[iSelektor]

Užički muzej letos istraživao rimske spomenike na više lokaliteta u dolini Uvca i sačinio plan za njihovu zaštitu



Trava, šiblje i zemlja kriju rimske nadgrobne spomenike: stele, cipuse, are i žrtvenike na više lokaliteta u dolini Uvca i okolini. Ovo blago letos je istraživala ekipa Muzeja iz Užica i već je spreman projekat lapidarijuma u Radoinji, gde bi se u blizini poznate antičke nekropole sakupili i izložili kameni spomenici.

- Područje opštine Nova Varoš je godinama bilo na margini istraživača, iako je u dolini Uvca i okolini veliki broj arheoloških lokaliteta - ističe areheolog magistar Ljiljana Mandić, muzejski savetnik. - Tokom boravka na terenu, u okviru projekta „Antičko nasleđe jugozapadne Srbije“, koji su podržali Ministarstvo kulture i opština, revidirali smo dosadašnja saznanja iz stručne literature i evidentirali nove spomenike.

Istraživači su, uz topografska merenja, obišli više lokaliteta od Grobljanice u Radoinji do Đurinovića u Akmačićima, „grčkog groblja“ na raskrsnici Lipa u Drmanovićima, do Borovića u Bukoviku, te ostatke nekropola u Čelicama i Rutošima...

- Poslednji je čas da se desetak rimskih nadgrobnih spomenika sačuva od nehata i nemara, zaštiti i konzervira, jer su ti ostaci narodne tradicionalne kulture u periodu od 2. do 4. veka nove ere veliko kulturno bogatstvo - naglašava Ljiljana Mandić. - Gradnja lapidarijuma, u obliku rimskog atrijuma - centralnog dvorišta, od sličnih materijala kao iz tog perioda, koštala bi dva miliona dinara. Tu bi bilo mesta i za druge postavke.

Radoinja je izabrana jer je selo sa dugom duhovnom tradicijom, deo spomeničkog nasleđa nalazi se u porti crkve, a tu je i jedan od centara seoskog turizma. Inače, o tragovima istorije u ovom selu govoriće i publikacija Ljiljane Mandić „Antička nekropola u Bjelinu“, kojom će se osvetlili vredni nalazi sa arheoloških iskopavanja u Bjelinu i na Pljosnoj steni 1953. godine, kao i kasnijih istraživanja.


RASKRSNICA

U podnožju Zlatara, na raskrsnici seoskih puteva kod Lipe u Drmanovićima, u rimsko doba ukrštala su se dva puta. Jedan je dolazio iz primorja, preko Pljevalja i Prijepolja i sa Zlatara silazio na Uvac i preko Javora vodio u dolinu zapadne Morave. Drugi put je iz doline Drine, oko današnjeg Višegrada, vodio u porečje Ibra.