Tahirovce
25-07-2007, 19:08
KAMPANJA ZAŠTITE ARHEOLOŠKIH NALAZIŠTA
ANTIČKO UTVRĐENJE NA ŠARSKOM KRŠU
U okviru kampanje za zaštitu arheoloških nalazišta, Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva, već dvadesetak dana sprovodi arheološka istraživanja, na lokalitetu Šarski krš u sjeničkoj opštini. Arheološki nalazi tokom ovih istraživanja poklapaju se sa nalazima predhodnih istraživanja rađenih 1983.godine, upotpunjući sagledavanje života plemena autorijata na ovim prostorima. Drugu fazu zaštitnih arheoloških istraživanja na ovom lokalitetu, radiće muzej Ras iz Novog Pazara u septembru ove godine.
Tokom aktuelnih istraživanja, pronađeni su predmeti koji potiču iz praistorijskog i kasnoantičkog perioda. Među nalazima zastupljen je veliki procenat raznolikih oblika praistorijske keramike, kameno oruđe (praistorijska sečiva i noževi) izuzetne obrade, što predstavlja vrhunske eksponate koji će se naći u muzejskim vitrinama, zatim niz metalnih predmeta različite namene, od delova nakita preko strelica koje su se koristile prilikom opsade utvrđenja do noževa i drugih metalnih alatki.
,,Šarski krš se u literaturi prvi put pominje 1951.godine, a prva sondažna arheološka istraživanja rađena su 1983.godine, kada je utvrđeno da se radi o izuzetno značajnom arheološkom lokalitetu, – kaže za www.sjenica.com , rukovodilac projekta i arheolog Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu Gordana Tošić – Za ovaj lokalitet su karakteristične nekolike faze življenja. Pre svega, praistorijska faza, koja se odnosi na period petog i četvrtog veka pre nove ere, a to je vreme kada su ovo područje naseljavala Ilirska plemena, i veoma značajna faza trećeg i četvrtog veka, odnosno period kasne antike na Pešterskoj visoravni. Ovo je bila istočna tačka rimske provincije Dalmacije u peridu kasne antike i preko ovog dominantnog uzvišenja prolazile su glavne komunikacije od zapada prema istoku. Na Šarskom kršu razvijalo se naselje, odnosno utvrđenje koje je direktno bilo vezano za rudarenje u ovom kraju. Ali, pored izuzetnog naučnog značaja, lokalitet je doživeo tešku sudbinu od naših savremenika. Devastiran je godinama unazad. Od pedesetih godina prošlog veka pa do danas. Oko šezdeset do sedamdeset odsto lokaliteta, uništeno je bespravnim radovima, pre svega, kamenolomima koji su bili forsirani u ovom delu, čime je uništena čitava zona severnog i delom južnog platoa. Nedavno, prošle godine, Telekom je ovde postavio svoj predajnik i uradio pristupne staze. Tom prilikom su uništeni ostaci antičkih bedema, pa nažalost, ni nakon ovih istraživanja, ne možemo jasno definisati njihovu trasu, jer je, dve trećine bedema uništeno raznoraznim intervencijama, koje su vršene bez saglasnosti Zavoda za zaštitu spomenika kulture,'' ističe Tošićeva. Ona naglašava da zavodi za zaštitu spomenika kulture ne koče razvoj, već da doprinose razvoju na jedan smislen način, poštujući kulturni pejzaž i jedinstven pristup u zaštiti kulturnog i prirodnog nasleđa. Da se intenzivno zalažu za izgradnju i razvoj, kako urbanih tako i seoskih sredina, ali pod uslovom da to bude kontrolisana gradnja.
S obzirom da je Sjenica bogata kvalitetnim kamenom, i da u poslednje vreme postoji niz inicijativa za geološka istraživanja ovog kraja, Tošićeva naglašava da su, prema Zakonu o kulturnim dobrima, investitori obavezni da plate arheološka istraživanja, kako bi se nakon toga utvrdile mere tehničke zaštite.
,,Prošlost ne pripada samo arheolozima, već svima nama i svi treba da gajimo odnos negovanja kulturne i prirodne baštine. Jer, zaštita kulturng nasleđa je put koji nam otvara sve druge puteve ka boljitku'', zaključuje arheolog Gordana Tošić.
ANTIČKO UTVRĐENJE NA ŠARSKOM KRŠU
U okviru kampanje za zaštitu arheoloških nalazišta, Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva, već dvadesetak dana sprovodi arheološka istraživanja, na lokalitetu Šarski krš u sjeničkoj opštini. Arheološki nalazi tokom ovih istraživanja poklapaju se sa nalazima predhodnih istraživanja rađenih 1983.godine, upotpunjući sagledavanje života plemena autorijata na ovim prostorima. Drugu fazu zaštitnih arheoloških istraživanja na ovom lokalitetu, radiće muzej Ras iz Novog Pazara u septembru ove godine.
Tokom aktuelnih istraživanja, pronađeni su predmeti koji potiču iz praistorijskog i kasnoantičkog perioda. Među nalazima zastupljen je veliki procenat raznolikih oblika praistorijske keramike, kameno oruđe (praistorijska sečiva i noževi) izuzetne obrade, što predstavlja vrhunske eksponate koji će se naći u muzejskim vitrinama, zatim niz metalnih predmeta različite namene, od delova nakita preko strelica koje su se koristile prilikom opsade utvrđenja do noževa i drugih metalnih alatki.
,,Šarski krš se u literaturi prvi put pominje 1951.godine, a prva sondažna arheološka istraživanja rađena su 1983.godine, kada je utvrđeno da se radi o izuzetno značajnom arheološkom lokalitetu, – kaže za www.sjenica.com , rukovodilac projekta i arheolog Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu Gordana Tošić – Za ovaj lokalitet su karakteristične nekolike faze življenja. Pre svega, praistorijska faza, koja se odnosi na period petog i četvrtog veka pre nove ere, a to je vreme kada su ovo područje naseljavala Ilirska plemena, i veoma značajna faza trećeg i četvrtog veka, odnosno period kasne antike na Pešterskoj visoravni. Ovo je bila istočna tačka rimske provincije Dalmacije u peridu kasne antike i preko ovog dominantnog uzvišenja prolazile su glavne komunikacije od zapada prema istoku. Na Šarskom kršu razvijalo se naselje, odnosno utvrđenje koje je direktno bilo vezano za rudarenje u ovom kraju. Ali, pored izuzetnog naučnog značaja, lokalitet je doživeo tešku sudbinu od naših savremenika. Devastiran je godinama unazad. Od pedesetih godina prošlog veka pa do danas. Oko šezdeset do sedamdeset odsto lokaliteta, uništeno je bespravnim radovima, pre svega, kamenolomima koji su bili forsirani u ovom delu, čime je uništena čitava zona severnog i delom južnog platoa. Nedavno, prošle godine, Telekom je ovde postavio svoj predajnik i uradio pristupne staze. Tom prilikom su uništeni ostaci antičkih bedema, pa nažalost, ni nakon ovih istraživanja, ne možemo jasno definisati njihovu trasu, jer je, dve trećine bedema uništeno raznoraznim intervencijama, koje su vršene bez saglasnosti Zavoda za zaštitu spomenika kulture,'' ističe Tošićeva. Ona naglašava da zavodi za zaštitu spomenika kulture ne koče razvoj, već da doprinose razvoju na jedan smislen način, poštujući kulturni pejzaž i jedinstven pristup u zaštiti kulturnog i prirodnog nasleđa. Da se intenzivno zalažu za izgradnju i razvoj, kako urbanih tako i seoskih sredina, ali pod uslovom da to bude kontrolisana gradnja.
S obzirom da je Sjenica bogata kvalitetnim kamenom, i da u poslednje vreme postoji niz inicijativa za geološka istraživanja ovog kraja, Tošićeva naglašava da su, prema Zakonu o kulturnim dobrima, investitori obavezni da plate arheološka istraživanja, kako bi se nakon toga utvrdile mere tehničke zaštite.
,,Prošlost ne pripada samo arheolozima, već svima nama i svi treba da gajimo odnos negovanja kulturne i prirodne baštine. Jer, zaštita kulturng nasleđa je put koji nam otvara sve druge puteve ka boljitku'', zaključuje arheolog Gordana Tošić.