Epske Pjesme Muslimana Crne Gore, to je Avdo Medjedovic otpjevao Bosanski Homer, rodjen u Bosni, sticajem prilika umro u Crnoj Gori, on je odatle bio,ali tada je sve to bila Bosna Znao je da otpjeva deseterac s 12 000 stihova, koji je mogao da traje i po 6-8 sati, i to je znao da pjeva svaki dan, a memorija tog covjeka
Pokolj (genocid) Bosnjaka u Sahovicima 1924 godine
i am nice,.. simple and excessive,..
olitickih,ekonomskih,bezbjedonosnih itd. Nazalost,kako u proslosti,tako i danas se narod iz naseg kraja iseljava i trazi izlaz za opstanak u inostranstvu.Bez obzira sto ovaj proces danas pravdaju drustveno-poltickom situacijom,ovaj kraj je i u najboljim vremenima bio pod pritiskom politike,ili jednostavno bio zaboravljen.Ponekad se nasmijem kad se sjetim da se ovaj grad adresirao sa "zadnja posta Plav".Mozda je i to razlog bio da se ovaj kraj sacuva od industrije i zagadjivanja ,i ostane onako lijep kao prije stotinak godina. U principu ovaj kraj ima sve sem politicke volje poglavara koje bih licno podijelio u 2 grupe:jednoj grupi su vazniji licni interesi od vecine,dok druga grupa nemoze da zaboravi svog vodju koji se nalazi u mom komsiluku,koji i dalje razmisljaju na rat i razaranje i kojima rasulo i haos predstavlja idealnu sredinu gdje bi mogli vladati.Pozivju se na neku istoriju u kojoj su kao narod pali a ne shvatajuci da ovu sto oni grade cio Zapadni svijet uporedjuje sa onom Hitlerovskom iz drugog svjetskog rata.Nazalost politika nista nije naucila iz proslosti,vec pravi iste greske ,ako ne i gore.A vrijeme,tece li tece,umjesto da stvaramo bolje uslove zivota za nova pokoljenja,mi ih pogorsavamo....Sto bi rekao jedan Stari "e sine,gradova i brda bice uvijek,samo nas nece biti".........
, imao je desetak godina kada je njegova porodica 1913. godine rešila da napusti rodno selo Starčane iz okoline Pljevalja i krene za Tursku. "Hteli smo samo pod turski barjak da stanemo, a da smo ostali, Vlasi bi nam zulum činili", priča mršavi starac, sa belom bradom i zelenom kapom koja mu prekriva izbrijanu glavu. Davut koji govori čistijim jezikom od mlađih generacija, manje pomešanim sa turskim izrazima, kaže da se seća kada su iz sela, "neki na konjima a neki pešice", krenuli za Bar gde je trebalo da se ukrcaju na brodove i krenu za Tursku. Pronalazak "Čudo naroda je išlo u koloni koja se usput stalno popunjavala. Bilo je i onih koji su ostali, jer im je bilo žao njive i krave, ali je većina odlučila da ide sa Osmanlijama", priča starac. Iseljenici su u Baru proveli nekoliko dana, gde su im Crnogorci "dali leba da jedu i sačinili im šatore". "Došao je vapor (brod) i kada smo stigli do Turske, danima su nas vozali pored obale da bi nas posle toga iskrcali u Ajvaliku", kaže Davut. On dodaje da su ih Turci "lepo dočekali" i dali im "zejtin, zemlju i volove da oru". "U početku nije bilo problema, ali su nam kasnije 'Turkovi' mnogo jada zadavali, pljačkali nas i napadali nam žene, ali kada smo im ubili jednoga niko nas više nije dirao", kaže starac Davut. Bošnjaci su, kako navodi, "lepo živeli" sa domicilnim grčkim stanovništvom, sve do bilateralnog sporazuma o razmeni stanovništva između Turske i Grčke 1923. godine, kada su Grci napustili Tursku. Davut Bulut, kojem prezime na turskom znači 'pronalazak', kaže da se nekada prezivao Đihić i objašnjava da su sve porodice Bošnjaka, posle 1933. godine promenile staro prezime u tursko, jer su se Turci "bunili što ne razumeju bošnjačka prezimena". Starac priča da su pre pet kolena njegovi bili "hristijani" i da su "zbog velikih turskih nameta prešli na islam". "Jedan naš redžo, pop, nije hteo da plaća namet i prešao je u islam. Kada su Turci došli da mu naplate porez, rekao im je da mu ništa ne mogu, jer ga je i on obrezao", priča Davut i dodaje da je "posle popa celo selo prešlo u islam". Davutov zet, Feriz Klć (KILIC), čije prezime na turskom znači sablja, ima 74 godine i vodi poreklo od Rapovića. Na jeziku koji je pomešan sa turskim, Feriz ocenjuje da su Bošnjaci, bez obzira na godine koje su proveli u Turskoj "uspeli da sačuvaju tradiciju i prenesu je na mlađe generacije". "Turci su rasuli Bošnjake po celoj Turskoj, tako da naših ljudi, pored Ajvalika, ima i u Izmiru, Bergami, Dikiliju, Urli, Samsunu...", navodi Feriz i dodaje da "proces naseljavanja Bošnjaka traje i danas". Na pitanje kako komentariše ratove u poslednjih deset godina na Balkanu, Feriz kaže da je sedamdesetih godina bio u Sarajevu i da je "još tada znao šta će se dogoditi". I radnik i gazda "Lepo sam im rekao da će dobro živeti sve dok im je Tite (Josipa Broza) a da će se posle toga sve srušiti. Nije moglo tako, svaki radnik je bio i radnik i gazda. Veliki je to belaj", ocenjuje Feriz. Prema njegovim rečima, Bošnjaci iz Kučukoja su mnogo naučili od Grka, jer su grčke porodice iz Ajvalika bile na "visokom kulturnom nivou". "Svaka kuća u Ajvaliku, koji je u ono vreme imao 1.000 parnih mašina, imala je klavir, a kada sam 1949. godine otišao u Ankaru u vojsku, neki ljudi su tamo još uvek živeli u kućama od zemlje", priča Feriz. Semi Klć (2
The Ottomans invaded this island in the 16th century and later left hundreds of Bosnian soldiers to guard the teritory. The descendants of these Bosnians are still living in Derr and Ibrim. In the 7th century the Arabs who had conquered Egypt penetrated into Lower Nubia, where the two Jawabareh and Al-Gharbiya tribes became powerful, and amalgamated with the Nubas of that district. Their further progress south was barred by the Christian kings of Dongola (q.v.) until the 14th century, when the Arabs became masters of the whole region. Still later another element was added to the population in the introduction by the Turkish masters of Egypt of a number of Bosnians. These Bosnians (Kalaji as they called themselves) settled in the country and intermarried with the Arabs and Nubians, their descendants still holding lands between Assuan and Derr. Hence it is that the Nubians of this district, fairest of all the race, still claim Arab and Osmanli (Bosnian) descent. - From Encyclopaedia Britannica, 1911. Not only that but they seem (to no one’s real suprise) to be pwning the people around them. :P Some quotes from “Travels in Nubia” by John Lewis Burckhardt: The people of Ibrim are often at war with the governors of Nubia, and although comparatively few in number, are a match for the latter; being all well provided with fire arms. They are ‘white’, compared with the 
